Spoor terug: De Missie 3: Nieuw-Guinea
OVT 13 juli 2008 uur 2 (43 min)
Spoor terug: Het Kruis geplant Een zesdelige serie over de geschiedenis van de Nederlandse katholieke missie in de periode van het Rijke Roomse Leven, toen het geloof nog gloeide en duizenden bezielde jongelui door een priester gezegend over de wereld werden uitgezonden om de heidenen het heilig Sacrament te brengen. Afl. 3: Nieuw-Guinea Samenstelling: Gerard Leenders en Jacqueline Maris (herh. 1990)
Met interviews over ontmoetingen met kannibalen, koppensnellers, missiewerk en over het huidige Papoea Nieuw-Guinea met:
- pater Zegwaard;
- pater Toon van der Wouw;
- pater Cleophas Ruijgrok;
- pater Verheijen, één van de 'vliegende paters' die m.b.v. een vliegtuig diep in het gebied doordringen om hun missiewerk te verrichten.
Inleidende teksten:
Tekst 1
Tot zover Pater Zegwaard over zijn eerste ervaringen in het woeste Nieuw Guinea in een brief aan Arie Vriens. Als kleine jongen al wil hij naar dit afgelegen stukje wereld waar menseneters met namen als Mappi, Asmat, Moejoe's en Mandobo's de dienst uitmaakten. Althans tot missionarissen van het Heilig Hart er begin deze eeuw schuchter voet aan wal zetten.
Pater Zegwaard vertrekt vlak na de oorlog. Hij treedt in de voetsporen van de pioniers Meeuwissen en Verschure, de ontdekkers van de mensenetende doodskopstammen en de Julianarivier. Zegwaards studiegenoot Arie Vriens volgt hem twee jaar later, in 1949. Samen met Pater Verschure legt hij het onbekende Digoelgebied open.
Tekst 2
Hemelsbreed wonen ze niet ver van elkaar, maar toch ziet de een de ander bijna nooit. Net als Vriens trekt ook Zegwaard met het kruis in de hand door de jungle in de jacht op nieuwe zielen.
Tekst 3
Nieuw Guinea staat in die jaren bekend als het moeilijkste missiegebied. Wie echt niet wil kan weigeren: de gelofte van gehoorzaamheid gaat hier niet op. Ook pater Toon van der Wouw deinst niet terug voor gevaar en avontuur. In 1953 komt hij op zijn eerste staatsie bij de Marind in Zuidwest Nieuw Guinea terecht.
Tekst 4
Het Nederlands bestuur zetelt vooral aan de kust. Pater Zegwaard krijgt daar in het Mimikagebied, waar hij werkt, regelmatig te maken met Asmatters die uit angst voor koppensnellende buurdorpen hun heil zoeken bij de Nederlanders. In 1953 besluit hij het binnenland in te trekken om in het Asmatgebied een missiepost te openen.
Tekst 5
De Wisselmeren liggen hoog in de bergen. Alleen de Franciscaan Tillemans had zich voor de oorlog al in het gebied gewaagd. Daarom krijgt de orde der Franciscanen, de OFM, de moeilijke taak toebedeeld om de bewoners van de wisselmeren de heilige boodschap te brengen.
Pater Cleophas Ruijgrok, bijgenaamd de Ruige, trekt in 1954 bepakt en bezakt de bergen in.
Tekst 6
Ondertussen trekt ook Arie Vriens nog steeds van dorp tot dorp om het geloof te brengen. Op een dag hoort hij van een op handen zijnde oorlog. Als hij aankomt zijn de voorbereidingen voor de strijd in volle gang.
Tekst 7
Het werk van de Franciscaan Ruigrok bij de Wisselmeren in de bergen gaat voorspoedig. Net als de andere missionarissen leidt hij inlandse catechisten op om bij het bekeringswerk te helpen. Samen met hen bouwt hij overal schooltjes en probeert via de kinderen ook de ouders van de ware verlossing te overtuigen.
Tekst 8
Tot zover het Polygoonjournaal. Het is 1957 als de eerste vliegende paters der Franciscanen met een eigen vliegtuig naar Nieuw Guinea vertrekken.
In de jaren vijftig zijn er nog weinig gebieden die niet door nijvere missionarissen zijn bezocht. Met het nieuwe vliegtuig kunnen ook de laatste heidenen bereikt worden. Pater Verheijen is een van de vijf priesters, die een opleiding tot piloot krijgen. Ondanks een ongeluk in Nederland zet hij toch door. In Nieuw Guinea gaat het weer fout. Door een verraderlijke wind wordt hij gedwongen een noodlanding te maken. Het is begin jaren zestig als Indonesiërs Nieuw Guinea infiltreren om Nederland te dwingen hun kolonie op te geven.
Tekst 9
vervalt
Tekst 10
Het blijft onrustig in Nieuw Guinea, al merken de missionarissen in het binnenland daar weinig van. Zij zijn praktisch afgesloten van de buitenwereld. In Augustus 1962 protesteren de Papoea's tegen de op handen zijnde overdracht van Nieuw Guinea aan Indonesië. Zij willen
een eigen staat. Op 15 augustus 1962, vijf dagen na de demonstratie, wordt het Akkoord van New York over de toekomst van Nieuw Guinea
getekend. De afspraak is dat er voor het einde van 1969 een
volksstemming zal worden gehouden over zelfbeschikking van de Papoea's. Volgens pater Verheijen stonden veel missionarissen achter de Papoea's. Het referendum in 1969 blijkt een farce.
Tekst 11
Terug naar de eenzame missionarissen in de jungle. Soms zitten ze maandenlang alleen. Zonder sterk geloof was het niet vol te houden zeggen de paters nu. Vaak is de enige gesprekspartner een door hen zelf opgeleide inlandse catechist. Pater Ruigrok:
Tekst 12
Pater Toon van der Wouw is een van de weinige paters, die op dit moment nog in Nieuw Guinea werkzaam. Hij leeft tussen de Asmatters en tracht, zo zegt hij, hun cultuur zoveel mogelijk te beschermen tegen vreemde invloeden. Maar het kwaad lijkt allang geleden met de komst van de witte mannen en vrouwen in gang gezet te zijn. Over een paar jaar zal ook pater van der Wouw Nieuw Guinea achter zich laten.
