Dag van de Arbeid - werken maar!

De dag van de arbeid vieren we in Nederland traditiegetrouw, door te werken. Niet meer dan logisch en wel zo efficiënt, toch?

Tekst Teddy Tops Beeld Fien Leeflang

Het is vandaag 1 mei, Dag van de Arbeid. Onze Zuiderburen noemen het zelfs het Feest van de Arbeid, deze internationale feestdag van de socialistische, communistische en anarchistische arbeidersbeweging. Ter viering van de achturige werkdag.

In 1889 werd, tijdens het eerste congres van de Tweede Internationale (de internationale socialistische beweging) besloten om op 1 mei 1890 een internationale strijddag voor de achturige werkdag te organiseren. Bekokstoofd door de Amerikaanse vakbond American Federation of Labour (AFL). Die organiseerden eerder op 1 mei een nationale actiedag, waarbij een sector staakte terwijl andere sectoren de stakingskas aanvulden om de stakers door te kunnen betalen.

De lonen stegen het afgelopen jaar in Nederland, meer dan de CAO-lonen deden, maar niet zoveel als de inflatie deed. Het CBS meldt een hoge loonstijging van 7%, meer dan in de afgelopen 45 jaar. De gemiddelde Nederlander kan met dat extra geld niet extra kopen, want de lonen stegen 12,6 procent in vergelijking met 2020, terwijl de prijzen in diezelfde periode met 17,3 procent stegen.

werk weigeren voor gevorderden

Wat hierdoor ook steeg: het aantal stakingen. We staakten meer dan we de afgelopen 50 jaar hebben gedaan. Werknemers legden vorig jaar 58 keer georganiseerd het werk neer. Bij deze stakingen waren 17 duizend werknemers betrokken, de meesten van hen waren fabrieksmedewerkers. Het ging in totaal om 142 duizend werkdagen, ruim 8 werkdagen per staker. We staken in Nederland nog steeds weinig in vergelijking tot onze buren, Belgen staken vijf keer vaker en Fransen zelfs zeven keer. En áls we in Nederland staken, staan we op het Malieveld. Niet zoals een oorspronkelijke staking, waarbij het werk wordt neergelegd totdat de loonsverhoging of de arbeidsvoorwaarden zijn verbeterd, maar meer bij wijze van protest. Ook staken doet de Nederlander efficiënt.

Meer dan de helft van de stakingen leverde namelijk een positief resultaat op. Midden jaren 80 lag het positieve effect van stakingen zelfs op 80 procent, in al die gevallen werden er verbeteringen doorgevoerd. De fabrieksmedewerkers van AkzoNobel kregen dit jaar 10% loonsverhoging, medewerkers van de verffabriek Talens gingen na onderhandelingen naar de 13% en ook het NS personeel onderhandelde na stakingen over hun voorwaarden. Er zijn meer sectoren (denk ook aan zorg, onderwijs) waar nog heel wat te bevechten valt. Van het verleden leren we: werknemers zouden geen pauzes, vrije weekenden of vakantiedagen hebben, als we niet ooit voor die rechten hadden gestaakt. Genoeg redenen dus, om de arbeidsrechten te vieren of bevechten door werk neer te leggen op 1 mei.

134 jaar geleden, op 1 mei 1890, werd er door de marxisten gepleit om de internationale feestdag te verplaatsen naar zondag, dan hadden ze er tenminste geen last van. Wij Nederlanders negeren de dag op dit moment volledig, met het excuus dat Koninginnedag voorheen op 30 april viel. Wij vieren liever de monarchie dan het arbeidsrecht. Terwijl rood ons zoveel beter staat dan oranje.