Energie uit afvalwater
Noorderlicht
...of zo duur dat we boven de tafel alleen een 25-watts peertje kunnen laten branden. Hoog tijd dus voor een andere brandstof. Eén van de opties is waterstof, dat in vrijwel ongelimiteerde hoeveelheden voorradig is. Alleen komt het niet voor als vrijzwevend gas, zoals zuurstof, maar is het vastgelegd, vooral in de vorm van water. De kunst is om uit water zo goedkoop mogelijk grote hoeveelheden waterstof te winnen. De gangbare methode is electrolyse. Als je twee electroden in een bak water onder stroom zet, worden de watermoleculen uiteengerafeld in waterstof en zuurstof. Electrolyse is een betrouwbare methode, maar kost veel energie. Niet handig als je uit dat water juist energie wilt maken. De Wageningse milieutechnoloog René Rozendal doet onderzoek naar een nieuwe techniek om uit afvalwater waterstof te maken. Met behulp van bacteriën wordt de viezigheid in afvalwater geoxideerd. Daarbij komen electronen vrij die op hun beurt de electrolytische reactie in het water in gang zetten. Die energie wordt vervolgens ingezet om het water om te zetten in waterstof en zuurstof. Deze biogekatalyseerde elektrolyse wekt dus voor een deel zijn eigen energie op, waardoor het veel interessanter wordt als methode om waterstof te winnen. Twee vliegen in één klap dus: het afvalwater wordt schoon en aan het eind van de rit heb je ook nog goedkope waterstof. Proefschrift: René Rozendal, 'Hydrogen production through biocatalyzed electrolysis', ISBN 978-90-8504-731-5 (geen handelseditie) ----- Vrouwelijke Troubadours In de 12e en 13e eeuw waren in het zuiden van Frankrijk de Trobairitz actief: vrouwen uit zeer gegoede kringen die musiceerden, dichtten en componeerden. In de westerse muziekgeschiedenis zijn het de eerste vrouwen die seculiere muziek componeerden. Hun liederen gingen niet alleen over de Lente en de Liefde, maar in hun teksten protesteerden ze ook tegen de ondergeschikte rol die vrouwen in hun kringen kregen toebedeeld. In de Provençaalse maatschappij van die tijd hadden vrouwen een veel betere positie dan elders. Niet dat die maatschappij zo feministisch was, maar veel edelen waren op kruistocht en hun thuiszittende vrouwen hielden zich noodgedwongen bezig met het bestuur van de landgoederen. Na ongeveer een eeuw verdwijnen de Trobairitz plotseling van het toneel. Hannie van Horen deed onderzoek naar deze muzikale dames van stand en promoveerde daarop aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Proefschrift: J.L. van Horen, 'Want in minnezaken ben ik jou de baas. Lyriek en muziek in de chansons van vrouwelijke troubadours in de 12e en 13e eeuw in het zuiden van Frankrijk'. ----- Strijd onder water Het is oorlog in onze sloten. Voor de meeste zoetwater-bewoners is het een kwestie van "eten of gegeten worden". Prooidieren ontwikkelen daar verschillende strategieën tegen als verdediging. Moet je je altijd verdedigen tegen aanvaller? Of nooit? Of alleen soms? Biologe Irene van der Stap onderzocht welke van die strategieën de slimste is. Elke strategie heeft namelijk een ander gevolg voor de soortvorming en het voedselaanbod. Zij bouwde in het lab kleine voedselketens na van algen, algen-etende raderdiertjes en Asplanchna, vleesetende raderdiertjes die zich tegoed doen aan de algen-eters. Het model waarin de algen en de raderdiertjes zich alleen bij dreiging verdedigen, bleek het meest stabiel. Wie zich alleen verdedigt als het nodig is, draagt, althans in dit experiment, bij aan het voortbestaan van het voedselweb. Proefschrift: I. van der Stap, 'Inducible defenses and the dynamics of planktonic food chains'. --- Standplaats Pabo: Deel 2 Wie de krant leest, kan daar nauwelijks een positief beeld uit halen over de PABO's, de scholen waar onderwijzers opgeleid worden. De studenten zouden de grootste moeite hebben met rekensommen en ze beheersen de taal slecht. Klopt dat beeld? En wie zijn de studenten die desondanks toch voor de PABO kiezen? De PABO in Almere is de jongste van het land. Hij bestaat zes jaar en leidt 576 studenten op. Iets minder dan de helft van hen studeert in deeltijd. Deze studenten gaan twee avonden in de week naar school en hebben daarnaast vaak een baan en een gezin. De meeste studenten zijn vrouw. Verslaggever Irene Houthuijs portretteert de PABO in Almere de komende weken. Vandaag aflevering 2. Vijftien procent van de studenten is allochtoon.