Argos
CAO-ontduiking in Limburg
Argos over hoe bij transportbedrijven in Limburg de CAO wordt ontdoken.
Inleidende teksten:
******* bandfragment stemming Statenvergadering
tekst 1.
Wat U nu hoort is de vergadering van de Provinciale Staten in Limburg. Sinds vanmorgen 10 uur wordt er op het gouvernement in Maastricht gedebatteerd over een nieuw aanbestedingsbeleid voor de provincie Limburg. Een nieuw aanbestedingsbeleid dat een een einde moet maken aan de van oudsher symbiotische verhouding tussen wegenbouwers en politici die in het afgelopen jaar als een smerige zweer is opengebroken. Smeergeld, prijsopdrijving door aannemers en wegenbouwers en corrupte wethouders en ambtenaren zijn nog steeds het gesprek van de dag in Limburg. Wat jarenlang een publiek geheim was werd in april van het vorig jaar opeens aangetoond toen twee overheidsdienaren tot negen maanden gevangenisstraf werden veroordeeld. Piet Dohmen, voormalig hoofd van de afdeling economische infrastructuur van de provincie Limburg en voormalig lid van het dagelijks bestuur van het CDA en de vroegere VVD-wethouder van financiën G. Craenen uit Echt. De rechtbank achtte het bewezen dat zij steekpenningen hadden aangenomen van de wegenbouwer Sjaak Baars.
Sinds de veroordeling van Dohmen en Creanen is de geest definitief uit de fles en komen er in hoog tempo andere affaires aan het licht.
Politiek Limburg kan er niet langer meer omheen. Er moeten strengere regels komen voor het aanbesteden van grote bouwopdrachten door de overheid en daarover wordt vandaag beslist. Collega Jean van Hoof van Omroep Limburg volgt de vergadering van de Limburgse Provinciale Staten sinds vanmorgen 10 uur en als het goed is hebben we nu contact met hem.
******** gesprekje met Jean van Hoof.
tekst 2.
In Argos laten we U vanmiddag de voorgeschiedenis van het zojuist genomen besluit horen.
Het begon allemaal vrij toevallig, vorig jaar februari. Verslaggever Henk Langenberg van de Limburger zat wat verveeld voor zich uit te kijken op de perstribune van de Maastrichtse rechtbank toen de president enige huishoudelijke mededelingen voorlas. De verslaggever spitste zijn oren toen de naam Sjaak Baars viel. Baars moest als getuige worden opgeroepen in de zaak Dohmen, verklaarde de president. Baars, de bekende wegenbouwer? En wie was die Dohmen? Het bleek het voormalige hoofd Ekon. Infra structuur en bedrijven van de Provincie te betreffen. De man werd verdacht van het aannemen van steekpenningen. Waarom wist nog niemand hier iets van? Vanaf die dag zouden de journalisten Henk Langenberg en Joep Dohmen van de Limburger zich met vrijwel niets anders meer bezighouden.
tekst 3.
Al in 1990 gaf wegenbouwer Baars tegenover de Fiscale recherche de FIOD toe dat hij jaarlijks tonnen uitgaf om Limburgse bestuurders en ambtenaren te vriend te houden. Anders kon je in Limburg niet aan werk komen, zei hij. En terwijl de politici verwoede pogingen doen de zaak met de mantel der liefde af te dekken en roepen dat het slechts om een enkele rotte appel in de mand gaat, verdiepen Langenberg en Dohmen zich in het FIOD-dossier. Het lijstje relaties van wegenbouwer Baars moet immers veel meer namen vermelden dan die van de twee veroordeelde overheidsdienaren. De wereld van de Limburgse politiek blijkt nauw met die van de wegenbouwers verweven.
tekst 4.
Cafe de Bobbel in de Wolfstraat, vlakbij het Onze Lieve Vrouwe plein in Maastricht, is ‘s middags om half vijf bij uitstek een plaats waar tout Limburg zich verzamelt. Ambtenaren, wethouders, CDA bonzen en de ondernemers. Hier treft men de aannemers en wegenbouwers bij bosjes, zwetend in hun zondagse pakken werken ze het bier en de bitterballen naar binnen. Het is begin juni als wij deze pleisterplaats met draaiende bandrecorder bezoeken. Belangrijkste onderwerp van gesprek is dan ook hier de affaire Baars.
tekst 5.
Toch zijn niet alle bezoekers van café de Bobbel deze mening toegedaan. Hier treft men ook de kleine en middelgrote aannemers die de hebberigheid van de corrupte ambtenaren en bestuurders meer dan zat zijn. "Tegenwoordig moet je al steekpenningen betalen om überhaupt uitgenodigd te worden voor een aanbesteding", roept er één. "Je moet die varkens ophangen aan één van die balken hier", roept een ander.
