Een volledig gesaneerde, oude woning, midden in een Europese hoofdstad. En dat voor slechts enkele honderden euro’s per maand. In Berlijn is het mogelijk dankzij deze idealistische huurdersvereniging.


De Europa-estafette: woensdag 29 juni in De Sportzomer, tussen 12.00 en 14.00 uur op NPO Radio 1. Luister hier de reportage terug.
 

Mietergenossenschaft SelbstBau e.G., zo noemen ze zichzelf. De geschiedenis van deze huurdersvereniging gaat terug tot de laatste jaren van de DDR. Het communistische bewind was vooral geïnteresseerd in grote betonnen woningprojecten in Berlijn, terwijl oudere woningen in de binnenstad verwaarloosd werden.

Eind jaren 80 waren er geruchten dat woningen rond de Rykestraße, in het stadsdeel Prenzlauer Berg, gesloopt zouden worden. De bewoners protesteerden, en de sloopplannen werden weer ingetrokken. Maar toen viel de Berlijnse muur, en kwam het communistische bewind ten einde.

Ook het kapitalisme bood geen garantie voor het voortbestaan van de woningen – en voor de betaalbaarheid ervan. Een aantal bewoners van de Rykestraße besloot daarom om niet af te wachten wat er mogelijk zou gaan gebeuren en richtte de huurdersvereniging 'Selbstbau' op.

Niet meer betalen dan nodig is

Het idee achter de vereniging is simpel: de aangesloten huurders zorgen zelf voor de sanering van hun panden, en ze betalen niet meer huur dan nodig is. Bovendien is er bij de opknapbeurten altijd aandacht voor sociale en ecologische waarden. Panden waar ouderen wonen worden van de nodige voorzieningen, zoals een lift, voorzien, en er wordt geprobeerd om zo zuinig mogelijk met energie om te gaan.

Van speculaties over de waarde van een woning in Berlijn trekken de huurder zich niks aan, en ze proberen de sanering onafhankelijk van grote banken te financieren. Op deze manier betaal je al gauw vier keer zo weinig voor de huur van een Selbstbau-woning, vergeleken met een gemiddelde woning in Prenzlauer Berg. Om over vergelijkingen met Amsterdam of Parijs nog maar te zwijgen.

Het concept is vrij succesvol, en inmiddels zijn er ook panden in andere stadsdelen van Berlijn bij de huurdersvereniging aangesloten. Is dit de manier waarop mensen in Europa zelf voor goede en betaalbare woningen kunnen zorgen in tijden van crises?

De Europa-estafette

Meer over de huurdersvereniging Selbstbau hoor je woensdag in de Europa-estafette, een vaste buitenlandrubriek in De Sportzomer op NPO Radio 1. In deze rubriek gaat een correspondent van Bureau Buitenland een week lang op zoek naar lokale oplossingen voor het door verschillende crises geteisterde Europa. Deze week is het de beurt aan Rik Delhaas in Duitsland. Op zondag geeft hij het stokje door aan de volgende correspondent.

Luisteren dus: tussen 12.00 en 14.00 uur in De Sportzomer op NPO Radio 1.