food for thought: high tech óf ultrabiologische landbouw?

Is je slaatje perfect groen en in knisperend plastic verpakt, of moet je er thuis de aarde nog af wassen? De biologische markt laat weliswaar een deugdelijk modderpoeltje achter, maar zijn de gewassen met kluiten ook per definitie groen, en bovendien duurzaam?

Teddy Tops, 18 april 2024

De boer moet vanwege politieke, milieu en maatschappelijke ontwikkelingen verduurzamen. Hierdoor worden twee uitwassen gekweekt: de ene boer trekt een labjas aan en stort zich op AI, de andere gaat terug naar de oorsprong.

vertical farming: energieslurpende schijnoplossing of de toekomst?

Bij vertical farming bijvoorbeeld, groeien de gewassen in containers waar geen aarde of natuurlijk zonlicht meer aan te pas komt, maar de sla in torenhoge kolonnen groeit. Het water en de mest worden hergebruikt, de gewassen krijgen alles wat ze nodig hebben door toepassing van de laatste high tech middelen en door gebruik te maken van restwarmte. Het veranderende weer speelt geen rol, mislukte oogsten en onbetaalbare uien zijn dus verleden tijd. Maar er is ook erg veel energie nodig om de gewassen te telen en het natuurlijke licht na te bootsen. Door vertical farming is het mogelijk overal ter wereld op dezelfde manier voedsel te produceren, maar de ecologische voetafdruk is nu nog vergelijkbaar met een product dat met de vrachtwagen uit Italië in onze schappen belandt.

is biologisch wel zo logisch?

De biologische boer dan, compleet met tekenende blauwe overall en vuile laarzen: verschillende gewassen op zoveel vierkante meters land, biodivers en hartstikke ‘groen’. De producten zijn lokaal geproduceerd, kostbaar en ze zitten onder de klei. Deze manier van produceren kan op dit moment niet voorzien in de enorme toenemende vraag, de opbrengst is een kwart minder per hectare van het veld - wat eigenlijk nog meevalt. Biologisch is dus niet per se milieuvriendelijk. Oogsten kunnen mislukken, maar onverwachte tegenslagen worden niet ondervangen met cyberintelligentie, kunstmest, synthetische bestrijdingsmiddelen of genetisch gemodificeerde zaden. Om op deze manier voldoende voedsel te kunnen produceren om de wereld te voeden, is dus een enorme lap grond nodig, ongeveer ter grootte van Rusland. 

High tech is beter voor de aarde dan intensieve landbouw, maar nog niet duurzaam. Nostalgische neoromantische moestuin ideologieën zijn dat ook niet. Onze sla komt dus vooralsnog niet heel groen op ons bord terecht. De oplossing? Minder eten, Rusland annexeren, of toch investeren in verduurzaming, bijvoorbeeld door de BTW op biologische producten te verlagen? Het is in ieder geval: Food for Thought.

Zo tackelt de VS voedselproblemen