Het Spoor Terug
De moedernegotie 8: Rusland
Laatste aflevering van de achtdelige serie De moedernegotie, over de Nederlandse handel op de Oostzeelanden tijdens de Gouden Eeuw.
Afl. 8 (slot): Rusland (St. Petersburg)
Inleiding:
Voor het laatste deel van onze serie over de Moedernegotie gaan we nu naar Petersburg, waar Kiki Amsberg en Piet de Buck u gaan vertellen hoe het daar met de handel in de 18e eeuw, als de Moedernegotie ten einde loopt, toeging.
Terwijl de grote Noorse oorlog tussen Rusland en Zweden aan de gang is, neemt Peter de Grote, tsaar van Rusland het initiatief een nieuwe stad te bouwen aan de Oostzee.
Als in 1721 de vrede met Zweden getekend is en Peter de Grote een groot deel van de kust op Zweden heeft veroverd kan de nieuwe havenstad pas werkelijk groeien. Zo varen er in de jaren twintig van de achttiende eeuw ruim 100 a 200 schepen vanuit St. Petersburg door de Sont, en in de tweede helft van de 18e eeuw zelfs 500 schepen per jaar. De Nederlandse schepen hebben hier maar een klein aandeel in, zo'n 30 tot 50 schepen per jaar.
Uit Rusland halen de kooplieden o.m.: juchtleer, talk, hennep, grof linnen, was en honing, teer, vlas, potas, garen, kaviaar, elandshuiden en varkensharen. Vanuit Nederland brengt men in de eerste plaats wapens en daarnaast luxewaren zoals kostbaar laken, damast, brokaat, goud en vooral zilver, kostbare kleurstoffen als indigo, wijnen, papier en alles wat de westerse cultuur verder te bieden heeft.
De Nederlandse handel met Rusland is gebaseerd op krediet, d.w.z. dat de Nederlandse kooplieden aan de russen krediet geven in de vorm van westerse waren, die de Russen moeten zien te verhandelen. Bovendien krijgen de Russische handelaren contant geld mee om goederen uit het binnenland te halen, waar Nederlanders niet mogen komen. Zodoende is er een netwerk van relaties ontstaan gebaseerd op jarenlang wederzijds vertrouwen.
Deze productie is tot stand gekomen mede met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
8: http://download.omroep.nl/vpro/ovt/83/86/88/0/POMS_VPRO_205964.mp3