Als we heel geleidelijk aan de bandrecorder en microfoon te voorschijn halen nemen de meesten gas terug maar sommigen zien ook wel voordeel in de publiciteit. "Laat die journalisten de macht van dat kliekje gemeente ambtenaren en die vijf grote aannemers die hier al het werk onderling verdelen maar breken, dan komen wij ook eens aan de bak." "En die affaire Baars? Ja dat is niets nieuws voor ons."
tekst :
Laat ons leven en leven laten, zingen ze in Limburg maar wat gebeurt er als je als aannemer niet mee wenst te doen met het spel van geven en nemen? Dat ondervond directeur Kuijpers van het wegenbouwbedrijf Kunicon. Kuijpers spande de gemeente Meerssen een proces aan toen deze zijn bedrijf passeerde bij de aanbesteding van de vernieuwing van de riolering. Dat speelde in 1985. Kunicon kreeg de aanbesteding niet terwijl ze de laagste inschrijver waren. Directeur Kuipers won het proces, maar verloor tegelijkertijd, want na het proces kreeg zijn bedrijf geen opdrachten meer van welke gemeente dan ook in Zuid-Limburg. Kunicon ging daardoor langzaam failliet. De man die de boycot tegen Kuypers initieerde was wethouder openbare werken in Meersen, Piet Pinxt. Zo voegde hij Kuypers toe: "Wie ons aanvalt via de rechter krijgt geen werk meer". Sindsdien is het "Kunicon-effect" een begrip in de wereld van de Limburgse aannemers.
Kuypers wil niet met ons praten want nog steeds is de hoogte van de schadevergoeding die de Gemeente Meersen moet betalen niet vastgesteld. We gingen op bezoek bij curator Oostdijk die belast is met de afwikkeling van het faillissement. Hij vertelt waarom Kuypers, die op zich een gezond bedrijf had, toch langzaam kapot ging.
tekst 6.
Uiteraard vroegen we ook de andere hoofdrolspeler in de Cunicon-affaire, de heer Pinxt, wethouder van Openbare werken in Meersen, om commentaar. Hij weigerde met ons te praten.
Toch leidde de verklaring van curator Oostdijk, toen wij die op 29 mei vorig jaar uitzonden, tot de nodige commotie op het Gemeentehuis van Meerssen. De Gemeente Meerssen spande de VPRO en curator Oostdijk een proces aan. Volgens de dagvaarding voelen ze zich in hun eer en goede naam aangetast door onze uitzending, nu curator Oostdijk zo duidelijk gesuggereerd heeft dat Kunicon de opdracht niet kreeg van de Gemeente omdat hij weigerde steekpenningen te betalen. Het probleem is dat directeur Kuypers van Kunicon best de naam van de beller wil noemen maar nooit zal kunnen bewijzen dat diegene hem om 50.000 duizend gulden vroeg. Er zijn immers geen getuigen van dit telefoongesprek. Het juridische steekspel is nog in volle gang.
tekst.
Eén van de meest in het oog springende strafrechtelijke onderzoeken van dit moment is dat tegen de Maastrichtse wethouder Jo in de Braekt. Deze CDA wethouder van Openbare Werken zit al sinds november thuis. Justitie onderzoekt een snoepreisje van de wethouder naar Egypte in gezelschap van, jawel, wederom, wegenbouwer Baars. Het draait om de vraag wie dat reisje betaald heeft. Jo in de Breakt zegt: Ik, nou ja, achteraf. En heeft U daar een kwitantie van meer in de Breakt? Nee, helaas niet. En enige weken later, O, ja toch wel.
Onduidelijkheden dus, heel veel onduidelijkheden.
Na één van de vergaderingen van de gemeenteraad waarop dit punt hoog op de agenda stond vroeg verslaggever Jean van Hoof van de omroep Limburg vorig jaar zomer aan de wethouder of zijn positie zo langzamerhand niet op de tocht staat?
tekst: De journalisten Langenberg en Dohmen geloven er niets van dat Baars zomaar vriendschappelijke gebaren maakte. Daar was de wegenbouwer te berekenend voor.
tekst:
Inmiddels zit Maastricht al 2 1/2 maand zonder wethouder en roepen steeds meer ongeduldige CDA-ers om de terugkeer van In de Braekt. Het ogenschijnlijk eenvoudige onderzoek naar de Egypte-reis duurt onverwacht lang. Is er soms meer aan de hand met wethouder In de Braekt, zo leggen we deze week voor aan persofficier Nabbe:
tekst
Jo in de Braekt zelf wil niemand te woord staan. De telefoon is afgesloten en hij ontvangt geen bezoek. Zelfs als we in de regen bij hem voor de deur staan, wil hij niet reageren. Zolang het justitieel onderzoek loopt, doe ik geen uitspraken, zegt In de Braekt.
