Als wij, levenden, sterven (Acte 1)
Propagandafilm van de Arbeiders-Vereeniging voor Lijkverbranding. Jo de Haas, Visiefilm, 1938
Eerste deel van een 2-delige propagandafilm van de Arbeiders Vereeniging voor Lijkverbranding. In dit deel wordt op niet mis te verstane wijze niet alleen de vooruitgang van de mensheid, maar ook de vergankelijkheid van diezelfde mensheid getoond. Nadruk wordt gelegd op de lijdensweg, die de nabestaanden moeten gaan bij het verscheiden van een geliefd familielid. BESCHRIJVING: 00.14 Titel op achtergrond van brede boslaan: Als wij, levenden, sterven. Propagandafilm van de Arbeiders-Vereeniging voor Lijkverbranding. Verdere artistieke en technische medewerking van: Jo de Haas, Max de Haas, Mevr. Ham, Hein Harms, Julia Hulsman, ... Warmelo, Johan te Wechel e.a. Visiefilm. Geluid: Multifilm Haarlem met vignet van Multifilm 00.42 Tekst: In eeuwenlange worstelingen tegen een vijandige wereld. Beeld : planeet aan het met sterren bezaaide heelal, ronddraaiende aardbol, opborrelende modder, maanlandschappen, vulkaanuitbarsting, meren, neergutsende regen, volle maan, gouden wolkenrand, voortjagende wolken, aanrollende zee, stralen van achter wolk schuilgaande zon, door schuimende golven omspoelde kliffen, woestijn. 02.03 Boven bosrand rondvliegende vogels, dode takken in een bos, stomp van een weggerotte boom, oerwoudbeelden met een aap op een tak, mangrovebos, apenkolonie, orchideeen, rondsluipende zwarte panter, koningstijger, kudde olifanten, het oog van een roofvogel, een omgevallen boom, een zandverstuiving. Tekst : baande de menschheid zich den weg... 02.42 Beeld : arbeiders graven een boomstronk uit, een zandafgraving. Tekst:.. naar het tijdperk der beschaving. Beeld: rupstractor trekt oogstcombine over graanakker, achter boven zee hangende wolkenbank schuilgaande zon; akker met koolplanten. Luchtfoto van een moderne stadswijk. Witte stoomwolken uitbrakende koeltorens; lifttorens van mijnschachten naast distillatietorens. Gebouw met koepeldaken 03.50 Arbeiders op een scheepswerf hanteren voorhamers en mokers bij het klinken van in een smidsvuur verhitte nagels; de tekenkamer met tekenaars aan hun tekenborden terwijl ontwerpers tekening narekenen; tekenaar aan het werk op zijn bord 04.50 Bouwplaats met heistelling, de stoomketel van de heimachine; zand kruiende arbeiders. Houten steigers tegen een flatgebouw in aanbouw; ronddraaiende wielen en tandraderen; heen en weer glijdende aandrijfstang. Diesel-electrische trein komt aanstormen over een brug in kokerconstructie. Fokker F-VIIA PH-AET van de KLM in volle vlucht, Fokker F-VII-3M OO-AID van de Sabena over het platform 05.41 Tekst : Bij deze worsteling gaat de strijd voor de Hygiene der gemeenschap verder. Beeld : close-up van door microscoop kijkende onderzoeker. Beelden uit een wetenschappelijk laboratorium, waar medewerkster zuurstofcylinder opent, laborant reageerbuizen vult, onderzoeker vloeistof onder zijn microscoop bestudeert, laborant kolven met vloeistof vult 06.38 Tekst : Van hieruit werd de strijd voor Vernieuwing geleid. Beeld : Het laboratorium waar de laboranten elk hun eigen apparatuur bedienen. Tekst : Waar de Vernieuwing doordrong. Beeld : Achtererf van een boerenschuur, waar een geslacht varken hangt; boer met zware hamer in de hand, leidt varken naar de slachtplaats. Van het gedode varken wordt het haar van de huid geschraapt. Jongetje trekt de door kokend water loszittende haren met de hand van de huid; het aan de wand hangende slagersgereedschap : houten voorhamer, slagersmes en een slagpin met steel 07.40 De vernieuwing in de vorm van een steriliseerketel. De slachter hangt de electrische staaf weg en klapt de zijwand van de roestvrijstalen box open, zodat het gedode varken op de schone vloer valt en naar de ketel gesleept kan worden 07.50 17de eeuwse tandarts verwijdert kies uit de mond van een patient, die hij buiten voor zijn woning heeft laten plaats nemen. De kies in een witte kom die door een assistent wordt weggebracht; nieuwsgierige buurman