hoe Temu en Shein de olie- gasindustrie ‘redden’

Gratis spullen, voor niets bij je voordeur afgeleverd. Hoe werkt dat, en kan het überhaupt?

Tekst Teddy Tops 

Het is volgens de Apple Appstore op dit moment de populairste app in Nederland: Temu. Samen met Shein (spreek uit als she-in) spannen ze de megafastfashion-kroon. Dat die kroon waarschijnlijk van plastic is, door kinderhanden in elkaar gezet, meer olie en gas kost dan de autoindustrie, en je er je ziel voor moet inruilen, schijnt geen enkel probleem te zijn voor de miljoenenbedrijven uit China, of de consument. 

Temu staat voor 'Team Up': "De gedachte is: team up, price down. Als je met veel mensen samenkomt, gaat de prijs omlaag", zegt Ed Sander, techexpert op het gebied van de Chinese markt. 

Temu is een soort marktplaats voor goedkope troep

Temu is een soort marktplaats voor goedkope troep: van scheerapparaten tot kunstgebitten en prinsessenjurken, het is er allemaal voor slechts een paar euro (of soms gratis) te vinden en nog voor niets naar je toe te verschepen ook. Dat gebeurt niet zomaar: je moet er spelletjes voor spelen, de app met je vrienden delen of er een reclame voor kijken. De app is een enquête, de consument de reclamezuil. Het verzamelt je gegevens, weet precies wat je wel en niet wil, en in ruil daarvoor geeft het je precies dat. Voor niets. Dat lijkt onmogelijk, maar is precies het verdienmodel.

De app werkt namelijk zo: het is een verkoopplatform, dat spullen van leveranciers aanbiedt. In ruil daarvoor verkoopt Temu je gegevens. Waar je op hebt geklikt, je persoonlijke informatie die je hebt ingevoerd en de spelletjes die je hebt gespeeld.

's werelds grootste uitstoters (de raffinaderijen van China) draaien tegenwoordig niet meer op de motor van Toyota en General Motors, maar op de megafast fashion e-commerce retailers Shein en Temu - omdat deze industrie wordt aangedreven door chemicaliën. Deze apps zorgen eigenhandig voor een verplaatsing van de uitstoot. In China nemen de elektrische voertuigen het langzaam maar zeker over van de benzine- en dieselverbruikers. De vraag zal hierdoor het komende jaar met 10% dalen. Maar dit betekent geen daling van de vraag naar ruwe grondstoffen.

Ongeveer 90% van de toegenomen vraag in China naar olie tussen 2021 en 2024 komt van de chemische grondstoffen van vloeibaar petroleumgas, ethaan en nafta, volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA). Benzine en zelfs vliegtuigbrandstof en kerosine nemen nauwelijks toe. De extra Chinese productiecapaciteit voor de belangrijkste chemische grondstoffen ethyleen en propyleen zal groter worden dan het verbruik in Europa, Japan en Zuid-Korea samen. De productie van synthetische stoffen in China steeg met 21 miljoen metrische ton tussen 2018 en 2023 - genoeg om meer dan 100 miljard T-shirts per jaar mee te produceren. Als we een verklaring zoeken voor de Chinese vraag naar olie, kunnen we dus beter kijken naar het wereldwijde verbruik van plastic producten en goedkope kleding van bedrijven als Shein en PDD Holdings-eigenaar Temu, dan naar ons eigen reisgedrag.

Op dit moment betaal je nog geen invoerrechten over de producten die je hier bestelt. De Europese Unie kwam in november wel met antidumpingbeleid. Chinese producten gemaakt van PET, het type plastic dat is afgeleid van polyethyleen en veel wordt gebruikt in flessen. Het is te hopen dat hierdoor de prijzen van deze producten omhoog gaan.

Want nee dus: het bestaat niet, gratis spullen aan je voordeur afgeleverd. Het kost grondstoffen, mensenlevens en o ja, al je data die aan random leveranciers wordt verkocht. Vergaard met een onschuldig spelletje, maken ze een reclamezuil van je ziel. Maar daar kun je altijd nog een gratis synthetisch boetekleedje overheen draperen.