De fractievoorzitter van het CDA in Maastricht, de young coming man Theo Bovens, wil wél praten over de wethouder. Hij is ronduit boos over de "hetze" die pers en justitie tegen zijn partijgenoot Jo voert.
tekst
Theo Bovens heeft nog steeds het volste vertrouwen in CDA wethouder, dat mag duidelijk zijn. Hij heeft zelfs zijn politieke lot aan hem verbonden. Bovens stapt op als blijkt dat In de Braekt zijn reis naar Egypte niet zelf heeft betaald.
Zoals gezegd affaires voor het oprapen in Zuid-Limburg. In juli vorig jaar brachten de verslaggevers van de Limburger pagina groot "Het Buldozer complot".
Oud PvdA burgemeester Louw Hoogland van Brunssum reisde herfst 1990 met twee wethouders naar Malaga om graafmachines van het MERK Caterpillar te bekijken, wel een ochtend lang, de andere dagen liggen ze op het strand. Een klassiek snoepreisje, waarvan niemand op de hoogte is. Een paar maanden later besluiten deze zelfde bestuurders 2 Caterpillars te huren voor de afvalverwerking.
Afgelopen dinsdagmiddag, in het monumentale gebouw van de rechtbank van Maastricht wordt een civiele procedure gevoerd door Hoogland tegen Dagblad de Limburger.
De journalisten van de Limburger schreven in augustus in hun krant dat justitie bezig was met een oriënterend onderzoek naar Hoogland. Een dag later maakte justitie bekend dat dit niet klopte, de Limburger rectificeerde.
Hoogland eist een rectificatie en f 75.000,-- smartengeld omdat hij zich in zijn goede naam en eer voelt aangetast.
De advocaat van de Limburger zei dinsdag in de rechtszaal dat het Hooglands eigen schuld is dat hij zo in de publiciteit staat. Hij moet niet zeuren dat door de publicaties in de Limburger zijn reputatie is aangetast.
tekst.
Ook in ons gesprek met persofficier van Justitie Nabbe, komt de affaire Hoogland ter sprake. Nou, ja, we mogen het er niet met naam en toenaam over hebben.
tekst
terug naar de actualiteit van vandaag. De provinciale Staten van Limburg hebben zojuist besloten een strenger aanbestedingsbeleid te gaan voeren. Ogenschijnlijk gebeurde dat in grote politieke harmonie, alle partijen lijken het er overeen, de Limburgse verhoudingen moeten gemoderniseerd worden. Voor een symbiotische verhouding tussen bestuurders en aannemers is geen ruimte meer.
De aannemers zelf moeten daar nog erg aan wennen, zo bleek uit een brief die ze aan CDA fractievoorzitter Eurlings zonden op 17 dec.
Een citaat:
Zelfs bij het CDA is de brief slecht gevallen. De fractievoorzitter van het CDA in de provinciale staten, de heer Eurlings, is vooral geïrriteerd over de nauwelijks verhulde dreigementen van de aannemers.
tekst.
Het gaat niet alleen om een wethouder van Maastricht. In de Limburger van maandag schreven de verslaggevers dat ook het hoogste gezag in de provincie - het college van gedeputeerde staten, in Limburg het gouvernement genoemd - op verdacht goede voet stond met de bouwwereld. Een paar citaten: "We liepen binnen door de zijingang. Die stond altijd open voor ons", zegt een wegenbouwer uit Midden Limburg. " Dan de trap op en links, rechts. Daar waren de kamers van de gedeputeerden". En: "Op recepties in het provinciehuis zwermen de wegenbouwers, aannemers en projectontwikkelaars als bijen rond de honingpot". Het ademt een sfeer van nauwe verbondenheid en vermenging van belangen.
Langenberg:
tekst.
