1.
Zeg eens eerlijk, wanneer hebt u voor het laatst een puntkomma gebruikt?
2.
Een puntkomma is een compromis tussen een punt en een komma met een vleugje van de dubbele punt. Overmatig gebruik van puntkomma’s heeft snel iets pretentieus. Men wil zich geletterd voordoen zonder dat werkelijk te zijn. In principe kun je een boek schrijven zonder ooit een puntkomma te gebruiken, maar om de honderd bladzijden een puntkomma is uitstekend.
Wie schrijfadvies wil hebben, wie wil dat niet dezer dagen, zou dus om de honderd bladzijden een puntkomma mogen zetten. Dat wil zeggen: helemaal zonder pretentie gaat het niet. Helemaal zonder pretentie gaat vrijwel niets.
3.
De puntkomma verbindt twee mededelingen, aldus het Genootschap Onze Taal, die wel iets met elkaar te maken hebben maar waartussen de komma te frivool zou zijn. Zo heb je puntkomma’s in mensengedaante. Dat zijn mensen die ervoor zorgen dat andere mensen zich kunnen verbinden zonder de intimiteit te propageren die de komma onvermijdelijk met zich meedraagt.
Een komma is intiem; een puntkomma is formeel, maar er is van alles mogelijk.
4.
Als de dood een punt is, dan kondigt de puntkomma het einde aan. Uw midlifecrisis is een puntkomma. Een ziekte kan een puntkomma zijn. Kinderen zijn uitroeptekens, uw schoonmoeder is een gedachtestreepje, uw partner een dubbele punt en uzelf bent uiteraard het vraagteken.
Mensen zijn leestekens. Al uw seksuele partners zijn komma’s, nu en dan kun je ook met een puntkomma het bed hebben gedeeld.
5.
In de lacaniaanse psychoanalyse wordt aandacht besteed aan de punt. Men kan een zin afbreken. Mijn moeder was vreselijk. Of: mijn moeder was vreselijk lief.
In de analyse gaat het erom nooit een punt te zetten, alleen puntkomma’s. Zo blijven het einde van de analyse en de dood buiten de deur.