Noorderlicht radio
Wetenschap vs interesse Het is slecht gesteld met de belangstelling voor wetenschap en technologie. In Leiden begonnen dit jaar slechts 18 studenten aan een scheikunde-opleiding tegen 105 studenten in 1990. Deze tanende de belangstelling geldt niet alleen voor Nederland maar lijkt een Europese tendens te zijn. Eind vorige maand kwam een aantal Europese beleidsmakers en vertegenwoordigers van de media bijeen in Kopenhagen om te praten over een betere strategie om het publiek te informeren over wetenschap en technologie. Noorderlicht sprak met een van de initiatiefnemers van deze conferentie, Freddy Colson, directeur-generaal van het Vlaamse Ministerie van Wetenschap. ----- NIEUWSBERICHTEN De Egoistische Jager In de afgelopen 40 jaar dachten antropologen dat rijk, voedzaam vlees de belangrijkste rol speelde in de menselijke evolutie. Jagers schoten wild en brachten het vlees thuis en verdeelden dat onder de gezinsleden. De redenering was dat de jagers daar slimmer en groter door werden en dat ze lichtere kiezen en tanden kregen: precies die veranderingen die men vond toen Homo erectus opstond in Oost-Afrika. Mannen jaagden en vrouwen verzamelden planten en zorgden voor de kinderen. Dat was het idee. Maar dat idee is nu onderuitgehaald. Mannen blijken het vlees te eten van dieren die door andere roofdieren waren gedood. De mannen verdreven de roofdieren van de karkassen, waarna ze het vlees ter plekke opaten, zonder iets terug te brengen naar hun gezin. De Hadza jager-verzamelaars in Tanzania doen dat nog steeds zo. Archeologische vondsten van botten van dieren en primitieve stenen gereedschappen uit de oevers van de rivier zouden het bewijs zijn van deze stelling. Veel van de botten vertoonden zowel kerven van primitief, stenen gereedschappen, als sporen van tanden van dieren. Conclusie: als de vaders niet voor het voedsel van hun kinderen zorgden, dan moeten het wel de moeders zijn geweest, of misschien de grootmoeders. ***** Geluksformule Worden mensen gelukkig van veel geld, een leuke baan of ware liefde? Welnee. Het recept voor het ware geluk is door Britse onderzoekers samengevat in een handzame formule: Geluk = P + (5 keer E) + (3 maal H). Daarbij staat de P voor de persoonlijkheid, zoals de manier waarop je tegen het leven aankijkt en veerkracht. De E houdt verband met essentiële levensbehoeften zoals gezondheid, financiële stabiliteit en vriendschap. De H vertegenwoordigt verwachtingen, eigenwaarde en gevoel voor humor. De geluksformule is gebaseerd op een enquete onder duizend mensen in Engeland. Hieruit bleek ook dat Britse mannen gelukkig worden van sex, romantiek en een overwinning van hun favoriete sportclub. De Britse vrouw ontleent geluk aan samenzijn met het gezin, lekker weer en . De volledigheid en betrouwbaarheid van het onderzoek laat wel wat te wensen over. Of de resultaten doorgetrokken kunnen worden naar Nederland is eveneens onduidelijk. ***** Onveilig Vreemdgaan Overspel en kortststondige affaires zijn veel gevaarlijker dan seks met een vaste partner. Als mensen tijdens of na de daad overlijden, dan is er in drie van de vier gevallen sprake van een avontuurtje. Prostitutie-bezoek scoort hoog, maar het stereotype slachtoffer is de 55-jarige man die na een borrel op de zaak zijn kans grijpt bij de 22-jarige secretaresse. “Zo’n man heeft teveel gedronken, teveel gegeten en teveel te bewijzen” aldus cardioloog Graham Jackson, die het onderzoek uitvoerde. De Britse arts baseert zich op een reeks autopsie-rapporten uit Duitsland en Japan. Seks met een vaste partner blijkt veel minder stressvol. Ook als je niet getrouwd bent, benadrukt de cardioloog; het kan ook een minnares zijn met wie je twee keer per week vrijt. Maar al zijn avontuurtjes iets riskanter, vrijen is nog steeds zeer veilig. Nog niet één procent van de dodelijke hartaanvallen zijn door seks uitgelokt. Een ‘gewone’ vrijpartij is voor het hart te vergelijken met tuinieren. ***** Fossiele Dierentuin Pompeï heeft er een concurrent bij. 20 kilometer ten noord-oosten van Rome opent een prehistorische dierentuin van fossielen zijn deuren. Waar 300.000 jaar geleden een modderige rivieroever heeft gelegen, zijn meer dan 10.000 botten gevonden van voornamelijk ossen en olifanten. De olifantenbotten behoren toe aan een uitgestorven soort, de Elephas antiguus, een voorvader van de moderne olifant. De opgravingen voor de prehistorische dierentuin hebben 17 jaar geduurd. Het is niet alleen een olifanten-kerkhof. Ook vonden ze fossiele resten van herten, paarden, vogels, knaagdieren, reptielen en vissen. Interessant is ook dat archeologen ongeveer 500 gebruiksvoorwerpen hebben gevonden. Voorlopers van de mens maakten deze uit kiezelstenen en fragmenten van lange olifantenbotten. Menselijke botten zijn er echter niet gevonden. ----- NWO vernieuwingsimpuls 27 uitmuntende wetenschappers hebben van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) ruim een miljoen euro gekregen om een eigen onderzoeksgroep op te bouwen. De subsidie is bedoeld voor zeer ervaren onderzoekers die met succes een vernieuwende onderzoekslijn hebben ontwikkeld. Daarnaast hebben ze bewezen dat ze als coach voor jonge onderzoekers kunnen optreden. Eén van de gelukkigen is Prof.Dr. Ben Berkhout, specialist in humane retro-virologie bij het AMC in Amsterdam. Hij wil antwoord op de vraag waarom het zo lang duurt, voor mensen die besmet zijn met HIV, Aids krijgen. Het nieuwe onderzoek zal zich richten op unieke patiënten, die weliswaar besmet zijn met het virus, maar heel weinig virus aantoonbaar in het bloed hebben. De tweede onderzoeker met wie wij praten, is Bert van der Horst van de Erasmus Universiteit Rotterdam, afdeling Celbiologie en Genetica. Hij gaat het geld gebruiken om onderzoek te doen naar de biologische klok. Bekend was al uit welke moleculen onze biologische klok is opgebouwd. Over de timing van de klok is nog niet veel bekend. ----- Exodus uit Egypte De ontstaangeschiedenis van Israël is voornamelijk bekend als een bijbels verhaal: dat van de Exodus uit Egypte. Bevindingen van archeologen lijken in strijd met die traditie, en hebben geleid tot grote conflicten in archeologische en theologische kringen. Promovenda Eveline van der Steen heeft aan de hand van een vergelijking met de stammen-samenlevingen van Jordanie en Palestina in de 18e en 19e eeuw, meer licht weten te werpen op die 'donkere eeuwen' ten tijde van de Exodus.