BB3D #9
De Spaanse blijf van mijn lijf-hond
‘Ik dacht echt dat hij mij die avond zou vermoorden,’ zegt Amerika. ‘Ik greep mijn dochtertje stevig vast.’
Crímenes pasionales. Feminicidios. Violencia machista. Je kan in Spanje geen krant openslaan, of er is weer een vrouw omgekomen als gevolg van huiselijk geweld. Een onderwerp dat ook centraal staat in vele Spaanse films en soapseries. Vrouwen in het Zuid-Europese land gaan dan ook regelmatig de straat op om te protesteren tegen de lakse houding van Spaanse autoriteiten tegenover de geweldplegers, meestal de (ex)partners van de vermoorde vrouwen.
In Spanje was vorig jaar huiselijk geweld de oorzaak van maar liefst één op de zes moorden. Tot nu toe sterft dit jaar om de vijf dagen een vrouw als gevolg van mannelijke agressie, dat is 47 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. En de cultuur helpt niet echt mee. Want melding ervan maken of aangifte doen is nog steeds een groot taboe in het conservatieve Spanje.
Vijf jaar lang wordt Amerika door haar vriend geslagen. Het was voor haar de hel op aarde. Amerika kan uiteindelijk wegkomen en doet aangifte bij de politie. Maar ze moet voor altijd leven met angst. Daar heeft ze snel genoeg van en ze besluit er iets aan te doen: ze wil een waakhond. ‘Ik wil weer over straat kunnen zonder de hele tijd over mijn schouders te moeten kijken,’ zegt ze. En wat blijkt? In Spanje worden honden niet alleen opgeleid tot politiehond of bewakingshond, maar ook speciaal als een soort ‘blijf van mijn lijf’-honden. Want dit concept van een beschermingshond slaat in Spanje bij meer vrouwen aan.
Zou het ook in Nederland kunnen werken? Zorgorganisatie Fier, die slachtoffers van huiselijk geweld in Noord-Nederland hulp biedt, is daar terughoudend over. ‘We hebben hier geen ervaring mee, dus daar kan ik geen uitspraken over doen,’ zegt woordvoerder Ester Mijnheer. ‘Onze ervaring is dat je huiselijk geweld alleen kunt stoppen, als het probleem bij de kern wordt aangepakt.’
‘Daarbij richten we ons op het hele gezin,’ gaat Mijnheer verder. ‘Voorop staat de veiligheid. We kijken eerst welke stappen hiervoor nodig zijn. Wanneer het thuis niet veilig is, biedt onze Blijf van m’n Lijf-voorziening een veilige en anonieme crisisopvang en behandeling voor vrouwen en kinderen. We helpen slachtoffers bij de verwerking, het vergroten van zelfvertrouwen en we kijken naar achterliggende problematiek.’
Niet alleen slachtoffers krijgen hulp bij Stichting Fier. Ook daders kunnen er terecht. Fier spreekt niet van daders, maar van plegers, aldus Mijnheer. ‘Plegers krijgen behandeling die gericht is op het voorkomen van verder geweld,’ legt Mijnheer uit. ‘Die zijn vaak zelf ook slachtoffers met vergelijkbare ervaringen in hun verleden. Om geweld te stoppen moet je kijken naar de oorzaak van dit gedrag, want daar ligt de sleutel tot verandering.’
Een blijf van mijn lijf-hond tegen haar gewelddadige vriend. Amerika krijgt het voor elkaar. Sindsdien komt haar ex niet meer bij haar in de buurt: ‘Hij weet nu dat ik deze hond heb en alleen dat al is genoeg.’
Maker: Jessica van Spengen