In korte tijd heeft de Indiase schrijver Pankaj Mishra (1968, Jhansi, India) zich ontwikkeld tot één van de belangrijkste denkers over de invloed van godsdienst en cultuur op het toenemende aantal conflicten in de wereld waarin wij leven.

In zijn laatste boek Age of Anger: A History of the Present (2017), in het Nederlands verschenen onder de titel Tijd van woede - Een geschiedenis van het heden gaat hij op zoek naar de achterliggende oorzaken van de woede die de wereld in zijn greep lijkt te hebben.

Mishra werd geboren in de voormalige koloniale stad Jhansi, centraal in India gelegen, feitelijk precies op het knooppunt van de belangrijkste Noord-Zuid route en die van Oost naar West. Hij studeerde handelswetenschappen aan de Universiteit van Allahabad en Engelse Letterkunde aan de Jawaharlal Nehru Universiteit in New Delhi. Na zijn studie verhuisde hij naar een dorpje in de Himalaya om in alle rust te kunnen lezen en schrijven.

In zijn eerste boek, Butter Chicken in Ludhiana: Travels in Small Town India (1995), stelt hij de culturele en sociale veranderingen in India in het perspectief van de globalisering. Daarna werkte hij vijf jaar aan zijn roman The Romantics (2000), waarmee hij internationaal doorbrak (vertaald in elf talen) en prestigieuze prijzen won. In deze roman speelt Mishra met het verlangen van mensen om zich vreemde culturen eigen te maken. Sindsdien publiceerde Mishra over uiteenlopende thema’s als het Boeddhisme in de wereld en het modernisme in Azië.

Age of anger

Met zijn begin dit jaar verschenen Age of Anger bemoeit Mishra zich meer dan ooit met het actuele debat over de angst die in de hedendaagse wereld leidt tot golven van geweld, conflicten en aanslagen. Volgens Mishra komen deze uitbarstingen van woede voort uit verwachtingen die vooral na de val van het Sovjet-regime in 1989 wereldwijd werden gekoesterd, maar niet vervuld. In plaats van meer welvaart en democratie bracht de zich herordenende nieuwe wereld voor velen slechts verwarring, armoede en angst. De woede die daaruit voortkwam leidde volgens Mishra niet alleen tot een sterke groei van het Islamitisch terrorisme, maar ook tot de Brexit en de verkiezing van populistische leiders als Narendra Modi in zijn geboorteland, en Donald Trump in de Verenigde Staten.

Tekst gaat door onder onderstaand fragment

Mishra trekt in zijn analyse parallellen met eerdere geweldsgolven die de wereld overspoelden. Met name staat hij stil bij de opkomst van het gewelddadige anarchisme in Europa en Amerika in de 19e eeuw en de opkomst van terroristische groeperingen zoals de RAF in Duitsland en de Rode Brigades in Italië in de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw. De woede waarmee de moderne wereld nu geconfronteerd wordt, vindt volgens Mishra uiteindelijk zijn wortels in de onvervulde beloftes van het westerse individualisme, kolonialisme en kapitalisme zoals zich dat vanaf de 19e eeuw ontwikkelde.