De Plek 4-02-1997
Berlikum (F), X=172/173 en Y= 584/583
Er is meer licht in Berlikum, dat is wetenschappelijk aangetoond. Het is één van de vele lokkertjes waarmee men probeert glastuinders uit het westen over te halen om zich te vestigen in dit Westfriese dorpje. Maar het gevoel leeft bij veel mensen dat Berlikum eigenlijk een dorp is waar je niet moet wezen. Wie de stap dan toch neemt, gaat er niet ook meer weg. Dit geluid viel te horen tijdens de nieuwjaarsborrel van de plaatselijke ondernemersvereniging, een groeiende belangenvereniging van al 60 leden.
Berlikum zit in de lift. Het gaat in dit dorp met nog geen 3.000 inwoners slecht met de kleine middenstand, maar de bedrijvigheid neemt toe. Sinds in de jaren tachtig de Berlikumse veiling ten prooi viel aan de vele fusies in de veilingwereld, leek het of het hart uit het dorp was. Maar de handen zijn ineengeslagen om er weer wat van te maken. Er is een structuurplan in de maak en dorpsbewoners hebben een groenplan ontwikkeld voor de aanleg van fiets- en wandelpaden en landschappelijk groen.
In Boskoop zijn er al boomkwekers die overwegen naar Berlikum af te reizen, want de 1000 aldaar gevestigde boskwekers kunnen niet meer uitbreiden. Het zou mooi zijn als dát zou lukken voor het nu nog wat kaal ogende dorpje.
Research:
- Harry Vonk - Prov.-Agrarische zaken
- Gemeente Menaldumadeel
- Rinse Brijker - Gemeente Franeker en Stichting samenwerkingsverband voor de kassen
- Stichting Berlikumer Belangen. Mattei van Hout.
Volgens van Hout is zo'n 80 ha. grond gereserveerd voor kassenbouw. Tot nu toe 8 ha. ingevuld met 3 á 4 tuindersbedrijven, deels uit het westen. Was al tuindersgebied van oudsher. De vestiging van nieuwe tuinders gaat te langzaam.
Volgens Brijker ligt het ietsje anders: 90 ha is gereserveerd, het plan is in 1994 gelanceerd, de infrastructuur (watertoevoer en -afvoer, wegen) is aangelegd. Er is nu 5 ha. vergeven aan 3 bedrijven. Boskoop is een serieuze gegadigde. Het gaat nog veel te langzaam, maar hij hoopt dat er gauw nieuwe bedrijven bijkomen. Ondertussen is er ook een scholingskas opgericht in Sexbierum, waar dit moment 13 mensen (voormalig werklozen) worden opgeleid om in de kastuinbouw aan de slag te kunnen. De werkloosheid ligt ca 3% hoger dan het landelijke gemiddelde.
Er is een werkgroep, de werkgroep "Grienplan", die een groenplan ontwikkelt voor het dorp: bosaanleg, laanbeplanting, fiets(schelpen)paden, weg- en erfbeplanting bij de kassen, aanleg kanoroute naar belendende dorpen als St. Annaparochie, visstekken. Verbetering woon/werkklimaat.
Er was de zogenaamde Hemmemastaete, een voormalig kasteel. Men weet er niet veel meer van af, want het werd gesloopt rond 1750. Wel zijn nog de contouren zichtbaar in het landgoed. Men probeert de beplanting en aanleg van paden daar weer op te krikken. Vooorts is er een ijsbaan (natuurijs. Hoezo er is toch water zat? Elk zichzelf respecterend Fries dorp heeft een ijsbaan zodat de jeugd als het even gevroren heeft meteen kan gaan schaatsen) Deze wordt verplaatst naar de Hemmemastaete.
Vroeger was er een veiling, maar die is jaren geleden gefuseerd met andere grotere veilingen.
Berlikum heeft ook ene milieuprobleem. In de Oostindievaart zit bagger met o.a. zware metalen afkomstig van de (jacht)werven die daar zitten en zaten. Ze willen die bagger op een grote hoop gooien en beplanten.
En tenslotte vervult Berlikum een regionale functie op het gebied van uitgaan. Er zijn twee grote bar/disco's waar vooral op de zaterdagavonden zo'n 2 á 3 duizend jongeren uit de regio op af komen.
Berlikum heeft al tientallen jaren zo'n 2.500 inwoners en dat moet meer worden. Omdat er steeds minder inwoners komen per wooneenheid moet de huizenvoorraad groeien.
Ook het bedrijventerrein groeit en werft nieuwe vestigingen. (autobedrijven, kleinmetaal, carosseriebedrijven, timmerbedrijf.)
En dan is er nog het verhaal van de Vetkopers en Schieringers, de strijd van de steden vs. het platteland. Dat was in de 15de eeuw. Er is een keer ene knokpartij geweest op de Hemmemastaete, die geleid werd door een zwangere vrouw die tengevolge daarvan een miskraam kreeg.
- F. Visser, Oud-voorzitter Berlikums Belang
- H. Meijer, voorzitter ondernemersvereniging, el.apparatuur en installatiebedrijf
- ondernemersvereniging, makelaardij, Sybren van Tuinen.
Van Tuinen zit in de makelaardij. Wat weetjes: Berlikum heeft veel zelfstandigen. Daarnaast werken veel mensen in Leeuwarden. Ca. 25% van de beroepsbevolking van Menaldumadeel werkt in Berlikum. Er is veel bedrijvigheid: auto’s, carosserie, metaal, plastic. Er zit veel nieuwbouw aan te komen. Het is het enige dorp met een structuurvisie, samen met Dorp en Bedrijf. Mensen geloven weer in hun eigen dorp. Met de kleine middenstand gaat het slecht, maar dan moeten ze ook maar wat creatiever worden. Detaillisten zijn vaak zo bekrompen.
