Het Spoor Terug
De Canadezen
'Het Spoor Terug' is een documentaireprogramma waarin programmamakers onderzoek doen naar bepaalde onderwerpen, onder andere aan de hand van oral history.
'Canadezen in Nederland', over de bevrijding van Nederland door de Canadezen en de periode na de bevrijding wanneer de Canadese militairen in Nederland verblijven.
Korte inhoud:
In deze aflevering: 'Canadezen in Nederland', over de bevrijding van Nederland door de Canadezen en de periode na de bevrijding wanneer de Canadese militairen in Nederland verblijven.
Interviews met:
- G. van Vooren, voormalig gemeente-secretaris uit Aardenburg, veearts Van de Vijver uit Biervliet en de heer Fierens uit Oostburg, over de grimmige strijd in West Zeeuws-Vlaanderen, waar de Canadezen praktisch ieder dorp platgeschoten hebben;
- de heer Kloosterboer uit Wilp, die tijdens de bevrijding een dagboek bijhield;
- Corrie Brettschneider, waarbij na de bevrijding een half jaar lang Canadezen zijn ingekwartierd;
- Wally, die een jaar lang als huismeester bij de Canadezen in dienst was;
- Mevrouw Kluin, één van de vele meisjes die destijds een Canadese vrijer had en nadat haar Canadees weer naar Canada verdween alleen, met een kind, achterbleef;
- een bevrijdingskind, dat al dertig jaar naar haar vader op zoek is.
Teksten van de uitzending:
TEKST I
Driekwart van Nederland is in 1944 en 45 door Canadezen bevrijd. Na de bevrijding zijn er hier zo'n 170.000, en het duurt een hele tijd voordat al die soldaten gerepatrieerd zijn. Pas op 31 mei 1946 wordt het hoofdkwartier van de Canadese troepen in Nederland gesloten.
Hoe was de verstandhouding tussen Nederlanders en Canadezen.
En wat betekende het zo'n grote hoeveelheid werkloze militairen in huis te hebben. Daarover onder meer A. van Vooren, voormalig gemeente-secretaris van Aardenburg:
(fragment)
Ook uit West Zeeuws-Vlaanderen, de heer Fierens:
(fragment)
Mevrouw Kluin, destijds een 20-jarig meisje uit Groningen:
(fragment)
Wally, die in Apeldoorn als huismeeste voor de Canadezen werkte, in het klein seminarie, waar ze waren ondergebracht:
(fragment)
En vee-arts Van de Vijver, die de gedragingen van de Canadezen geamuseerd gadesloeg:
(fragment)
Iedereen kent de beelden van de juichende menigte bij de intocht van de Canadese troepen in Amsterdam. Jongelui die meerijden op tanks en pantserwagens, en soldaten die chocolade en sigaretten uitdelen. Een en al vreugde, maar bij het binnentrekken van de grote steden in het westen is dan
ook geen schot gevallen. De Duitse capitulatie was immers al een feit. Dat is elders in het land wel anders toegegaan. In West Zeeuws-Vlaanderen bijvoorbeeld, waar de heer Van Vooren vandaan komt.
TEKST 2
De familie Fierens uit Oostburg heeft niet de beschikking over een kelder. Uit angst voor de Canadese bombardementen en beschietingen vluchten ze het land op, waar ze in een hut van stro de bevrijding afwachten. Na drie weken weken zien ze de Canadezen over de dijk naderen. Er wordt nog flink geschoten.
Fierens besluit een luier aan een stok te binden, en met deze witte vlag gaan ze de bevrijders tegemoet.
TEKST 3
Een van de eerste plaatsen in West Zeeuws-Vlaanderen die bevrijd worden is Biervliet, waar vee-arts Van de Vijver woont. Biervliet wordt al vrij snel aangewezen als 'relieve centre'.
TEKST 4
Van de Vijver is niet de enige die bestolen wordt, ook de heer Fierens uit Oostburg kan zich een fraai voorbeeld van diefstal herinneren.
TEKST 5
Dit was een fragment uit het dagboek van de heer Kloosterboer uit Wilp, een plaatsje op de Veluwe. Ook daar is hard gevochten, al was het niets vergeleken met de strijd in West Zeeuws-Vlaanderen. Kloosterboer over zijn eerste ontmoeting met Canadezen.
TEKST 6
De Canadezen blijven niet lang op de boerderij van Kloosterboer. Ze trekken door in de richting van Apeldoorn en Deventer. Is het op de boerderij nog zó dat de soldaten van koude melk en voedsel worden voorzien, in de stad is het
andersom. Zodra ze binnentrekken verdringt het volk zich rond de Canadezen
om wat voedsel te bemachtigen. Ook Wally uit Apeldoorn is er als de kippen bij.
TEKST 7
De Canadezen waar Wally een jaar lang mee omgaat zijn slechts in drie dingen geïnteresseerd: drank, vrouwen en geld verdienen.
Corrie Brettschneider uit Hengelo heeft andere ervaringen. Ze is 21 jaar en woont bij haar ouders. Bij hen in de buurt worden Canadezen bij de bevolking onder dak gebracht. De dag dat dat gebeurt is de familie Brettschneider op stap geweest.
TEKST 8
De populariteit van de Canadezen bij de Nederlandse meisjes valt niet bij iedereen in goede aarde. In de christelijke en conservatieve pers wordt gesproken van 'zedenverval' en in andere kranten en op straat worden er heel wat grappen over gemaakt. De meisjes trekken zich er weinig van aan. Maar als
de tijd komt dat hun Canadees naar huis toe kan, blijkt hij vaak minder trouwlustig dan aanvankelijk leek.
Wally uit Apeldoorn heeft heel wat wanhopige meisjes bij de ingang van het klein seminarie zien staan.
TEKST 9
Ook mevrouw Kluin uit Groningen had destijds een Canadese vrijer. De dag dat ze hem ontmoette staat haar nog levendig voor de geest.
TEKST 10
In 1946 zijn er in Nederland 7500 onwettige kinderen geboren. Daarvan zijn er 4500 afkomstig van Canadese vaders. Ongeveer 350 van deze bevrijdingskinderen hebben, net als de zoon van mevrouw Kluin hun vader weten op te sporen, de rest is nog steeds op zoek naar vaders die vaak niet gevonden willen worden.
TEKST 11
Bevrijdingskinderen nemen dat die vaders vaak kwalijk. Een van hen is al dertig jaar op zoek. Zelf koestert ze geen wrok tegen die onbekende vader, maar ze kan zich goed indenken dat andere bevrijdingskinderen dat wel hebben.