Noorderlicht
Wat is er eigenlijk nodig om de aanstaande klimaatverandering af te remmen? Zetten al die windmolens en zonnepanelen eigenlijk wel zoden aan de dijk? En wat te denken van de waterstofbus, waarvan er in Amsterdam nu drie rijden? Aardgas uit boomsnippers? Je huis verwarmen met zeewater? In Noorderlicht een gesprek over de dappere pogingen om het klimaat te keren met Kees Daey Ouwens, hoogleraar energietechniek, en Koos Verbeek, klimaatonderzoeker bij het KNMI. In het uur zijn verder drie reportages te beluisteren: * De waterstofbus Sinds december 2003 rijden in Amsterdam drie stadsbussen op waterstof. De bussen produceren geen schadelijke uitlaatgassen en door de elektromotor maken ze bovendien minder geluid. De forse pluim die de bus uitstoot, bestaat voor honderd procent uit waterdamp. Noorderlicht was benieuwd naar de praktijkervaringen van het eerste half jaar. Verslaggeveer Jos Wassink ging vroeg zijn bed uit, en stond maandagochtend om zes uur ’s ochtends op het speciale tankstation in Amsterdam Noord. Met Ron Böning, coordinator waterstof van het Amsterdamse vervoersbedrijf GVB, en ing. Gertjan Kroon, algemeen directeur van datzelfde GVB. * Warmte uit de zee Er is veel energie te besparen in woonhuizen. Woningcorporatie Vestia wil dat gaan bewijzen in Scheveningen. De wijk Duindorp gaat de komende jaren ingrijpend op de schop om te komen tot een wijk die in haar eigen energie voorziet. Een grote windmolen moet de kleine 800 woningen van groene stroom gaan voorzien. Voor de warmte zijn de bewoners aangewezen op zeewater. Hoe dat in z’n werk gaat vroeg Annemieke Smit aan projectleider Van der Boor. * Aardgas uit boomsnippers Begin dit jaar is het men bij het ECN erin geslaagd om aardgas te produceren uit houtsnippers. Het principe van de houtvergassing is nog het meest bekend uit de Tweede Wereldoorlog. Vindingrijke automobilisten voorzagen hun auto's toen van een stookketel, waarin houtsnippers werden vergast tot een mengsel van koolmonoxide en waterstof. Daarmee kwamen ze langzaam vooruit. Vijftig jaar later is ECN-onderzoeker Hamid Mozaffarian erin geslaagd om het proces zo te perfectioneren dat er aardgas uit ontstaat, of eigenlijk: groen gas. De volgende stap in het onderzoek naar groen gas is het opzetten van een proeffabriek. Dat gebeurt in samenwerking met de Gasunie en men hoopt de demonstratiefabriek uiterlijk 2008 op te leveren. ----- NIEUWSBERICHTEN * De mini brandstofcel Toshiba heeft naar eigen zeggen de kleinste brandstofcel ter wereld op basis van methanol ontwikkeld. De energiebron is bedoeld voor compacte elektronische apparatuur zoals zakcomputers en muziekspelers. Het prototype weegt slechts 8,5 gram en is zo groot als een duim, zo meldt het Japanse elektronicaconcern. Een MP3-speler kan het zo’n twintig uur uitzingen met een opgeladen brandstofcel, gevuld met twee centiliter hooggeconcentreerde methanol. De brandstofcel produceert elektriciteit uit een chemische reactie van methanol, water en zuurstof. Daarbij komen water(-damp) en kooldioxide vrij. In de toekomst zullen dergelijke brandstofcellen naar verwachting de lithium-ion accu's, die nu veel in draagbare apparaten worden toegepast, naar verwachting vervangen. Toshiba verwacht dat de brandstofcel in 2005 te koop zal zijn * Groene brandstof Twee weken geleden werd in Le Mans de 24-uurs race gereden in een auto die op bio-ethanol reed; de auto haalde een snelheid van 318 km per uur. Bio-ethanol heeft enorme milieuvoordelen boven benzine en diesel. Dat komt vooral omdat bio-ethanol gemaakt is uit planten en gewassen die CO2 opnemen. Bio-ethanol is geen nieuwe uitvinding. Maar in dit stadium wegen de voordelen nog niet op tegen de nadelen. Er is bijvoorbeeld veel land nodig om de producten waaruit bio-ethanol wordt gewonnen (zoals suikerriet, hennep, tarwe en maïs) te kunnen laten groeien. En, wil de motor dezelfde capaciteit krijgen als een benzinemotor, dan moeten brandstoftoevoer, zuigers en cilinders worden aangepast. Wetenschappers zijn nu op zoek naar goedkopere manieren om bio-ethanol te produceren, door bijvoorbeeld organisch afval te gebruiken in plaats van speciaal gekweekte gewassen. Milieuvriendelijker en goedkoper. Maar het zal nog wel enige tijd duren voordat het zover is. Staatssecretaris van Milieu Van Geel wil dat er vanaf eind 2005 alleen nog maar benzine verkocht wordt waaraan twee procent bio-ethanol toegevoegd is. In 2010 moet een liter benzine 5,75 procent bio-ethanol bevatten. Voor deze geringe hoeveelheden hoeft de automotor niet aangepast te worden. * Olie uit kalkoenen In Duitsland kan je al diesel tanken die is gewonnen worden uit koolzaad, alcohol en suikerbieten. Maar het gaat nog verder. In de toekomst zullen auto’s ook gaan rijden op dierlijk materiaal. In de Verenigde Staten werkt het bedrijf 'Changing World Technologies' aan een methode om alle soorten afval om te zetten in olie, gas, mineralen en water. Maar voor het zover is zijn ze eerst begonnen met een proeffabriek die slachtafval zoals bloed, ingewanden, huid, veren en bottenvan de plaatselijke kalkoenenslachterij omzet in diesel. De productie ligt voorlopig op honderd tot tweehonderd vaten olie per dag. Als de fabriek straks op vol vermogen werkt zal hij elke dag tien vrachtwagens met slachtafval, één vrachtwagen met bloed en één vrachtwagen met gebruikt frituurvet verwerken. Overigens laat een vleesverwerkingsbedrijf uit Ermelo nu al een vrachtwagen op kippenvet rijden. * Kooldioxide helpt bij oliewinning Hoe maak je van de CO2-nood een deugd? Ben Rostron van de Universiteit van Alberta heeft daar wel een idee voor. In het blad van de Geological Society of America bericht hij over zijn experiment om kooldioxidegas te injecteren in de halflege olievelden van Saskatchewan. Tot nu toe pompte hij er bijna twee miljard kubieke meter gas in. Nu is de ondergrondse opslag van broeikasgas niet uniek, maar in dit geval blijkt het nog te lonen ook. Want door de hoge gasdruk is er een verwachte meeropbrengst van 130 miljoen vaten olie uit het veld. Rostron claimt enorme gevolgen voor zowel het broeikaseffect als de olie-industrie. Over de extra CO2-produktie als gevolg van de extra olie laat hij zich niet uit. Overigens pleitten een aantal Nederlandse wetenschappers afgelopen weekend in de Volkskrant eveneens voor CO2-opslag. Ze zouden graag zien dat staatssecretaris Van Geel komend half jaar het begraven van broeikasgassen op de Europese agenda zou zetten.