TESSA Hoi, daar ben ik weer. Want ik had nog iets beloofd. Ik zou nog proberen een antwoord te geven op de vraag of de pil ook moodswings kan veroorzaken. Of juist niet. Daar kregen we superveel vragen over op de redactie. Zoals Hanna bijvoorbeeld.

>> Fragement 1 - Hannah <<

'Hoi Trees! Ik ben benieuwd naar de connectie tussen depressieve gevoelens en de pil. Ik heb namelijk veel vriendinnen die gestopt zijn met de pil en zeggen dat ze zich beter voelen sinds ze zijn gestopt met de pil. Ik ben benieuwd of mijn stemmingswisselingen door de pil komen of niet. Ik ben de pil gaan slikken als tiener en ik weet niet meer hoe ik me daarvoor voelde. Ik hoop dat jullie deze vraag voor mij kunnen beantwoorden.'

TESSA Hannah vraagt zich dus af, is er een connectie tussen de pil en depressieve gevoelens. Als je even op internet zoekt kan je heel veel informatie over dit onderwerp vinden. Zoals de Cosmopolitan die deze zomer een artikel schreef waarin stond: ‘We weten ondertussen dat de anticonceptiepil voor bijwerkingen kan zorgen als mood swings…’

En ook in EENVANDAAG kwam ‘t eerder dit jaar voorbij, zij interviewden twee vrouwen over dit onderwerp.

>> Fragment 2 - EenVandaag <<

'Nadeel voor mij persoonlijk was dat het best wel effect heeft op je gemoedstoestand. Je voelt je ook echt heel anders als je niet aan de pil zit. Dat duurt even voordat je dat effect merkt, maar het is echt heel anders.' 

TESSA Maar is dit ook echt zo? Is er een link tussen de pil en moodswings? Dat wil ik uitzoeken. En dat doe ik wederom niet alleen... Ik heb researcher Michelle nog een keer de studio ingesleept!

MICHELLE Yep.

TESSA Want jij hebt dit uitgezocht. En de eerste stap is eigenlijk, de bijsluiter...

MICHELLE Daar staat het dus wel in. Tenminste bij de meest geslikte pil en ook bij veel andere pillen. Hier zie je dat het onder het kopje ‘vaak voorkomende bijwerkingen’ staat. Dat betekent dat het bij 1 tot 10 op de 100 voorkomt. Er staat dat ze dan last hebben van een depressieve stemming of een stemmingsverandering.  

TESSA Ik hoor mood swings, stemmingswisselingen, depressie, Hannah heeft het over depressieve gevoelens...

MICHELLE Ja, ze gooien alles op 1 hoop. En mood swings is natuurlijk gewoon de letterlijke vertaling van stemmingswisseling. Gaat over mentale veranderingen.

TESSA Wat heb je gevonden.

MICHELLE Ik heb gekeken of het wetenschappelijk is aangetoond dat er een link tussen stemmingswisselingen en de anticonceptiepil is. In 2016 hebben Amerikaanse onderzoekers 50 wetenschappelijke studies hierover geanalyseerd. Hierin konden ze niet aantonen dat er een verband is

TESSA Geen verband of geen eenduidigheid?

MICHELLE Geen verband, maar dat kan te maken hebben met dat die onderzoeken heel moeilijk met elkaar te vergelijken waren. Omdat ze stemming, depressie en psychologische bijwerkingen op verschillende manieren meten. En ook omdat de werkwijze, of de methodologie, van elkaar verschilden. Hun conclusie: het is onwaarschijnlijk dat anticonceptie een negatief effect heeft op stemming.

TESSA Maar vonden ze echt helemaal niks?

MICHELLE Nee, maar ze zeggen wel dat het zou kunnen dat die kleine groep vrouwen die hier last van zegt te hebben, een overeenkomstige eigenschap kan hebben die niet goed samen gaat met de pil. Dat kan een fysieke of een psychologische eigenschap zijn, dat weten ze niet precies. Ze halen wel een aantal voorbeelden aan, die niet zijn bewezen, maar ze noemen bijvoorbeeld dat mensen uit Zuid-Azie of Kaukasiers er risico op zouden kunnen hebben.

TESSA Oke.

MICHELLE Ja, en dus ook echt niet bewezen. Ze noemen ook mensen die een onderliggende stemmingsstoornis hebben, bijvoorbeeld angststoornissen, of vatbaarheid voor stress. Hier zou eigenlijk meer onderzoek naar gedaan kunnen worden om te kijken of het daaraan zou liggen, want het zou ook iets compleet anders kunnen zijn.  

TESSA Oke, daar schieten we niet veel mee op dus. Wat staat er in de standaarden?

MICHELLE Ik heb hun standaard er maar weer eens bijgepakt om te kijken wat de Nederlandse huisartsen hierover zeggen. Tot mijn verbazing werd er daarin helemaal niks gezegd over stemmingswisselingen in relatie tot de pil. Dus ik heb even met ze gebeld en ik sprak met Jako Burgers.

Ik vroeg hem hoe het kan dat de standaard niks zegt over stemmingsverandering in relatie tot de pil.

>> Fragment 3 - NHG <<

MICHELLE Dat onderzoek waar hij het over heeft komt uit 2016 en ze keken naar vrouwen tussen de 15 en 34.

TESSA En wat is daaruit gebleken?

MICHELLE Dat er een verband is tussen het slikken van de pil pil en het gaan slikken van antidepressiva, maar dat ze niet hebben aangetoond dat het direct en alleen door de pil komt. Het zou dus kunnen dat er een andere factor, zoals ook bij dat andere onderzoek genoemd werd, in combinatie met de pil niet goed werkt. Ze vonden dat er bij alle vrouwen die onderzocht zijn een verhoging is van 20 procent. En onder tieners - dus tot 19 jaar - ligt dit percentage nog veel hoger, namelijk op 80 procent.

TESSA Dat is echt heel veel.

MICHELLE Dit zijn overigens relatieve risico’s… Belangrijk om te noemen dat het een percentage is van een klein percentage. Daar had Jako ook nog wat over te zeggen.

>> Fragment 4 - NHG <<

TESSA Kortom, de alarmbellen hoeven niet gelijk te gaan rinkelen. Dus wat is nou de conclusie?

MICHELLE Er is een kleine groep vrouwen die last heeft van stemming of depressieve klachten als ze de anticonceptiepil slikken en het kan dat de pil daar iets mee te maken heeft, maar het is niet aangetoond dat het de directe oorzaak is. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat die groep een eigenschap heeft die ervoor zorgt dat ze in combinatie met de anticonceptiepil last hebben van stemmingswisselingen of depressieve klachten. Daar moet nog onderzoek naar gedaan worden. Er is wel weer een verband aangetoond wat waarschijnlijk weer verder wordt uitgezocht. Suggereert relatie met depressie maar hoe dat precies zit niet

TESSA Ok, dus in de toekomst gaan we hier meer over horen. En de Denen hebben dus een goed voorzetje gegeven. Maar hoe kan het dat die farmaceutische bedrijven dit al wel een lange tijd in hun bijsluiter hebben gedaan?

MICHELLE Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat die bijsluiters vaak gebaseerd zijn op de klinische trials. Ofwel, de onderzoeken die zijn gedaan toen dat product op de markt kwam, wat in dit geval ongeveer 50 jaar geleden is. Wat daar precies instaat dat weten we niet.