Het onderzoek: noorderlicht
Super-telescoop Vijfentwintig duizend kleine telescopen die met elkaar verbonden zijn via supersnelle glasvezelkabels moeten samen het LOFAR-netwerk van prof George Miley vormen. LOFAR staat voor Low Frequency Array, en dat verwijst weer naar de radiofrequenties waarop de telescopen hun blik zullen richten: tussen de 10 en 250 megahertz. Dat gebied van frequenties is lange tijd onderbelicht geweest in de sterrenkunde, omdat de hogere lagen van de aardse atmosfeer vooral dat soort lage frequenties verstoren. Bovendien vallen ook de FM-radiozenders van de omroepen in dit gebied, en het signaal van radio 3 FM is beduidend veel sterker dan het fluisterzachte radiosignaal van verafgelegen astronomische objecten. Tegenwoordig is het mogelijk om de arbeidsvitaminen uit de meetgegevens weg te filteren, en om te corrigeren voor atmosferische verstoringen. Met LOFAR moest dan ook een geheel nieuw venster op het heelal opengaan. En dat allemaal op Nederlandse bodem. Maar in een nog vertrouwelijk advies aan het kabinet wordt voorgesteld af te zien van financiering van dit megaproject. Op 24 oktober besluit het kabinet over de verdeling van de aardgasbaten, de zogenaamde Ices-Kis gelden, waaruit LOFAR gefinancieerd zou moeten worden. ----- NIEUWSBERICHTEN Ondergoed dat Levens Redt Voor mensen met een hartaandoening kan het een uitkomst bieden: ondergoed dat de hartslag van mensen in de gaten houdt. Een nieuwe vinding van het Philips onderzoeksteam in Aachen (Duitsland). De levensreddende BH of onderbroek bevat sensoren die de hartslag van de drager registreert. Een kleine microprocessor analyseert de signalen en kijkt of de hartritmes geen afwijkingen vertonen. Is dat wel het geval, dan wordt er automatisch een alarmnummer gebeld. Het ondergoed is van speciaal materiaal gemaakt. Door vezels te gebruiken die elektrische geleiding bevorderen, ontstaat een stof die signalen uit het lichaam waarneemt én ze naar de microprocessor kan versturen. Hierdoor wordt het ondergoed omgetoverd in een draagbaar ECG apparaat, dat artsen gebruiken om hartritmes te controleren. Niet geheel onbelangrijk: nadat de processor is verwijderd kan het ondergoed gewoon worden uitgewassen. Naast veilig is het ondergoed dus ook nog fris. ***** Verenpikgedrag van Kippen Jonge kippen pikken anders dan oude. Volgens promovendus Bart Buitenhuis komt dat doordat op jonge leeftijd andere genen het pikgedrag van de kip bepalen dan op latere leeftijd. In totaal bestudeerde Buitenhuis ruim 600 kippen. Hij bekeek het gedrag van kippen van zes weken oud door ze in groepjes van vijf, tien minuten in een bak met strooisel te zetten. Daarbij werd gekeken wie de meest agressieve pikkers waren, op welke manier ze pikten én welke kippen het meest pikten. De test werd herhaald op een leeftijd van 30 weken, de tijd dat kippen volwassen zijn. Van de kippen die zacht in de veren van andere kippen pikten, ontdekten de onderzoekers het verantwoordelijke chromosoom. Maar wat bleek: op een leeftijd van zes weken was dat een ander chromosoom dan op 30-wekige leeftijd. Met dit onderzoek hoopt de promovendus op een betere selectie van verenpikgedrag om zo een positieve bijdrage te leveren aan het dierenwelzijn in de kippenhouderij. Bart Buitenhuis promoveert vandaag (14 oktober) aan de universiteit van Wageningen op het proefschrift Genetic Analysis of Feather Pecking Behavior in Laying Hens, ***** Boos Taalgebruik Stemming beïnvloedt taalgebruik. Dat lijkt logisch: als je boos bent, ga je schelden. Maar ons taalgebruik wordt ook op een subtieler manier beïnvloed volgens promovendus Camiel Beukeboom. Uit zijn proefschrift blijkt dat onze stemming onbewust onze woordkeus beïnvloed. In een negatieve stemming zijn mensen geneigd om concrete en beschrijvende woorden te gebruiken, bijvoorbeeld ‘Hans trekt aan Grietjes haar’. Zijn we daarentegen in een positieve stemming, dan communiceren we juist in interpreterende en generaliserende bewoordingen, bijvoorbeeld ‘Hans is gemeen’. Beukeboom bracht zijn proefpersonen in een positieve of negatieve stemming met behulp van filmfragmenten. Vervolgens moesten ze een autobiografische gebeurtenis beschrijven. Beukeboom beoordeelde de beschrijvingen op hoe abstract ze waren en vond daarbij dat bij een negatieve stemming het taalgebruik concreter en feitelijker werd, terwijl een positieve stemming voor abstract en interpreterend taalgebruik zorgt. Camiel Beukeboom promoveert vandaag (14 oktober) aan de VU op het proefschrift How mood turns on language. ***** Overige berichten vindt u op de Noorderlicht 'Nieuws'-pagina. ----- Zonnecellen: We gebruiken ze steeds vaker: op de camping, in rekenmachines en we krijgen er zelfs subsidie voor (nu nog wel) om ze op ons dak te leggen en er duurzame electriciteit mee op te wekken. Eigenlijk willen we er veel meer van, een schone energie bron die lang mee gaat. Maar er is één groot probleem. Ze zijn niet zo efficiënt. In gewone zonnecellen wordt maar 10 tot 15 % van het zonlicht omgezet in electriciteit en dat is zonde. Wereldwijd wordt er gewerkt aan de verbetering van zonnecellen. Jeroen Bakker promoveerde onlangs op de ruis en degradatie van zonnecellen. Aan de telefoon licht hij zijn onderzoek toe. ----- Buiten de Wetenschap: Anti-Islam stemming Moslims in Nederland worden voortdurend beledigd en geschoffeerd en zijn daardoor murw gebeukt. Als de anti-islam-stemming blijft bestaan, zullen moslimorganisaties niet langer in dialoog gaan met de samenleving. Dat zei Hikmat Mahawat Khan, bestuursvoorzitter van de Nederlandse organisatie van de Lahore Ahmadiyya-moslims, afgelopen zaterdag tijdens een bijeenkomst van zijn beweging. De Ahmadiya is een islamitische hervormingsbeweging die in Pakistan is gesticht en hier in Nederland vooral aanhangt heeft onder hindoestaanse Surinamers. Een gesprek met Hikmat Mahwat Khan.