Stef Biemans houdt niet zo van schoonmoedermoppen. Toch lacht hij altijd maar gewoon een beetje mee, want hij ontkomt toch niet aan dit populaire genre. Ook volksverhalen, liedjes, boeken en soaps zijn in Latijns-Amerika niet compleet zonder wantrouwende schoonmoeder. Waarom eigenlijk, vraagt hij zich af. En is de rol van de schoonmoeder veranderd, nu de economie aantrekt en families minder vaak met z’n allen onder één dak hoeven te wonen? Of zijn schoonmoeders nog even kieskeurig en bemoeizuchtig als de latino man doet vermoeden? Misschien hebben ze daar ook wel goede redenen voor, want mannen springen niet altijd even zachtzinnig met hun vrouwen om.
Stef Biemans reist over de rug van de Andes en vraagt zich af hoe het nu gaat met de Zuid-Amerikaan. In deze aflevering neemt hij de rol van de schoonmoeder onder de loep. Want daar heeft de latino het nogal vaak over.
bij deze aflevering
wat vind jij?
extra's
de mooiste Andesfoto's
Een panoramafoto van de zoutvlakte van Uyuni, de bevervangst bij Ushuaia op de korrel, of een selfie met een 104-jarige Ecuadoriaan: wat is jouw unieke Andes-foto? Plaats je foto, liefst met verrassende anekdote, op Facebook, Instagram of Twitter en maak kans op een DVD-pakket met reisseries en een eersterangs plekje op deze website.
Lees hier hoe het werkt en bekijk tientallen prachtige foto's
interview
'Ik sprak nog nauwelijks Spaans, dus ik vind het nu vreselijk om terug te zien, haha. Presenteren was niet zo mijn ding, maar werken met Stef wel.' Stef Biemans en researcher Barbara Smit vertellen over het maken van deze serie in dit interview uit de VPRO Gids.
researcher Barbara Smit over deze aflevering
Welke keuzes maak je bij het bedenken en in elkaar zetten van zo'n serie? Researcher Barbara Smit vertelt over de keuze voor het thema 'schoonmoeders' en de spontane koerswijziging tijdens een rodeo.
- klik hieronder op 'OPEN' om verder te lezen
Barbara Smit: 'Deze aflevering hebben we deels in Ecuador, deels in Colombia gedraaid. Daar zat niet echt een grote gedachte achter; het was vooral een kwestie van geld. Gelukkig zijn schoonmoeders overal. We hebben niet per se over een kant gekozen, maar het gaat wel meer over de schoonmoeder van de man. Volgens mij gaan meer verhalen daarover. Want wat ons opviel, na al die reizen in al die landen, is dat de grappen over schoonmoeders in Latijns-Amerika net een stapje verder gaan dan in de rest van de wereld. Schoonmoeders worden echt afgeschilderd als heksen. Dat merkt Stef in zijn vriendengroep bijvoorbeeld. En het geldt in Nicaragua ook wel.
Het gaat verder dan dat in deze aflevering; uiteindelijk eindigen we in Colombia bij een vrouw die haar dochter heeft verloren omdat die vermoord is door haar vriendje. Haar ex-schoonzoon heeft haar dochter vermoord, dat is iets wat heel veel voorkomt in Latijns-Amerika. Daar hebben ze een term voor, femicidio. en dat betekent dus vermoord worden door je vriend of je ex-vriend of je man of je ex-man. En dat komt veel voor. Het zegt eigenlijk al genoeg, dat daar een term voor is.
'We zijn naar een soort cowboy-event geweest in Ecuador, eigenlijk om een vrouw te filmen die niet tevreden was over haar schoonzoon. Ze wilde dat haar schoonzoon ook een cowboy was. Dat was eigenlijk een heel gevoelige jongen, die daar niet zo veel mee had, terwijl haar dochter de reina was, de koningin van die cowboyvereniging zeg maar. Maar toen kwamen we daar iemand tegen die een straatverbod had omdat hij niet meer in de buurt van zijn schoonmoeder mocht komen. Die háátte zijn schoonmoeder en zei heel grove dingen over haar, terwijl ze aan de overkant stond te kijken. Dat heeft de uitzending gehaald, dat andere verhaal niet.'
muziek uit de aflevering
achter de tralies
‘Ik heb de persoon vermoord van wie ik het meeste hield. Mijn vrouw. Ik trof haar aan in bed met een ander.’
TELEVISIE | AMOR MET EEN SNOR
Bolivianen zijn nogal bijgelovig, dus als je gaat trouwen, komen daar nogal wat rituelen bij kijken. Zo moet je bijvoorbeeld op je trouwdag samen over drie bruggen wandelen, dan ben je verzekerd van een goed huwelijk. Maar in de praktijk valt het effect nogal tegen. Bolivia is in Latijns-Amerika het land met het meeste huiselijk geweld. De gevangenissen puilen uit van de mannen die hun vrouw mishandeld hebben, of erger.
tien weetjes over Ecuador en Colombia
► presidente
Ondanks de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen heeft Ecuador in 1997 wel een vrouwelijke president gehad: Rosalía Arteaga. Haar presidentschap was met twee dagen van korte duur. Dat zat zo.
► chagra's
De naam van de Ecuadoraanse cowboys ‘chagra’s’ is van origine het Quechuaanse woord voor ‘weiland’. Dit was de naam die de Spaanse kolonisten gaven aan cowboys van gemengde afkomst van de inheemse bewoners met Spanjaarden.
► natuurrechten
Ecuador is het eerste land dat officieel de rechten van de natuur heeft erkend. In plaats van ze louter te beschouwen als eigendom, kregen bossen, rivieren en zelfs de lucht in 2008 constitutionele rechten.
► hoogste hoofdstad
Quito is de officiële hoogste hoofdstad van de wereld, met 2850m boven zeeniveau. Door de lage luchtdruk kookt water er al bij 90 graden, dus eten wordt er langzamer gaar.
► bananen
Bananenexport is belangrijk voor de economie van Ecuador. Het land is vijfde op de lijst van grootste exporteurs en produceert acht miljoen ton per jaar. Dat is zes procent van alle bananen.
► talen
In Ecuador worden ten minste 24 talen gesproken. Waaronder de officiële taal Spaans en negen varianten Quechua.
► geweld
Geweld tegen vrouwen is een enorm probleem in Ecuador. Zestig procent van de vrouwen is ooit slachtoffer geweest van mishandeling, 25 procent van seksueel geweld. Gemiddeld sterven ongeveer vier vrouwen per week door femicide.
► femicide in de wet
De Ecuadoriaanse wet erkent vrouwenmoord sinds 2015 als aparte categorie in de wet. Het is een verzwarende omstandigheid en wordt dus niet beoordeeld als 'moord uit passie'.
► femicide in Colombia
Ook in buurland Colombia is geweld tegen vrouwen en meisjes een groeiend probleem. Het verzet ertegen neemt eveneens toe; in 2015 werd femicide ook hier als apart misdrijf opgenomen in de wet, met een maximumstraf van 50 jaar opsluiting.
► liedjes over schoonmoeders
Over de schoonmoeder, la suegra, worden in Latijns-Amerika veel liedjes gemaakt. Goede, maar ook, nou ja, oordeel zelf.