- M.R. Schiphof, Friese tuinder, wiens zoon is verplaatst naar het nieuwe tuinbouwgebied.
- Nieuwe tuinder Mak, bloemen,
- Nieuwe tuinder van Uffelen, courgettes en bloemen. Bûtenpolle 7,
Van Uffelen is vorig jaar november gekomen en heeft dus meteen 2 zware winters op z'n dak gekregen. Hij komt uit Maasdijk en kon daar geen kant meer op. Hij heeft nu 3 ha, waarvan 1 ha om te wonen - lekker de ruimte, ik wil om me heen kunnen kijken, leuk wat beestjes, schaapjes, een paardje - 1 ha glas en 1 ha volle grond. Hij doet in bloemen en in courgettes, maar hij stopt met de bloemen. Ze - de euforbia huppeldepuppen - kwamen te laat in bloei en toen kon hij ze niet meer verkopen omdat het te koud was.Behoorlijke strop dus. Nu blijft hij bij de courgettes, zowel kas als volle grond, en de sla. Zijn vrouw kan al een beetje Fries, want ze is al met de tweede cursus bezig, en ze hebben 4 kinderen van 4-8 jaar. Zijn zwager is meegeëmigreerd werkt mee op de zaak. Deze heeft meteen een groot huis gebouwd. En dan had hij nog een Fries personeelslid dat hij vorige week heeft ontslagen.
Dinsdag 28, tussen 12.30 en 13.00 uur.. Maakt verder niet veel uit want hij heeft toch niks te doen omdat de bloemen geflopt zijn.
- Ontwikkeling tuinbouwgebied, Cebeco zaadteler. Kor Runia.
Prachtig type: druk, grappig. Rayonhoofd elfstedentocht. Met Brussels geld is het gelukt om het gebied te ontsluiten, ofwel de infrastructuur te regelen voor de tuinbouw. Er zijn nu zo'n vier bedrijven aangetrokken en er zitten nog een paar in de pijplijn. Tuinders uit het westen komen hier naartoe als ze in het westen in de problemen komen door schaalvergroting etc. Hij bemoeit zich o.a. met vertellen over de voordelen van Berlikum: wat er te doen is voor de kinderen, het verenigingsleven, het uitgaansleven (is dat er dan? O mevrouw, u moest eens weten. U weet toch dat de borrelbus hier is ontstaan!!! Meisjes worden voor hun huis afgezet). Hij is oud-tuinder en houdt zich nu bezig met zaadtelen en de ontwikkeling van nieuwe zaden. (graszaad, bieten, graan, vlas en krambe (?????? iets geheel nieuws mevrouw, waar o.a. ogenschaduw van wordt gemaakt).
Dinsdag 11 uur, Kleasterdijk 7a.
- Onderwijzeres O.S. Lobke Plantinga
- secretaris oudheidskamer D.K. Osinga w., Museumpje. Afspraak mee gemaakt op dinsdag 28/1: 15.00 uur (liever later) bij het Gardeniersmuseum, de Grusert, Buorren, ingang de Piip.
- Samen op weg Ds. Dijkstra
- Werkgroep Grien. Haie Hoekstra.
- Structuurvisie Mattei van Hout of Tine Douma
- tweedehands nering Markthal Poelstra. Wil uitbreiden, maar de gemeente houdt dat af. R. Poelstra en F. Poelstra. Gesproken met de laatste. Het gaat goed met de zaak, maar de provincie heeft een verzoek om uitbreiding van de zaak (meubels, tapijten etc.) in behandeling. De plaatselijke supermarkt maakt bezwaren, ofwel vreest verlies van klandizie. Een beetje kopschuw, dus niet te veel aangedrongen. We mogen langskomen, en moeten daarvoor nog een afspraak maken.
- Hervormde koepelkerk: gerestaureerd. Gierzwaluwen en klopboorkever. Ds. A. Wiebenga,
Aardige man, klinkt jeugdig en toeschietelijk.
De kerk is gebouwd rond 1779. Er zijn niet veel koepelkerken. In de jaren ‘80 is de kerk gerestaureerd. Bijzonder is dat de kerk de kraamkamer is van de zogenaamde meervleermuis (vindt z’n voedsel ‘s nachts boven open water). De vrouwtjes komen in het voorjaar hier hun jongen ter wereld brengen. In de herfst gaan ze weer naar grotten in België waar ze leven. Studenten van Diergeneeskunde in Utrecht komen jaarlijks de populatie tellen.
En dan nog de tor: ook de zogenaamde bonte knaagkever heeft zijn domicilie gekozen in de koepelkerk, maar dan in de houtconstructie. Ze hebben nu een behandelingsmethode, maar of dat afdoende is weet men niet. Waarschijnlijk moet tzt de kerk opnieuw worden gerestaureerd.
Hij wil dit wel vertellen, maar dan moeten we nog even een afspraak maken.
Afspraken:
- Runia: ontwikkeling tuinbouw 11.00 uur, Kleasterdijk 7a.
- Ds. Wiebenga, tussen 12.30 en 13.00 uur, bij de pastorie, naast de Hervormde Kerk.
- tuinder van Uffelen 14.00 uur. Bûtenpolle 7.
- Osinga museum 16.00