Lichtgevende tumoren Het probleem bij het verwijderen van tumoren is dat je niet zeker weet of je alle kankercellen wel te pakken hebt. Clemens Löwik is hoogleraar endocrinologie aan de Universiteit Leiden en houdt zich bezig met het zichtbaar maken van moleculaire en celbiologische processen. Hij doet onderzoek naar een methode om met infrarood licht kankercelen zichtbaar te maken. De truc is dat je met nabij-infrarood licht (licht met een frequentie van 700-800 nM, net niet zichtbaar) door vijf tot tien centimeter weefsel kunt kijken. Met een infrarood-detector worden een soort ‘röntgefoto’s’ gemaakt. De detector zendt infrarood straling uit en vangt de teruggekaatste straling weer op. Gezond weefsel weerkaatst de straling en verschijnt geel op een beeldscherm. Tumoren zijn beter doorbloed. Daardoor absorberen ze de straling juist en komen ze blauw op het scherm. De methode is veel gevoeliger dan röntgenstraling en ongevaarlijk: je mag er een patiënt net zo vaak aan blootstellen als je wilt. Alleen is de methode niet bij alle tumoren te gebruiken: je kunt met infrarood alleen tumoren opsporen die relatief dichtbij het oppervlak liggen, zoals borst- en prostaatkanker, maar niet bijvoorbeeld longkanker. Ook bij operaties biedt deze techniek grote voordelen. Een etmaal voor de operatie worden bij de patiënt antilichamen ingespoten die zich vasthaken aan kankercellen. Aan die antilichamen is een stof gekoppeld die infrarood licht weerkaatst. Als je tijdens de operatie de patiënt met infraroodlicht beschijnt, weerkaatsen de tumor en de uitzaaiïngen dat licht. Op een beeldscherm ze lichten op en de chirurg weet precies waar hij moet snijden. Volgens Löwik kunnen binnenkort de eerste patiënten al met deze methode worden geopereerd. Maar er zijn ook andere toepassingen. Met diezelfde techniek doet de onderzoeksgroep van Löwik onderzoek naar het mechanisme van botvorming en botafbraak. Zo heeft hij een bestaand medicijn tegen botafbraak enorm weten te verbeteren. Dat is belangrijk want osteoporose (botontkalking) is door de toename van het aantal ouderen een volksziekte aan het worden. ----- Exotische evolutie Biologen gaan er van uit dat door de invasie van exotische planten in Europa de verscheidenheid van insectensoorten afneemt. Dat klopt niet volgens bioloog Menno Schilthuizen, die diversiteit neemt daardoor juist toe. En dat probeert hij met veldonderzoek te bewijzen. ----- Romeinse integratie Ook de oude Romeinen hadden al problemen met immigratie, integratie en de kwestie van dubbele nationaliteit. Rome was oorspronkelijk een stadstaat die in de loop van een paar eeuwen zijn macht had gevestigd over de rest van het Italiaanse schiereiland. Daarbij makten de Romeinen dankbaar gebruik van de troepen van zijn bondgenoten of ‘socii’, zoals de onderworpen volken werden genoemd. Deze volken met exotische namen al Samniti, Praetutii en Hirpini mochten wel troepen leveren, maar hadden geen recht op het Romeinse burgerschap. Aan het begin van de eerste eeuw voor Christus waren die bondgenoten het zat om als tweede-rangs burgers behandeld te worden, terwijl zij wel werden geacht het Romeinse Rijk met geweld te beschermen. Er was een buitengewoon bloedige oorlog nodig voor ze uiteindelijk gelijke rechten kregen. De Nijmeegse historicus Roel van Dooren promoveerde op deze strijd, die duurde van 91 tot 88 voor Christus. Het wapengeweld brak uit nadat de Romeinen hadden geweigerd om hun bondgenoten, de ‘Italiërs’, de status van Romeins burger te verlenen. De Bondgenotenoorlog was een keerpunt in de geschiedenis van het Romeinse rijk. Het conflict betekende het einde van een politiek systeem dat de stadstaat Rome eeuwenlang in staat had gesteld om de rest van Italië te beheersen. Het was de start van een hervormingsproces, waardoor uiteindelijk alle bewoners van het Italiaanse schiereiland hun status van buitenlandse bondgenoten verruilden voor die van Romeinse staatsburgers. Door deze fundamentele veranderingen ontgroeide de Romeinse samenleving definitief de grenzen van de stadstaat. Er ontstond een nieuwe sociale, politieke en mentale dynamiek, die vroeg om nieuwe bestuurlijke oplossingen. Rome en Italië zouden nog decennia worden geteisterd door politieke onrust en bloedige burgeroorlogen voor die werden gevonden. ----- De Binnenlandreportage: Standplaats Ouder Kind Centrum (OKC) In een Ouder Kind Centrum (OKC) kunnen ouders en opvoeders terecht met vragen over de gezondheid, opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Om de versnippering van het jeugdbeleid tegen te gaan vinden verloskundigen, kraamverzorgers, medewerkers van het consultatiebureau, pedagogen en tolken er allen onderdak. Bovendien biedt het OKC de mogelijkheid vroegtijdig problemen te signaleren in een gezin, iets waar politiek Den Haag steeds meer op aanstuurt. Hoe gaat het OKC te werk, welke rol speelt zij in het jeugdbeleid en tegen welke beperkingen lopen de medewerkers aan? Verslaggever Irene Houthuijs doet verslag vanuit een OKC in een nieuwe, vierdelige reportageserie. Vandaag deel één. ----- Muziek: 'Slavic Soul Party' door Opa Cupa, van de cd Balkan Beats, Eastblok Music, EBM011/LC 09372