‘Journalistiek heeft als taak de macht te controleren. Wij controleren de macht, namelijk de media’, aldus hoofdredacteur Marc Josten van Argos TV: Medialogica, een samenwerkingsverband van HUMAN en de VPRO. Onderzoeksjournalistiek waarbij de onthulling niet voorop staat, noemt hij het. ‘We pakken een thema en proberen de onderste steen boven te krijgen’. Dat leverde vorig jaar al spraakmakende afleveringen op over asielzoeker Mauro en de rellen in Gouda. Het nieuwe seizoen belooft minstens zo interessant te worden.
In de eerste aflevering staat de zaak Marianne Vaatstra centraal. ‘In de eerste jaren na de moord in 1999 was er veel volkswoede, en die richtte zich vooral op een nabijgelegen asielzoekerscentrum’, aldus Josten. ‘Pim Fortuyn verwoordde die woede kort na de moord in een column in Elsevier: "Een keel doorsnijden, dat is iets wat een Fries niet doet". Op die manier paste de zaak natuurlijk ook naadloos in zijn politieke agenda.’
In de aflevering van vanavond wordt duidelijk dat zelfs justitie zich liet meeslepen in die door de media gretig opgepikte woede en zich genoodzaakt zag een (onschuldige) asielzoeker op te pakken. ‘De overheid wist ook al binnen een aantal jaren na de moord dat de dader Fries moest zijn’, gaat Josten verder. ‘Die kennis dankten ze aan een illegaal DNA-onderzoek: het zonder toestemming vergelijken van sporen op Vaatstra’s lichaam met bestaande DNA-databases. Ze wisten daardoor dat de dader hoogstwaarschijnlijk Fries was, maar daar konden ze niet over spreken.’
Een week later staat de afgelopen december aangespoelde bultrug Johannes centraal (‘We maken zware onderwerpen licht, en lichte onderwerpen zwaar’). Hoe kon dit dier dagenlang het hoofdnieuws in de media zijn, terwijl een 20-jarige Amerikaan gelijktijdig 26 mensen doodschoot op een basisschool in de VS?
Veelbelovend is ook de aflevering over (dopinggebruik in) de Tour de France – waarin duidelijk wordt dat sportjournalisten meer dan eens bedreigd zijn en Mart Smeets zichzelf een sprookjesverkoper noemt. Deze 'Tour de Silence' wordt uitgezonden op 17 juni.