De gasten in VPRO Boeken

vpro boeken

Aflevering 1 - 21 september
De eerste aflevering wordt uitgezonden vanaf Boekfest, een festival in Utrecht waar de start van het nieuwe boekenseizoen wordt gevierd. Lotje IJzermans spreekt met Hanna Bervoets over ‘Geld verdienen’, een roman waarin twee vriendinnen via een beleggingsapp rijk willen worden, en waarmee hun vriendschap op de proef wordt gesteld. En een gesprek met Auke Hulst over zijn historische roman ‘Tandenjager’. Deze hoofdpersoon komt op een andere manier aan zijn geld: hij rooft de tanden van gesneuvelde soldaten op de slagvelden van de napoleontische oorlogen, omdat goede tanden in Engeland een fortuin opleveren.

Aflevering 2 - zondag 28 september
Al jaren aangekondigd, maar het is zover: 'De jaknikker' verschijnt, de derde roman van Peter Buwalda. Daarin lijken de kaarten te worden gelegd die in het vorige deel, ‘Otmars zonen’ (2019), geschud zijn: verhalen, verledens en karakters botsen op elkaar en raken verknoopt. De andere gast is Anja Meulenbelt. Al een halve eeuw houdt zij zich bezig met onrechtvaardige ongelijkheid. Natuurlijk met het feminisme, en met de vraag wat dat heeft opgeleverd, maar ook met andere thema’s. Hoe gaat het tegenwoordig met de mannen? Hoe kan het dat racisme nu vooral migranten en moslims raakt?

Aflevering 3 - 5 oktober   
In 'Aan mij heb je niks’, het vierde deel van zijn dagboeken, confronteert Gerbrand Bakker zichzelf met een traumatische gebeurtenis uit zijn jeugd; de dood van zijn tweejarig broertje in 1969. Ook schrijft hij over de zorg voor zijn moeder en over het pendelen tussen zijn huizen in Amsterdam en in de Eifel. De tweede gast is Mira Feticu. Haar​ boek 'Gewone Hollandse jongens’ laat zien hoe intens rouw kan zijn. Over hoe verloren je kunt zijn in een verdriet dat alleen door andermans huid gesust kan worden.

Aflevering 4 - 12 oktober
De roman ‘Vacht’! van Cobi van Baars gaat over een vrouw die aansluiting probeert te vinden bij haar collega’s op kantoor. Ze raakt verstrikt in een leugen over een relatie, die haar positie alleen maar verder onder druk zet. Ook Alara Adilow is te gast. In haar debuutroman ‘Kijk es naar al dat licht’ beschrijft ze het leven van twee geliefden van Somalische afkomst. Allebei maken ze een lichamelijke transformatie door. Is het mogelijk om bij elkaar te blijven als degene van wie je houdt je ook het meeste pijn doet? 

Aflevering 5 - 19 oktober
In Gaea Schoeters’ roman 'Het geschenk' lopen plots maar liefst 20.000 olifanten door Berlijn. Ze zijn gestuurd door de president van Botswana, als reactie op een nieuwe wet die de ivoorexport aan banden legt. De bondskanselier moet deze crisis snel aanpakken, want de verkiezingen komen eraan. De andere gast is Erwin Hurenkamp. In zijn debuut ‘Pogingen’ verlaat een vrouw haar man en zoon. Ze vertrekt naar Ierland, keert terug naar het gezin, maar vervolgens wordt dit verzwegen. Wat valt er nog te repareren aan iets wat onherroepelijk gebroken lijkt? 

Aflevering 6 - 26 oktober
In de verhalenbundel ‘Het aanwezige been’ onderzoekt Arnon Grunberg de mens die telkens weer vatbaar blijkt te zijn voor allerlei soorten verleidingen. Overal in deze bundel klinkt de echo van de Matthäus-Passion: Erbarme dich, mein Gott. En een gesprek met Anne Mieke Backer. Haar debuut is een reactie op de roman ‘Spel en tijdverdrijf’ (1967) van de Amerikaanse schrijver James Salter. Dit boek gaat over een verhouding, waarbij de mannelijke hoofdpersoon wordt opgevoerd als een briljant student, terwijl het meisje wordt beschreven als kneedbaar als klei. In ‘Ik was dit meisje’ krijgt deze vrouw alsnog een stem.

Aflevering 7 - 2 november
De zeven verhalen in Nisrine Mbarki Ben Ayads debuut ‘Kookpunt’ omspannen een eeuw, en spelen in verschillende steden over de hele wereld. Tegen de achtergrond van de grote momenten uit de naoorlogse geschiedenis, zoals de Franse kernproeven in Algerije in de jaren ‘60, de Arabische Lente in 2011 en de genocide in Gaza vandaag, wordt het relaas gedaan van gewone mensen. En Walter van den Berg vertelt over zijn roman ‘Zanger Ronald zingt de blues’. Een tragikomisch verhaal over hoe de kleinste leugens die we onszelf vertellen soms de grootste zijn.

Aflevering 8 - 9 november
‘Tot alles in beweging komt’ is de eerste roman van dichter Ester Naomi Perquin. Het boek, dat als autofictie kan worden gezien, verhaalt over haar persoonlijke ervaringen met mannen, misdaad en moederschap. De tweede gast is bioloog Midas Dekkers. In zijn boek ‘Het menselijk tekort’ legt hij uit dat niet perfectie maar onze onvolmaaktheid de motor van het leven is. De verlegen jongen, het struikelende kind en dat spleetje tussen de tanden stemmen mild. Koester ze, aldus Dekkers.

Aflevering 9 - 16 november
In het boek ‘De schat van de vrijheid’ reconstrueert historicus Ellen Neslo het leven van haar voorouder Paulina (1768-1861). Door onderzoek ontdekte Neslo dat ze afstamt van zowel slaven als slavenhouders. Het tweede gesprek is met Vrouwkje Tuinman. In haar roman ‘De straaljager’ beschrijft ze de opkomst en ondergang van de eigenzinnige Jan Mieremet (1885-1967). Een waargebeurd verhaal over een man die aardstraling kon opsporen met behulp van een wichelroede.

Aflevering 10 - zondag 23 november
Plezier beleven we allemaal, maar op verschillende manieren en we nemen het zelden serieus. Het moet vooral nuttig zijn. Plezier is al snel verdacht of gaat gepaard met schuldgevoel. Waarom eigenlijk? Met het boek ‘Leuk!’ schreef Linda Duits een pleidooi voor meer plezier. De andere gast is Marc Reugebrink. In zijn roman ‘Laatste man’ beschrijft hij het verhaal van Martin Oonk. Op jonge leeftijd wordt hij gedwongen zelfredzaam te zijn. Sindsdien neemt hij een defensieve houding aan, uit angst om opnieuw kwetsbaar te zijn. Maar zijn behoefte aan controle vervreemdt hem van zijn familie en geliefden. 

Aflevering 11 - zondag 30 november
Mirjam van Hengel schreef tot nu toe biografische boeken over literaire personen. Na de dood van haar vader ervoer ze plots hoe het in rouw alleen om het absoluut persoonlijke gaat. Met haar boek ‘Ganzentijd’ maakt ze sterk invoelbaar wat rouw en verlies is. En Haroon Ali is te gast. Zijn boek ‘Het blijft toch je familie’ gaat over gezinsbreuken. Op het breken met gezinsleden rust een taboe: die moet je koste wat het kost trouw blijven. Maar hoe ver mag een vader, moeder, broer of zus over jouw grenzen gaan? En hoe bescherm je jezelf tegen schadelijke familiedynamieken?