Gedeputeerden van de provincie bleken een bijzondere voorkeur voor wegenbouwers als Sjaak Baars te hebben. Dat bleek bijvoorbeeld in 1984 toen de gemeente Gulpen een toeristisch plan wilde ontwikkelen. De gedeputeerden Mastenbroek (de huidige gouverneur van Limburg) en Buck zetten de gemeente onder zware druk om de opdracht aan Baars te gunnen. Het begon met een geheime overeenkomst tussen Gulpens burgemeester Vossen en de wegenbouwer. Citaat uit de overeenkomst: "De Gemeente zal Baars als eerste en enige gegadigde uitnodigen voor het uitbrengen van aanbiedingen voor de realisatie van totale infrastructurele werken met betrekking tot toeristische en recreatieve voorzieningen in de Gemeente Gulpen." Oud wethouder Wiel de Liège die deze onderlinge afspraken tussen de burgemeester en Baars ontdekte maakt zich ook nu nog kwaad als we uit deze inmiddels wat vergeelde overeenkomst voorlezen.
tekst:
Raadslid Wiel de Liège gooide zijn kont tegen de krib. Niks geen gefoezel met aannemer Baars buiten de raad om. Maar Baars had een troefkaart in handen want hij was zo slim geweest een stuk grond te kopen op de Gulpenerberg, midden in het recreatiegebied dat de Gemeente voor ogen had. De wethouders werden door de affaire gedwongen af te treden en Wiel de Liège werd de nieuwe wethouder van openbare werken. Hij kreeg al snel te maken met de gedeputeerden Buck en Mastenbroek die de gemeente aan de onderhandse overeenkomst met Baars wilden houden.
tekst.
We zullen ons beraden of dat project in Gulpen subsidiabel blijft, zei gedeputeerde Buck. De dreiging was duidelijk. Immers de eerste fase van het project kostte 2,8 miljoen waarvan 2,3 miljoen bij de provincie vandaan moest komen in de vorm van subsidie. Uit de vertrouwelijke notulen van een gesprek op 10 september 1984 zoals vastgelegd door de toenmalige gemeente secretaris: "Voorts deelde de heer Buck mede dat hij er voor zou zorgen dat de deur voor subsidies voor de gemeente Gulpen verder gesloten zou blijven zolang hij zitting zou hebben in het college van gedeputeerde staten". Buigen of barsten zo leek de boodschap. De gemeente Gulpen boog niet. "Wij weigeren onder deze druk met de heer Baars te onderhandelen", aldus de notulen van de gemeentesecretaris. Pikant detail: na zijn aftreden als gedeputeerde werd Buck bestuurslid van de stichting die de aandelen van de firma Baars beheert.
Het gaat niet alleen om een wethouder van Maastricht. In de Limburger van maandag schreven de verslaggevers dat ook het hoogste gezag in de provincie - het college van gedeputeerde staten, in Limburg het gouvernement genoemd - op verdacht goede voet stond met de bouwwereld. Een paar citaten: "We liepen binnen door de zijingang. Die stond altijd open voor ons", zegt een wegenbouwer uit Midden Limburg. " Dan de trap op en links, rechts. Daar waren de kamers van de gedeputeerden". En: "Op recepties in het provinciehuis zwermen de wegenbouwers, aannemers en projectontwikkelaars als bijen rond de honingpot". Het ademt een sfeer van nauwe verbondenheid en vermenging van belangen.
Langenberg:
aanbestedingsprocedures van de gemeente Maastricht volledig doorgestoken kaart is. Alle werken voor de gemeente worden door zes vaste aannemers onderhand verdeeld omdat vooraf door deze aannemers werd afgesproken wie dit keer tegen de laagste prijs mocht inschrijven. Wethouder van publieke werken Jo In de Braekt, verklaarde afgelopen woensdag weliswaar niets af te weten van deze onwettige verdeelmethode van de zes aannemers maar niemand gelooft hem. Zeker niet nadat de bouwjurist mr. H. Nijholt, die in 1987 een onderzoek heeft gedaan naar de aanbestedingspraktijken verklaarde dat de gemeente Maastricht wel degelijk op de hoogte was van de onderlinge afspraken tussen de aannemers. Het is de tweede keer in korte tijd dat wethouder van publieke werken, In de Braekt, in opspraak komt. Eerder publiceerde de Limburger dat de wethouder in gezelschap en op kosten van aannemer Baars op vakantie was geweest naar Egypte. De CDA wethouder toverde nadat de commotie was uitgebroken razendsnel een kwitantie te voorschijn waaruit moest blijken dat de wethouder de reist achteraf netjes had terugbetaald, maar opnieuw geloofde niemand hem echt. Op dus naar het monumentale gemeentehuis van Maastricht. Het bordje van In de Breakt staat op aanwezig, dat is alvast iets. Vriendelijk maar onverbiddelijk verwijst de secretaresse naar de afdeling voorlichting aan de overkant van de straat.
tekst:
In de Braekt is zuinig geweest met commentaar, maar natuurlijk heeft hij een uitzondering gemaakt voor Omroep Limburg. Op ..... gaf hij daar een reactie op alle commotie.