Het Spoor Terug
Ter walvischvaart! 1: Om de Noordt
Eerste aflevering van een zesdelige serie over de geschiedenis van de Nederlandse walvisvaart. In deze aflevering de documentaire 'Om de Noordt' over de Noordse Compagnie die in de eerste helft van de 17e eeuw de nieuwe lucratieve walvisjacht voor de Republiek der Nederlanden trachtte te monopoliseren.
Onbedoeld legde Willem Barentsz vanaf 1596 met zijn ontdekkingstochten naar het Noorden de basis voor de Nederlandse walvisvaart. Hij vond de route om de noord naar Indië niet, maar vond in plaats daarvan bij het door hem ontdekte eiland Spitsbergen talloze walvissen. Al snel zagen Nederlandse kooplieden iets in de walvisvaart. Om deze nieuwe bedrijfstak in goede banen te leiden werd de Noordsche Compagnie opgericht. Steden die meededen met de Compagnie kregen gezamenlijk het monopolie op de Nederlandse walvisvaart. Op Spitsbergen ontstond Smeerenburg, de meest noordelijke kolonie ter wereld.
De documentaire bevat de volgende onderdelen:
- een vraaggesprek op verschillende historische locaties op Terschelling met conservator Gerald de Weerdt van museum 't Behouden Huys over de pogingen van Willem Barendtz in de 16e eeuw om een noordelijke scheepsroute naar India te vinden en over zijn vertrek in 1596 vanaf Terschelling voor zijn derde en laatste poging;
- vraaggesprek in een restaurant in de haven van Hoorn, de voormalige vergaderzaal van de Noordse Compagnie, met historicus Jaap Bruijn over de oprichting in 1531 en de activiteiten van de Noordse Compagnie;
- een impressie van een tentoonstelling over de geschiedenis van de Walvisvaart in het West-Fries Museum in Hoorn, waarin vraaggesprekken met conservator Karel de Jong en historicus Jaap Bruijn over de collectie en de oude geschiedenis van de walvisvaart;
- een vraaggesprek, bij het standbeeld van zeevaarder Michiel de Ruyter in de haven van Vlissingen, met oud-walvisvaarder Veldkamp, kenner van de oude geschiedenis van de walvisvaart, over De Ruyter die zijn loopbaan begon als walvisvaarder;
- een vraaggesprek op verschillende historische locaties in het Noord-Hollandse plaatsje De Rijp met conservator Leo den Engelsen van het plaatselijke museum over de historische rol van De Rijp in de haringvisserij en de walvisvaart.
Geïllustreerd met citaten uit historische bronnen.