Actrice Joy Delima, bepaalt de komende jaren het beeld in het theater met haar bevlogen solo-performance: 'Stamboom Monologen', over het vinden van haar eigen identiteit. Nu kort na haar afstuderen bij Artez treedt ze toe bij het gevierd acteursensemble van het International Theater Amsterdam (ITA). Maar wie bepaalde haar beeld in het theater? Welke kunstenaar laat haar zien hoe het moet? Kortom: op welke schouders staat Joy Delima?

#1 Time

Hans Zimmer

'Hans Zimmer zijn muziek raakt mij. Het is groots, episch en opzwepend. Toch kan ik er nog steeds bij nadenken, wat heel fijn is bij het schrijven. Het nummer Time gaat echt in mijn onderbewuste zitten. Op YouTube is een versie te vinden waar de compositie in een tien uur durende loop is gegoten. Wanneer ik dit opzet bij het schrijven brengt het me in een flow. Het begint zacht, en traag, en daarna prikkelt het mijn creativiteit. Dan ben ik in een stream of consciousness.

Als ik de tien uur durende YouTube versie aanzet, ben ik op gegeven moment niet meer bewust aan het luisteren. Dit nummer geeft mij een groter bereik tijdens het schrijven. Grote en kleine onderwerpen, alles komt aan bod. Wanneer een nummer onder mijn huid kruipt kan ik bij al die onderwerpen. Ik heb allebei mijn voorstellingen geschreven op dit nummer. Eerst Oer, deze voorstelling gaat over in hoeverre we ons instinct nog gebruiken. Daarna heb ik Stamboom Monologen met Time op de achtergrond geschreven. In Stamboom Monologen vertel ik met persoonlijke monologen over mijn zoektocht naar hoe het is om in Nederland een jonge zwarte vrouw te zijn. Dat het mij lukt om over verschillende onderwerpen te schrijven op dit nummer komt ook door de verschillende lagen die de compositie zelf aanraakt. Het blijft bijzonder en neemt mij elke keer weer mee.'

© Coachella

#2 Beyoncé

What Would Beyoncé Do?

'Zoals Beyoncé haar alter ego Sacha Fierce noemde, zo noemde ik, toen ik jong was, mijzelf bij mijn tweede naam Larissa Fierce. Met Beyoncé als voorbeeld en deze naam kon ik grootser dromen dan Joy. Vroeger was ik redelijk verlegen, maar op mijn kamer zong en danste ik luid mee met Destiny's Child. Beyoncé was toen al degene die eruit sprong.

Ik ben opgegroeid in de tijd dat zij groot werd waardoor ze mij constant heeft kunnen inspireren. Er is niet één specifiek nummer of album, het is haar hele zijn. Haar legacy. Het is super inspirerend om te zien hoe hard iemand kan werken aan zijn of haar droom. Ze bracht mij bij dat het nooit in één dag gebeurt, je moet blijven dromen, blijven werken en blijven maken.

Beyoncé ging ook van meisje naar vrouw en je voelt wanneer ze haar eigen seksualiteit begint toe te eigenen. Ze staat daarin ook niet alleen voor de empowerment van vrouwen, maar vooral voor empowerment van zwarte vrouwen. Dat laatste zie je de laatste jaren sterk bij haar. Ze heeft hard gewerkt om deze status te bereiken en dat ze de afgelopen jaren ruimte biedt voor de black community is bijzonder om te zien. Zo deelde ze bij Coachella Festival het podium met alleen zwarte muzikanten, kunstenaars, dansers en zangers en bij haar Vogue fotoshoot werkte ze bewust met een zwarte fotograaf. Dit is belangrijk omdat het namelijk niet vanzelfsprekend is dat die ruimte er voor zwarte makers is. Dat ze deze ruimte en bewustwording biedt en haar eigen podium daarvoor openstelt vind ik een heel mooi gegeven. Het is belangrijk om te onthouden dat je een podium altijd kan delen.'

#3 Shame

Steve McQueen

'Shame is een van de eerste films van Steve McQueen die ik heel bewust heb gekeken en mij levendig bijblijft. Het gaat over een belangrijke zakenman, die verslaafd is aan seks. Zijn zusje komt door omstandigheden bij hem wonen en dat zorgt voor een grote confrontatie. Het overkoepelende thema is het doorbreken van taboes. Steve McQueen geeft hiermee een kijkje in het leven van iemand die veel schaamte ervaart rondom seksualiteit. Het personage schaamt zich voor wie hij is en voor zijn verlangens, die beide een verslaving zijn geworden. De film raakt mij daardoor, het is open en kwetsbaar. De film is voor een groot deel geschreven door de vrouwelijke scenarist, Abi Morgan. Dat geeft nog zo veel extra lagen aan de film. Vrouwen kunnen vaak net wat makkelijker met elkaar praten over schaamte en seks. Bij mannen heerst daar nog een taboe op. Geschreven door een vrouw, geregisseerd door een man en de hoofdrol is ook nog gespeeld door een man. Dat vind ik typerend voor deze gelaagde film. 

In mijn eigen werk zet ik dit ook in, kwetsbaar kunnen en durven zijn, open en eerlijk. Toen ik de film zag was ik me niet bewust van de urgentie, maar ik was me wel bewust van mijn eigen seksualiteit. Ik had ook mijn eigen schaamte rondom seks en ineens zag ik een acteur die dat belichaamde. Dat was voor mij een eyeopener. In 2017 heb ik meegewerkt aan een documentaire van Miriam Guttman waarin het doorbreken van het taboe rondom het vrouwelijke orgasme bij twintigers centraal stond. Bij deze film was het ook van belang dat je je schaamte durfde te tonen. Jezelf in een verhaal kunnen herkennen, dat is belangrijk.'

De voorstelling Stamboom Monologen is wegens grote belangstelling vanaf augustus 2020 weer te zien in het International Theater Amsterdam.