In De toekomstbouwers strijden acht jonge ontwerpers om het VPRO Toekomst Bouwdepot, een prijs van 10.000 euro. Wilfried de Jong spreekt de ontwerpers die hun werk laten zien tijdens Dutch Design Week 2018 (DDW 2018). Hij vraagt hoe zij de toekomst zien en welke stempel ze daarop willen drukken. Ontmoet hier de acht deelnemers.

Het programma is niet alleen een etalage, maar ook een wedstrijd. In de finale wint één van de acht het VPRO Toekomst Bouwdepot van 10.000 euro. De jury bestaat uit Martijn Paulen, directeur van de Dutch Design Foundation, kunstenaar en filosoof Koert van Mensvoort en architect Afaina de Jong.

KozieMe en KozieWe

Roos Meerman (27) presenteert op de Dutch Design Week KozieMe en KozieWe, een kussen en een wandkleed met ingebouwde luidspreker en bedoeld voor mensen met dementie of een meervoudige handicap.

Door het kussen of het wandkleed aan te raken komt er muziek of andere geluiden vrij. Bijvoorbeeld geluiden uit het bos of de stad: het buitenleven komt even binnen.

Herkenbare geluiden kunnen zo sterk verbonden zijn met een herinnering dat wetenschappers spreken van een ‘music evoked autobiographical memory’. Voor mensen met dementie is Kozie een manier om even naar vroeger te gaan en zich in een vertrouwde omgeving te wanen.

Roos Meerman: 'Ik vind het belangrijk dat onze ideeën doorontwikkeld worden naar dingen die van maatschappelijk nut zijn. Kozie is vanuit de kunst bedacht en doorontwikkeld naar de zorg. Wat ik heel interessant vind, is de samenwerking met wetenschappers en het bedrijfsleven. We zijn makers, dus willen ook snel onze ideeën in uitvoering brengen door ze te testen. Van dit soort experimenten komen vaak weer nieuwe ideeën tot stand.'

Roos Meerman studeerde in 2014 af in de richting Product Design aan ArtEZ in Arnhem.

Super Local

Pim van Baarsen (31) is samen met Luc van Hoeckel oprichter van Super Local, een ontwerpstudio die oplossingen bedenkt voor sociale en culturele problemen, vooral in ontwikkelingslanden. Super Local werkt op dit moment aan de inrichting van een agrarische faculteit, een uur buiten de Rwandese hoofdstad Kigali.

Van Baarsen laat tijdens DDW de tafels, stoelen en verlichting zien die hij samen met Rwandese ondernemers en werknemers heeft ontworpen en gemaakt voor de universiteit.

Pim van Baarsen: ‘Waar ontwikkelingshulp van oudsher uitgaat van kennis, materieel en zelfs geld brengen, werkt Super Local liever vanuit de potentie vanuit het land zelf. Wij willen mensen niet onderwijzen. Onze samenwerking is gebaseerd op een gelijkwaardige relatie waarin wij onze kennis en cultuur met elkaar uitwisselen.'

Eerdere projecten waar Pim en zijn team aan meewerkten waren onder andere ziekenhuismeubilair in Malawi, gemaakt door lokale ambachtslieden en een systeem voor afvalscheiding in Nepal.

Pim van Baarsen studeerde in 2014 af in de richting Men and Activity aan de Design Academy in Eindhoven.

A House in One Month

Wouter Corvers (27) komt naar de Dutch Design Week met A House in One Month, een huis dat hij in april 2017 zelf bouwde. De complete vormgeving en inrichting is aangepast aan Wouters lengte van 2,05 meter en die van zijn vriendin van 1,71 meter.

Van het dak tot de kapstok en van de ramen tot de hoogte van het aanrecht: alles is op maat gemaakt. Het huis mocht daarbij niet meer kosten dan 5000 euro.

Corvers is gegrepen door het feit dat de hele publieke ruimte in Nederland is afgestemd op de gemiddelde Nederlander, een persoon van 1,77 meter lang. Niet alleen hij als lange man, maar ook kinderen, korte mensen en dikke mensen vallen volgens hem buiten de boot. Zijn doorbraak was zijn ontwerp 1:1,16: een bankje met twee ongelijke poten dat op schuine oppervlaktes geplaatst kan worden en waar mensen met zowel korte als lange benen comfortabel op kunnen zitten. Hij plaatste het bankje in de openbare ruimte en filmde de ervaringen van mensen die erop gingen zitten.

Wouter Corvers: 'Mijn kindertijd vulde zich met het maken van hutten en bouwsels. Sommige bouwwerken trokken zoveel aandacht van de gemeente, dat zij een bouwvergunning nodig hadden. Het was een onbegrensde fantasiewereld waarin ik zelf kon bepalen wat groot of klein was. De fascinatie voor de maakbaarheid van ruimte en de interactie tussen mens en zijn habitat, heeft zich doorgewerkt naar mijn uiteindelijke beroepspraktijk. Ik voel mij als ontwerper geroepen om door onderzoek en experiment een nieuw verhaal te vertellen waarin deze aspecten van schaal, lengte en diversiteit een rol spelen.'

Wouter Corvers studeerde in 2016 af aan de Design Academy in Eindhoven in de richting Men & Public Space. 

Augmented Nature

Mick Geerits (25) presenteert op de Dutch Design Week Augmented NatureMet dit ontwerp wil hij de biodiversiteit waarborgen door bedreigde diersoorten te helpen die belangrijk zijn voor ons ecosysteem. Geerits ontwierp hiervoor een zogenaamde biotag, een robotische tool die aan een dier wordt vastgemaakt. De tool zorgt ervoor dat we het gedrag van het dier kunnen aflezen, maar ook dat we informatie met hem kunnen delen.

