Van de diepten van het universum tot het binnenste van onze eigen aarde en de limiet van ons eigen bestaan: de verkenner is gefascineerd door het onbekende. De verkenner verlegt de grenzen van onze kennis op uiteenlopende terreinen, om zo antwoorden te vinden op de grote vragen.
Het kan niet anders of het wemelt in het heelal van de planeten. Leeft daar ook iets, en hoe komen we daarachter? Mensen verouderen niet allemaal even snel. Onder welke omstandigheden kunnen we onze levens verlengen? En we weten nog cruciale dingen niet over de grond onder onze voeten. Hoe kan het eigenlijk dat de aarde geworden is tot wat deze nu is?
In deze vierde aflevering van the mind of the universe zie je drie wetenschappers die hun uiterste best doen deze vragen te beantwoorden.
Sara Seager (Canada, 1971) keek al vanaf jongs af aan met haar vader naar de maan en de sterren en besloot nog voordat ze ging studeren dat ze de ruimte wilde verkennen. Buiten ons planetenstelsel zijn er nog veel meer planeten te vinden die draaien om sterren anders dan onze ster, de zon. Sinds de lancering van de Keplersonde in 2009 weten we dat er ontelbaar veel exoplaneten zijn. Het is onvermijdelijk dat er exemplaren tussenzitten die genoeg op de aarde lijken om leven mogelijk te maken. De grote vraag van Seager is: hoe herken je leven op een astronomische afstand? Zij kijkt naar de samenstelling van planeten en dan met name naar de bijbehorende atmosferen. Zijn er planeten te vinden met een gasmengsel dat alleen maar door leven kan zijn geproduceerd? De komende jaren worden spannend. Seager is er zelf van overtuigd dat we bewijs voor buitenaards leven gaan vinden. Nog tijdens haar leven.
Michel Poulain (België, 1947) heeft nog te veel interessante vragen die hij wil beantwoorden. Daarom stopt hij niet met werken, ook al is hij al gepensioneerd. Hij doet als demograaf onderzoek naar migratiestromen, maar zijn onderzoek naar zogenaamde 'blue zones' geeft hem het meeste bevrediging. Blue zones zijn plekken waar uitzonderlijk veel mensen wonen van 100 jaar en ouder. Ze zijn te vinden over de hele wereld, bijvoorbeeld in Japan, Costa Rica, Griekenland en Italië. Poulain bakende deze gebieden af op de kaart met een blauwe marker: vandaar de naam 'blue zones'. Hij speurt in wetenschappelijke literatuur, verhalen en folklore naar mogelijke blue zones, maar boort ook de kennis van collegademografen aan en komt zo concentraties van langlevenden op het spoor. Hij ontmoet deze zogenaamde 'centenarians', interviewt hen, en neemt bloed af voor epigenetisch onderzoek om er zo achter te komen waaraan zij hun hoge leeftijd te danken hebben. Omdat Poulain een pionier is in dit veld valt het niet altijd mee toegang te krijgen tot deze gebieden en populaties. Toch houdt dit hem niet tegen in de wereldwijde zoektocht naar de ingrediënten voor een lang en gezond leven.
De flamboyante en welbespraakte Trond Helge Torsvik (Noorwegen, 1957) is niet van plan te rusten voor zijn verkenningen een nieuwe revolutie hebben ontketend: een allesomvattende theorie van de geofysica van de aarde. Torsvik stelt dat we nog maar weinig weten over de processen die zich afspelen in het binnenste van de aarde. Wel weten we dat de continenten drijven op de gloeiend hete massa in het binnenste van de aarde, en langzaam bewegen, de zogenaamde plaattektoniek. Op plekken zoals IJsland is zelfs zichtbaar hoe dit werkt. Het eiland is door een kolom magma verbonden met het kokende binnenste van de aarde. Maar wat is de drijvende kracht achter de plaattektoniek, het constante woelen van onze planeet? Voor Torsvik is het zeker: in onze eigen aarde valt nog een hele wereld te verkennen. Daarom blijft hij de aardbol afstropen naar aanwijzingen voor zijn allesomvattende geofysische theorie.