De Plek 31-03-1998
*Boontjes* X=154/155, Y=571/570
De jeugd van Zurich leerde vroeger zwemmen aan de andere kant van de dijk, maar het water daar is voor zwemmen te slikkerig geworden. Dat komt volgens de Zurichers door de Zeeuwse mosselvissers, die sinds de Watersnoodramp van '53 en de Deltawerken hun mosselen vangen in de Waddenzee. De Zurichers blijken echter ten onrechte de Zeeuwen te betichten van het verstoren van hun zwemwater. Zeeland's roem komt al meer dan honderd jaar grotendeels uit de Waddenzee. Al die tijd al werden de mosselen in de Waddenzee opgevist en naar de Zeeuwse wateren gehaald voor het zogenaamde verwateren, het schoonspoelen van de mosselen. Veranderd is wél dat de mosselen niet meer gewoon worden opgevist, maar dat ze worden gekweekt, op mosselpercelen die worden verpacht door het Ministerie van Landbouw en Visserij. En dat slib waar de Zurichers over klagen? Dat komt door de veranderde de waterstromingen langs de kust dankzij de Afsluitdijk.
In Zurich werd geklaagd dat sinds de Zeeuwen hun mosselen vissen in de Waddenzee, de zee voor de dijk te slikkerig is geworden om er nog te kunnen zwemmen.
Marjoke Roorda is gaan praten met de uit Yerseke afkomstige Zeeuwse visser Marinus van Stee over waarom en wanneer Zeeuwen mosselen zijn gaan vissen op het wad. Zeeuwen kwamen altijd al voor het mosselzaad op de Waddenzee. In 1950 brak er een mosselziekte uit, door een parasiet, in Zeeland. Dat heeft geleid tot versterking van de mosselcultuur - door de Zeeuwen - in het Waddenzeegebied. De Deltawerken, na de Watersnoodramp, hebben deze processen vanzelfsprekend versterkt. Wat het verhaal betreft dat het water in de Waddenzee achter de dijk bij Zurich slikkerig wordt door de wijze van mosselen vissen: dat klopt niet. Dit komt niet door de mosselvisserij maar door de veranderende waterstromingen door de afsluiting van de Afsluitdijk.
Van Stee vertelt Marjoke over hoe de Zeeuwse mosselen gekweekt worden door Zeeuwse vissers. Dat is echt een vak, dat vnl. wordt beheerst door Zeeuwen, en niet door noordelijker vissers. Daarvan zitten er maar vier bedrijven. Je zou het kunnen zien als een vorm van landbouw: mosselzaad (piepkleine mosseltjes) worden van mosselbanken afgehaald en uitgezaaid op kweekbanken. Deze banken worden gepacht van het Ministerie van LNV, die ook toezicht houden op deze banken.
Er is veel discussie over de mosselvisserij. Op 1 april zal in de Kamer worden gepraat over een nieuwe quotering. In 1980 was sprake van overbevissing, in '93 werd besloten tot restrictief beleid, en nu zou overgegaan kunnen worden tot soepeler beleid. Betrokken bij de discussie zijn de milieuorganisaties, die willen dat het wad zoveel mogelijk beschermd moet worden tegen menselijk ingrijpen. Vooral het zaad oogsten op de zgn. oude mosselbanken is een probleem. Van de vroeger 4000 ha. oude mosselbanken is nog maar ca. 100 ha. over. Oorzaak van die terugloop zou deels te wijten zijn aan de mosselcultuur. Ook maken ze zich zorgen over het voedselaanbod voor diverse vogelpopulaties die afhankelijk zijn van de mosselen op de Waddenzee. Het Productschap Vis en de Mossel Producenten Organisaties benadrukken daarentegen hoe effectief hun beheersmaatregelen zijn geweest.
In de uitzending komen naast de al eerder genoemde oud-mosselvisser Marinus van Stee aan het woord:.
- schipper Elko Boersma op de Cornelis Bos, LNV-medewerker. Hij beheert de mosselpercelen, praat mee over de huren en prijzen, en waarschuwt de AID als er wat misgaat.
- Geert-Jan Smits van de Waddenzeevereniging