Zo kan hij effectiever ingezet worden om het ecosysteem op bepaalde plekken te verbeteren. In Eindhoven presenteert Geerits de biotags voor de walvis en de pekari, ofwel navelzwijn.

Mick Geerits studeerde industrieel design in Eindhoven en Innovation Design Engineering aan de Royal College of Arts & Imperial in Londen.

Electric Life

Teresa van Dongen (30) presenteert op Dutch Design Week 2018 Electric Life, de laatste versie van haar ‘levende lamp’, een lichtinstallatie die zijn energie haalt uit elektronen die worden afgescheiden door bacteriën. Van Dongen begon ooit met een studie biologie maar maakte de overstap naar de Design Academy.

Ze werkt veel samen met wetenschappers en onderzoeksinstituten en is gespitst op onderzoeksresultaten die achter gesloten deuren van laboratoria blijven liggen. Daar moet volgens haar meer mee gebeuren.

Teresa van Dongen: 'De bacteriën en micro-organismen zijn mijn grote liefde en fascinatie. Ik denk dat we veel kunnen leren van de natuur maar dat we ons daar niet altijd bewust van zijn. Ik zou het geweldig vinden dat in de toekomst de ideeën die iedereen nu bij exposities voorgeschoteld krijgt, echt bij mensen in huis komen.'

Het ontwerp dat op de Dutch Design Week staat, is een prototype van een grotere installatie die in februari 2019 in het Centre Pompidou in Parijs tentoongesteld wordt.

Teresa van Dongen studeerde in 2014 af aan de Design Academy in Eindhoven.

DEEP

Modeontwerper Amber Jae Slooten (25) komt naar de Dutch Design Week met DEEP, een project waarmee ze het publiek wil laten inzien hoe de digitale toekomst in de mode eruit ziet. Slooten wil dat consumenten in de nabije toekomst virtueel kleding passen op een 3D-model van zichzelf. Daarmee wil ze voorkomen dat er kleding wordt geproduceerd die vervolgens niet wordt verkocht.

De grote ketens hebben volgens Slooten miljarden kledingstukken waar ze niet meer vanaf komen. Virtueel passen kan daarnaast voorkomen dat er onnodig samples van stoffen en kleding de wereld over worden gevlogen.

Slooten is medeoprichter en creatief directeur van The Fabricant, een bedrijf dat visual effects uit de filmindustrie gebruikt om hyperrealistische modeshows te maken. Als het aan haar ligt gaan we alleen nog virtuele kleding dragen.

Ze studeerde in 2016 af aan het Amsterdam Fashion Institute.

Lightyear

Lex Hoefsloot (27) is medeoprichter van Lightyear, een zonneauto die in 2020 op de markt moet komen. De Lightyear heeft een bereik van 400 kilometer en kan binnen acht uur worden opgeladen met een stekker maar kan zichzelf ook opladen met zonlicht. De auto moet volgens Hoefsloot een oplossing bieden voor het mogelijke gebrek aan laadpalen dat ontstaat bij een groeiende markt van elektrisch rijden. Hoefsloot: 'De grootste laadpaal hangt boven ons in de lucht.'

Hoefsloot was tussen 2012 en 2014 teammanager van het team dat namens de Technische Universiteit Eindhoven meedeed aan de Solar Challenge in Australië. 'Toen we besloten mee te doen aan de Solar Challenge wilden we niet inzetten op de snelste worden, maar een zonneauto ontwikkelen die vooral gebruiksvriendelijk was. We wilden de wereld laten zien wat er mogelijk is met zonne-energie, in plaats van alleen maar snel van A naar B rijden.'

Lex Hoefsloot behaalde in 2017 zijn Master in Engineering aan de Technische Universiteit in Eindhoven.

Enrichers

Govert Flint (29) komt naar de Dutch Design Week met de laatste versie meubels uit zijn Enrichers-serie. Hierin werkt Flint samen met de afdeling neurobiologie van de Universiteit van Cambridge. Flint werkte na zijn studie bouwkunde bij een architectenbureau in China en vroeg zich af waarom creativiteit en het geluksgevoel gedurende een dag op kantoor afneemt. Het antwoord: gebrek aan beweging. Daaruit is de afgelopen jaren een serie kantoormeubelen en attributen ontstaan die beweging, en daarmee ook de hersenen, stimuleren.

Het bekendste voorbeeld hiervan is de Bionical Chair, het afstudeerwerk van Flint aan de Design Academy. Deze stoel zet je lichaamsbewegingen om in computercommando's. Het is dus eigenlijk een muis die je met je hele lichaam bedient.

Govert Flint: 'In de toekomst wordt alles technologisch vervangbaar. De vraag is dan niet wat technologie doet, maar welke technologie het beste aansluit op menselijk functioneren. De mens evolueert zelf veel minder snel dan dat nieuwe technologieën zich ontwikkelen. Producten moeten dus ontworpen worden op basis van hoe de mens werkt in plaats van dat mensen zich moeten aanpassen aan technologie. Dit wil ik doen door te ontwerpen op basis van beweging, expressie en omgevingsverrijking.'

Govert Flint studeerde Bouwkunde aan de TU Delft en studeerde in 2014 af aan de Design Academy in Eindhoven.

winnaar 2018

Op zaterdagavond 27 oktober 2018 werd het VPRO Toekomst Bouwdepot uitgereikt aan Lex Hoefsloot voor zijn zonneauto, Lightyear, waarvan hij een (onder)deel tijdens het programma presenteerde. De jury prees Hoefsloot om zijn gedecideerde pitch en inventieve oplossingen voor het mobiliteitsvraagstuk. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro.

Kijk hier de finale terug