Argos
WIT schiet tekort bij fraudebestrijding in Westlandse tuinbouw
Illegalen in Westland
Inleidende teksten: (incompleet)
AANKONDIGING
Veel geschokte politici deze week. De schok van de chaos bij de Spoorwegen amper te boven of de Tweede Kamer werd opgeschrikt door de stijging van topsalarissen in het bedrijfsleven. Bovendien blijkt een groot aantal armen zich niets aan te trekken van het economische wonder dat ook wel poldermodel genoemd wordt. Afgelopen woensdag toonde staatssecretaris Kalsbeek zich geschokt. De Amsterdamse politie heeft de afgelopen maanden honderden opgepakte illegale vreemdelingen gewoon weer op straat gezet, omdat ze niet binnen de wettelijke termijn aan de rechter konden worden voorgeleid.
Soms is die opwinding misschien terecht. Maar soms neemt de politiek maatregelen waardoor de volgende schok alweer te voorspellen is. Neem nu het aloude probleem van de illegalen die onze komkommers en paprika’s plukken in het Westland. Dat mag natuurlijk niet. Dat gaan we bestrijden. Maar de maatregelen zijn volstrekt ontoereikend. Of zou er iets anders achter zitten? Durft de politiek het niet aan om zo’n economisch belangrijke sector als de glastuinbouw echt aan te pakken? Luistert u naar Argos.
Tekst 1
Het Westland Interventie Team (WIT) presenteerde een aantal weken geleden zijn eerste
jaarverslag. Het WIT is een samenwerkingsverband van onder meer arbeidsinspectie, openbaar ministerie en GAK , speciaal opgericht om het zwartwerken in de glastuinbouw in het Westland tegen te gaan. In eerdere uitzendingen besteedde Argos aandacht aan het probleem van illegalen in het Westland. In die uitzendingen werd de effectiviteit van de aanpak van het WIT door velen betwijfeld. En die twijfel wordt nu bevestigd uit onverdachte bron: het jaarverslag van het WIT zelf.
Hoe omvangrijk is de fraude in het Westland? Hoe effectief is het WIT? Wat vindt de tuinbouwsector zelf van de aanpak van het WIT? En kan die voor de Nederlandse export zo belangrijke sector eigenlijk wel draaien zonder goedkope illegalen?
Argos over zwartwerkers, zwaailichten, goedkope komkommers en witte busjes in het Westland.
Tekst 2
In januari vorig jaar volgde Argos de witte busjes bij het afleveren van hun vracht. Het personeel is gearriveerd, de oogst kan beginnen.
Er zijn naar schatting 1500 illegale loonbedrijfjes in het Westland. Dat aantal is explosief gegroeid nadat op 1 juli 1998 de wet is afgeschaft die ondernemers verplichtte een vergunning aan te vragen voor het opzetten van een uitzendbureau. Sinds die tijd is het een fluitje van een cent om zo’n bedrijfje te beginnen en personeel aan te bieden aan inleners, in dit geval tuinders. In de uitzending van het tv-programma Zembla van 1 februari van dit jaar bleek dat minister Vermeend van Sociale Zaken niet op de hoogte was van de gevolgen van die maatregel van het paarse kabinet.
Tekst 3
De explosieve stijging van het aantal uitzendbureautjes verraste minister Vermeend nog in februari van dit jaar. Die stijging heeft alles te maken met de liberalisering van de uitzendbranche door het paarse kabinet in 1998. Was dat wel verstandig, vroeg Zembla de minister in de uitzending van 1 februari jongstleden.
Tekst 4
---
Tekst 5
Met invallen zoals die van vorige week bij een aantal loonbedrijfjes in Den Haag lijkt de regering het probleem daadkrachtig aan te pakken. Datzelfde beeld werd geschapen toen in 1999 het WIT werd opgericht, het Westland Interventie Team. Dat team, waarin verschillende diensten samenwerken, zou het probleem van de illegalen in het Westland nu eens grondig gaan aanpakken. Dat is ook het geluid dat politici steeds laten horen als het over illegaal werkenden gaat.
Frans Hoogervorst is tuinder en voorzitter van de afdeling glastuinbouw van het LTO, dat is Land en Tuinbouw Organisatie. Hoogervorst pleitte in die uitzending voor een heel andere aanpak.
Tekst 6
We moeten ermee om leren gaan en daarmee bedoelt Hoogervorst dat politici niet langer met de mond een situatie moeten veroordelen die onderwijl gewoon blijft voortbestaan. Hij wil legalisering van de illegalen in het Westland.
Tekst 7
Mevrouw van der Knaap, tuinder in het Westland in onze uitzending van januari vorig jaar. Het feit dat, zoals zij zegt, haar werknemers een arbeidsvergunning hebben geeft overigens nog niet de garantie dat het uitzendbureau dat haar de werknemers levert, ook premies en belastingen voor die mensen betaalt. ‘Maar hoe kan ik dat allemaal weten?’ Zo vraagt Van der Knaap zich af.
In diezelfde uitzending zei Gert Zandsteeg, de voorzitter van de Kamer van Koophandel Haaglanden, dat tuinders als mevrouw van der Knaap dat best kunnen weten. Als een loonbedrijf een bedrag vraagt van minder dan 35 gulden per uur dan is dat zo goedkoop dat dat eigenlijk alleen maar kan als ze op zijn minst gedeeltelijk zwart werken, volgens de voorzitter van de Kamer van Koophandel.
Tekst 8
Maar sinds het najaar van 1999 is er het WIT, het Westland Interventieteam. Met de oprichting van dat team werd een eind gemaakt aan het langs elkaar heen werken van verschillende overheidsdiensten, Het probleem van de illegalen in het Westland zou nu eens eindelijk echt worden aangepakt. Onlangs verscheen het eerste jaarverslag van het WIT. Daarin valt te lezen wat het WIT-team zelf vindt van de aanpak van de illegalen.
Woordvoerder Chris van Vondelen beschrijft wat het WIT-team tegenkomt als ze tuinders verrassen met een bezoek.
Tekst
We zijn weer terug in de kassen in Naaldwijk. In een tropisch warme kas is daar een tuinder zijn zaaigoed aan het bewerken. We vragen hem naar zijn bevindingen met het aantrekken van werknemers via malafide bureautjes:
Tekst
Als je alle illegalen uit het Westland zou verwijderen heb je een fors ekonomisch probleem. Het is de vraag of de ekonomisch belangrijke sector van de glastuinbouw zonder illegaal werkenden wel zou kunnen floreren. En na tientallen jaren van mondelinge afkeuring zonder het probleem op te lossen is het de vraag of de politiek wel echt wil dat de illegaliteit in het Westland wordt uitgebannen. Het WIT geeft in haar eigen jaarverslag toe dat ze niet verder komen dan symptoombestrijding
AFKONDIGING ARGOS
U hoorde Kees van den Bosch in gesprek met CDA-Tweede Kamerlid Gerda Verburg en Frans Hoogervorst, de voorzitter van de afdeling glastuinbouw van de Landelijke Tuinbouw Organisatie, LTO. Argos werd deze week verder gemaakt door Huub Jaspers, Annemiek van der Laan, Jan Hendrik van der Veen en Stefan Heijdendael.