Het onderzoek: noorderlicht
Kunstoren Een implanteerbaar kunstoor voor de doven, waarmee gesprekken verstaanbaar worden en muziek meer is dan alleen lawaai. Dat is het ultieme doel van audiologen aan het Leids Universitair Medisch Centrum. Om doofgeboren kinderen te laten horen is het zaak de implantaten zo vroeg mogelijk in te brengen. Daarom worden jonge kinderen aan geavanceerde gehoortests onderworpen. De keuze voor een operatie is echter niet makkelijk en wordt gezien als laatste redmiddel. In het kader van de ‘Week van het Oor’ (van 1 tot 8 november) een reportage over de voortgang in het Leidse onderzoek. ----- NIEUWSBERICHTEN Dino met tumor - 1 Hoe klein de hersenen van dinosauriërs ook waren, er was ruimte genoeg voor een hersentumor. Dat bewijst het fossiel van een dino die 72 miljoen jaar geleden op de aardbol rondliep. Het gaat om een Gorgosaurus, een dinosaurus van zeven en een halve meter lang, die verwant is aan de Tyrannosaurus Rex. Het gezwel was zo’n vijf centimeter groot, in een hersenpan die veel kleiner is dan die van de mens. Uit de lokatie van de tumor leiden de onderzoekers af dat de dinosaurus problemen moet hebben ondervonden met evenwicht en beweging. Mogelijk is het dier er zelfs aan overleden. De vondst is opmerkelijk omdat het ‘t eerste skelet is waarin een hersentumor is aangetroffen. Het wordt hierdoor steeds aannemelijker dat ziektes als hersentumoren van alle tijden zijn. ***** Dino met tumor - 2 Er is ook een epidemiologische studie gedaan naar kanker bij dino's. Amerikaanse onderzoekers hebben met behulp van een draagbaar röntgen-apparaat de botten doorgelicht van meer dan 10.000 dino-skeletten. De onderzoekers keken naar bekende soorten als de Stegosaurus en de Tyrannosaurus, maar troffen alleen tumoren aan bij een groep die bekend staat als eendebek-dinosaurussen, dino’s met een ietwat onnozel ogende snavel. De onderzoekers vonden maar liefst 97 exemplaren met gezwellen. De Gorgosaurus met de hersentumor wordt in dit bericht niet vermeld. Het is niet precies duidelijk waardoor de eendebek-dino’s zo gevoelig waren voor kanker. Mogelijk leefden deze dino’s langer, waardoor de kans op gezwellen toenam. Ook zou het dieet van coniferen iets met de ziekte van doen kunnen hebben. ***** Letters voor Leesblinden Een Nederlandse grafisch ontwerpster ontwierp een lettertype speciaal voor leesblinde mensen. Die kunnen daardoor gemakkelijker lezen en schrijven. Leesblinde mensen verwisselen onder meer letters die elkaars spiegelbeeld zijn. Zo wordt de d vaak voor een b aangezien, en de p voor een q. Natascha Frensch ontwierp een lettertype waarbij die probleemletters niet meer elkaars spiegelbeeld zijn. Read Regular heet het lettertype, en elke letter heeft een unieke vorm. Het bolletje van de b is bijvoorbeeld veel ovaler dan dat van de d, waardoor verwisseling niet meer op kan treden. En ook de p en de q lijken minder op elkaar. Het lettertype voor leesblinden is nog niet op de markt. Eerst moeten de puntjes nog op de i gezet worden, vindt Frensch. Wel is zij bereid het nieuwe lettertype alvast mondeling toe te lichten, en daarom is zij nu aan de telefoon. ***** Overig nieuws over het pubergen en snelle snuivers vind u terug bij Noorderlicht Nieuws. Hier ook meer over het onderzoek en het nieuwe lettertype van Natascha Frensch. ----- Versnipperd land Een de problemen waar de landbouw in Centraal Europa mee kampt is versnippering van de grond. Die versnippering werd veroorzaakt door privatisering van de grootschalige collectieve boerderijen in de jaren negentig, nadat het communistische staatsbestel in elkaar was gestort. De grond werd aan de oorspronkelijke eigenaren teruggegeven, waardoor grote aantallen kleinschalige boerenbedrijfjes ontstonden. Deze versnippering maakt het moeilijk voor nieuwe markteconomieën als Polen en Bulgarije om zich te meten met het Westen. En het probleem wordt nijpend, omdat deze landen binnenkort tot de EU toetreden. Terry van Dijk, ingenieur in de landbouw- en milieuwetenschappen, onderzocht mogelijkheden om de Centraal Europese landbouw te hervormen. Vorige week promoveerde hij op zijn onderzoek aan de Technische Universiteit Delft.