Fado
In dit programma hoort u de zoektocht naar de resten van de oude fado, die zijn ware gezicht achter de façade van een modern, kosmopolitisch Lissabon in kleine, Middeleeuwse steegjes angstvallig verborgen houdt.
Oorspronkelijk komt de fado uit de duistere buurten Alfama en Mouraria van Lissabon waar het werd gezongen in kroegen en bordelen. Eerst om de ellende van de dag weg te zingen met veel drank en sigaretten en later om rijke hoerenlopers te amuseren die gegrepen werden door de fadista’s, de fadozangers, en hun tragische liederen. Zo kwam de fado buiten de arbeiderswijken, in de aristocratische salons en theaters terecht en Amália Rodrigues, door Portugezen steevast, liefkozend Amália genoemd, maakte het genre zelfs wereldwijd populair. Maar de geschiedenis van de fado is even roerig als de levens die ze bezingt: de dictatuur van Salazar maakte het lied met haar censuur tot een voertuig van nationalistische propaganda, de revolutie zorgde ervoor dat de fado, die immers met de dictatuur werd geafficheerd, in ongenade viel en momenteel blaast de nieuwe generatie fadista’s van onder andere Cristina Branco, Camané en Mariza het traditionele lied weer nieuw leven in. Maar al die tijd, zowel tijdens de hoogtijdagen van Amália, als tijdens de zwarte jaren van de dictatuur bleef in kleine cafés in verborgen steegjes van Lissabon de geest van de oude fado levend. Michaël Stoker trok de oude wijken in en ging op zoek naar het ware gezicht van de fado en trof een wereld vol saudade, melancholie en verlangen…
De artiesten uit de documentaire (in chronologische volgorde):
- Cristina Branco. Het lied in de documentaire ‘A uma princesa distante’ (Voor een verre prinses) is afkomstig van de cd ‘Cristina Branca canta Slauerhoff’. Haar laatste cd heet: ‘Sensus’ (Universal, 2003).
- Noémia Braga. Er zijn van Noémia Braga geen cd-opnamen verchenen.
- Alexandra. Cd: ‘Recordar Amália’ (Fado Antologia, 2003).
- António Rocha Cd: ‘Tears of Lisbon’ (Sony Classical, 2003) (waarop traditionele fado’s met zestiende eeuwse klassieke muziek uit Portugal worden gecombineerd.)
- Hélder Moutinho Cd: ‘Sete fados e alguns cantos’(Ocarina Music, 1999)