kijkt toe; het op een houten zitbank uitgestalde instrumentarium van de tandarts 08.17 Instrumententafel van de moderne tandarts, die een mondspiegel pakt, een haak van een door een assistente voorgehouden plateau, de kies in de mond van de patient aantikt, een injectiespuit door een andere assistentie aangereikt krijgt en de de spuit geheel leegdrukt in de bovenkaak van de patient, met enig wrikken verwijdert de tandarts de kies, waarna de patient zijn mond spoelt 08.50 Jongetje in het bad in een wasteil in de woonkamer, terwijl borden met etenswaren nog op het dressoir staan en zijn gedragen kleren op een stoel liggen. Moderne wasruimte in een tehuis waar meisjes zich grondig wassen bij de wastafels, terwijl de kleintjes door verzorgsters worden geholpen. Verzorgster zeept een naakt en kaalgeschoren jochie, dat in een witbetegelde doucheruimte staat, in terwijl in het hok er naast een een jongetje onder de douche staat 09.24 Meisjes zwemmen in een vijver. Onderwateropname van onder de waterspiegel wegzwemmend meisje. 09.29 Tekst: En ook hier dringt de idee der vernieuwing door. Beeld: Overvolle grafkelder met booggewelven, met half vergane stoffelijke resten van tientallen op schappen tegen de muur bijgezette doden, rechtop tegen de muur staande doden evenals lange rij rechtop staande skeletten op de vloer. Luik van grafkelder wordt geopend en tweetal open doodskisten, waarin reeds in staat van ontbinding verkerende lijken, zichtbaar zijn. 10.00 Spitse kerktoren van een kerkgebouw met er naast liggend kerkhof. Overvolle begraafplaats met een woud van grafzerken. Regen daalt neer op een begraafplaats aan de rand van de stad, rijen grafzerken en met zware stenen deksels afgesloten familiegraven. Gestadig in een plas vallende regen. Koe graast achter de heg van van begraafplaats. Close-up van de uiers van de koe 11.11 Met bladeren bedekte laan in het bos met inzoomen van het woord Levensgang, dochtertje loopt in de armen van haar in het gras knielende moeder. Close-up van moeder en kind; meisje en jongen lopen hand in hand, elkaar verliefd aankijkend, door het bos. Pijprokende grootvader, instemmend knikkend wanneer hij kijkt naar twee op het tapijt van de kamer met een spoortrein spelende kleinzoons, zijn kleindochter komt naast hem zitten 12.21 Studerende jonge man wordt een kopje thee gebracht in zijn werkkamer door zijn vrouw, die hem door de haren strijkt. Bejaarde heer neemt plaats in een rieten stoel voor een prieeltje in de zon, waar zijn eveneens bejaarde vrouw zijn benen met een plaid toedekt. Close-up van de twee naar elkaar toe neigende hoofden 13.14 Tekst : Maar ieder dien men liefheeft, is sterfelijk. Beeld : Begrafenisstoet komt te voorschijn uit een dichte nevel, jonge moeder in zwarte rouwjapon zit in de nu lege babykamer en kijkt om zich heen (het beeld van haar dochtertje nog op het netvlies) naar de speelgoedhond, het lege kinderbedje, de schilderijtjes aan de muur, de lege box 14.21 De op zijn sterfbed opgebaarde grootvader. In het het bijzijn van zijn drie kleinkinderen in de rouwkamer. De dode en de strak starende kleinkinderen. Dragers nemen de kist bij het verlaten van het sterfhuis aan. Doodgraver delft een graf in de zompige bodem; de begrafenisstoet rijdt de begraafplaats op, de dragers laten de kist in het graf zakken waarbij de mannelijke nabestaanden hun hoed afnemen. De rouwende familie en vrienden bij het graf. Het dikke touw glijdt door de handen van een drager bij het neerlaten van de kist; de dragers leggen de touwen neer, nemen hun hoed af en stellen zich op achter de familie 16.50 Close-ups van wenende en treurende mensen 17.26 De oudere heer neemt zijn hoed af en spreekt tot de overledene in het graf en richt zich met enige troostende woorden tot de weduwe. Close-up van de weduwe, een schep zand wordt op de kist gegooid. Close-ups van de weduwe, de nieuwsgierige volksvrouw, de oudere heren, meer scheppen zand belanden op de kist in het graf terwijl de aanspreker zijn hoed opzet en zich verwijdert 18.41 Einde