1e toespraak op bevrijd Nederlands grondgebied van Gerbrandy
1e toespraak op bevrijd Nederlands grondgebied van Gerbrandy
Achtereenvolgens:
Op 1-11-1944 kwamen 4 Nederlandse ministers aan op bevrijd Nederlands grondgebied. Prof. Mr. P.S. Gerbrandy (min.pres. kabinet in Londen): U zult begrijpen wat er in mij omgaat nu ik na 4 ½ jaar weer voet zet op Nederlandse bodem. Wij wachten echter tot Koningin zal zijn teruggekeerd en heel Nederland bevrijd zal zijn. Wij ministers zijn als "voorpost" aangekomen om enkele maatregelen te nemen, hier in ons land. Minister van B.Z. zal aantal maatregelen afkondigen o.a. met betrekking tot
zuivering. Min. v. Justitie moet zich overtuigen hoe de zaken het snelst op gang te brengen. Al die maatregelen doen niets af aan bevoegdheden van het Militair Gezag, dat onder de Min. v. Oorlog straat en onder verantwoordelijkheid regering. Wij verkeren nog in operationele toestand, d.w.z. onder gezag mede van geallieerd opperbevel. Ons ministerbezoek is dus tijdelijk.
Volgt toespraak in Engels tot "our allied friends".
Landgenoten in bevrijd gebied vormt nog slechts inleiding op algehele bevrijding. Berichten uit bezet gebied zijn ernstig. De vijand moet gebroken worden met zijn Nat. Socialisme. De pioniers der Christelijke beschaving hebben geloofd in hun taak.. God als een Job die alles verloor, dubbel teruggeven.
Onze generatie zal weer opbloeien: Huizen, bruggenbouwen, scholen en universiteiten mannen opleveren, die strijd tegen Japan voeren, en het evangelie brengen aan alle creaturen. Daarom geloof, er kan iets groots verricht worden. Russen voeren offensief. Als haven van Antwerpen vrij is worden Duitsers aangevat. Het meest heeft de Duitser ons land geschonden. Het gerecht zal over Duitsland worden voltrokken. Erg is het tot zulk een volk te behoren. Deze oorlog is vooral een strijd om behoud geestelijke waarden. Geen compromis dus. Wij hebben met U geleden toen Nazi verschrikking over ons land kwam: Gij kunt U niet voorstellen wat wij ondervonden toen Uw bisschoppen protesteerden en later de Prot. Kerken. Het Kerkverzet is magnifiek (citeert uit Bisschopsbrief aansporing tot gebed en moedig Christelijk leven) Gerbrandy: Zoudt U in de plaats van een Nationaal Socialist of collaborateur willen zijn? Zij zijn met schande overladen.
Nederland gaat zijn eervolle herrijzing, Duitsland zijn versmading tegemoet. Het is nog oorlog. Draag dit tijdperk met ere, help en steun wat gij kunt. De U.N.R.A. gaat straks helpen. De herbouw zal versneld ter hand worden genomen. Samenwerking overwint de materie. Verzet heeft dat geleerd:
Wij behoeven: Gezag, Voedsel, Rechtvaardigheid.
Bron: Platen van de BBC