Bankiers in Brussel

Europa wordt volgens Yanis Varoufakis, voormalig Grieks minister van Financiën, bestuurd door technocratische politici die het belang van de financiële sector voorop stellen. Met zijn beweging DiEM25 pleit hij voor meer transparantie in de Europese instellingen, zodat burgers politici beter kunnen beoordelen.

Zo wil DiEM25 een verplicht register voor alle dertigduizend lobbyisten die in Brussel opereren. Contactmomenten met politici moeten inzichtelijk zijn voor iedereen. Maar hoeveel politici zijn zelf eigenlijk door de draaideur gegaan? We keken naar de Europese Commissie - de regering van Europa - en zochten op hoeveel commissieleden een achtergrond als bankier hebben.

Uit de zoektocht door de CV's van de 28 commissieleden blijkt dat de meeste leden (negen) een achtergrond in de politiek hebben. Vaak als medewerker op een ministerie, lid van het nationale parlement of voorzitter van een politieke beweging. Een aantal zaten voor de politiek in het vastgoed, belastingadvies, of in de acadamische wereld. Eén eurocommissaris was tandarts.

In totaal zijn vier leden voor de Europese Commissie bankier geweest. Dat lijkt mee te vallen. We kijken even kort naar alle vier de leden.

De Portugees Carlos Moedas is Europees Commissaris voor onderzoek, wetenschap en innovatie. Moedas studeert eerst bouwkunde waarop hij in 1998 twee jaar een opleiding volgt aan de Harvard Business School. In 2000 wordt hij als groentje aangenomen voor de commerciële investeringsbank Goldman Sachs, die bekend staat om z'n genadeloze winstethos. "The Vampire Squid", wordt de bank ook wel genoemd. Moedas werkt er twee jaar.

Van 2002 tot 2004 werkt Moedas als consultant voor de commerciële Deutsche Bank - ook een bank waar een onderlinge competitive sfeer heerst -  en Eurohypo, een vastgoedbank. Vervolgens keert hij terug naar Portugal waar hij uiteindelijk zijn eigen vastgoed-adviesbedrijf begint: Crimson Investment Management.

De Est Andrus Ansip is Commissaris voor het creëren van een interne digitale markt. Ansip is chemcicus van oorsprong. In 1993 en 1994 is hij lid van de Raad van Commissarissen van de Volksbank van Tartu (Tartu is de tweede grote stad in Estland). De twee jaar daarop is Ansip vice-voorzitter van de North Estonian Bank. Weer een jaar later wordt hij burgemeester van Tartu. 

Ansip is ook nog voorzitter en directeur van verschillende investeringsgroepen waaronder Livonia Privatisation. Van 2005 tot 2014 wordt Ansip bekend als premier van Estland, omdat hij met harde bezuinigingen de kredietcrisis probeert aan te pakken. In Tartu was Ansip lid van de communistische partij. In Europa is hij gedraaid. Hij sluit zich aan bij ALDE, de liberale fractie van het Europese Parlement.

De Let Valdis Dombrovskis is Eurocommisaris voor de euro en 'sociale dialoog', wat betekent dat hij de de financiele samenwerking tussen landen probeert te verbeteren. Dombrovskis studeerde wiskunde, natuurkunde en economische bouwkunde in Letland.

In 2001 en 2002 is Dombrovskis hoofdeconoom van de Centrale Bank van Letland. Daar heeft hij behalve een bankiersfunctie ook een politieke: het uitvoeren van monetair beleid. De twee daaropvolgende jaren regeert hij als minister van Financiën in Letland. Vijf jaar later wordt de Commissaris premier van Letland.

De Bulgaarse Kristalina Georgieva is Europees Commissaris voor de begroting en personeelszaken. Ze studeerde milieu-economie in Sofia, Londen en het MIT in Boston. Ze werd hoogleraar aan de Universiteit voor Nationale en Wereldeconomie in Sofia. 

In 1993 begint ze aan haar carrière bij de Wereldbank, 's werelds grootste instituut voor ontwikkelingssamenwerking. In 2008 wordt ze vice-president van de VN-organisatie en werkt ze aan hogere kapitaalbuffers voor de bank in de nasleep van de crisis. 

Vier van de 28 leden van de huidige Europese Commissie hebben dus een achtergrond als bankier. Twee daarvan werkten voor een commerciële bank. De andere twee voor respectievelijk een overheidsbank en een ontwikkelingsbank. Slechts één eurocommissaris was in het verleden werkzaam bij Goldman Sachs. Opmerkelijk, gezien het beruchte alumni-netwerk van de bank dat op vele bestuurdersposities vaak de hand weet te leggen.

Andere bekende voormalige politici die bij Goldman Sachs hebben gewerkt zijn Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, Romano Prodi, voormalig voorzitter van de Europese Commissie en ex-premier van Italie, Loukas Papadimos, voormalig premier van Griekenland en ex-vicepresident van de Europese Centrale Bank en Mario Monti, ex-premier van Italië.