Diogenes: Duitsland
VPRO, 7 mei 1989
Politiek-cultureel buitenlandmagazine, deze aflevering gewijd aan de beide Duitslanden, met de volgende onderwerpen: 1. Stroom; 2. Het privilege; 3. De Duitsers; 4. Goethe en Buchenwald; 5. Nooit meer oorlog. 00:02:00 - 00:03:01 PREGENERIQUE Korte shots uit alle items van deze aflevering 64". 00:03:17 - 00:14:57 1. STROOM Impressie van Roel van Dalen van het Westduitse dorp Altenburschla aan de grens met de DDR. INTERVIEWS met: - Baron von Scharfenberg, over het vaststellen van de demarkatielijn tussen oost en west in 1945, wat in een kamer in zijn landhuis gebeurde. Hij laat een landkaart zien met zijn landgoederen erop, die voor een groot deel in de DDR liggen en hij vertelt de geschiedenis van de door zijn voorvaderen aangelegde stroomleiding, die nog steeds in gebruik is en stroom uit de DDR aan het Westduitse dorp levert; - Westduitse militair over wat er met de foto's gaat gebeuren die hij van zijn Oostduitse collega's maakte en of hij wel eens verbaal contact met ze heeft; - Burgemeester geeft ter plekke uitleg over hoe het precies zit met de grens. SHOTS: - Alg. shots Altenburschla, kerk + kerkdienst, samenzang, huis en landgoed van Baron von Scharfenberg, cafégesprek olv de burgemeester over hereniging oost en west, elektriciteitsdraden over huizen etc. 182" + 59" + 5" + 5" + 24"; - Grensgebied tussen BRD en DDR 9" + 20" + 32" + 31"; - Fotograferende Oost- en Westduitse militairen 41" + 9". 00:15:29 - 00:28:44 2. HET PRIVILEGE Portret van de Oostduitse acteur Christian Grashof, die zowel in de DDR als de BRD werkt. INTERVIEWS met: - Christian Grashof, over het verschil tussen de mensen uit oost en west, de gevolgen van de toenemende reisbeperkingen in de DDR en dat het gezamenlijke Duitse denken niet in Moskou kan worden tegengehouden; - Personeelsleden Oostberlijns theater over de mogelijkheden om naar West-Berlijn te gaan. SHOTS: - Door de voorruit tijdens het interview gefilmde reisimpressie van Oost-Berlijn naar Hamburg vv; - Schminken Grashof en op weg naar bühne, publiek in entree Oost-Berlijns theater 37"; - Stukjes van de voorstelling 18" + 15" + 23". 00:29:20 - 00:38:24 3. DE DUITSERS INTERVIEW Steven de Winter met de historicus Arnulf Baring, oa over wie volgens hem de Duitsers zijn, het ontstaan van een nieuw Duits zelfbewustzijn, de Duitse geschiedenis en de betekenis van de Duitse cultuur voor de wereldcultuur 8'42". SHOTS: vanuit West-Berlijn van beneden naar boven van de Brandenburger Tor in de regen met op voorgrond de Muur 24". 00:38:57 - 00:52:59 4. GOETHE EN BUCHENWALD Impressie van Weimar en een bezoek aan Buchenwald met een DDR overheidsbegeleider. INTERVIEWS met: - De overheidsbegeleider over wat wel mag en wat niet, de persvrijheid in de DDR, over zijn verleden in het Duitse leger en (alleen op film:) zijn reactie op Roels vergelijking van DDR-burgers met een door honden bewaakte kudde schapen; - De Oberburgemeister van Weimar, over hoe Duits hij zich voelt, over hoe hij met zijn burgers van gedachte wisselt over bestuurszaken en over de Oostduitse glasnost. SHOTS: - Weimar: Rijers van en vanuit Trabant door Weimar met uitleg gids over gebouwen en monumenten 68" + 59" + 22" + 32"; - standbeeld van Goethe en Schiller in de regen 26"; - Groepje DDR-jongeren zingen op straat anti-Russisch liedje 45"; - Buchenwald: Shots van de vlakte en enkele gebouwen; - Oostduits platteland met schaapherder en kudde schapen (Hoofdzakelijk alleen op film) 107". 00:53:31 - 01:08:14 5. NOOIT MEER OORLOG Reportage van Thomas Doebele en Maarten Schmidt van een Oostduits/Russische legeroefening in Oost-Duitsland met diverse westerse waarnemers. INTERVIEWS met: - Garderobejuffrouw, die alle militaire petten bewaakt tijdens de verwelkomingstoespraak, over de toestand tussen oost en west zoals die nu is en over een mogelijke hereniging; - Oostduitse militairen over het doel van hun leger en de betekenis van perestroika voor de relatie tussen beide Duitslanden; - Russische militairen over perestroika en over wanneer ze weer naar huis gaan; - Westduits officier, die denkt dat er voorlopig nog wel een tweedeling zal blijven bestaan; - Oostduits officier, die vindt dat door de verschillende wegen die de beide Duitslanden zijn gegaan, een eventuele hereniging zeer moeilijk zal zijn. SHOTS: - Aankomst + verwelkoming diverse militairen uit oost en west en de pers bij deze legeroefening. Pan langs diverse militaire "kopstukken". Demonstratie van legerkamp in het bos; - Legeroefening met oefenende Oostduitse en Russische militairen, helikopters en tanks 20" + 23" + 18" + 12".