1. We gaan ervan uit dat volwassenen verantwoordelijk zijn voor hun daden. Een peuter kan niet schuldig worden bevonden in de juridische zin, hoewel zindelijkheidstraining kan worden opgevat als een poging het gedrag van de peuter te begrenzen en het aan te leren verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen gedrag: niet in je broek plassen of poepen.
2. Iemand die in de tram last krijgt van een diarreeaanval en in een volle tram in zijn broek poept is niet schuldig, maar hij kan voor overlast zorgen. Overlast zonder schuld heet overmacht.
3. Kun je schuldig zijn door lid te zijn van een groep? Dat ligt eraan. Lid zijn van een organisatie die als crimineel is bestempeld, is in veel landen al strafbaar, zelfs al heb je alleen espresso gezet voor de criminelen. Wie op bepaalde partijen stemt zou zich schuldig kunnen maken aan het ondersteunen van racistisch gedachtegoed.
4. Kun je door je geboorte schuldig zijn? Sommige religies denken van wel. Zie onder: erfzonde. Mij lijkt de opvatting dat mensen puur door hun bestaan zich schuldig hebben gemaakt aan een bepaalde misdaad problematisch. Een mens mag verantwoordelijk worden gesteld voor zijn daden, maar, hoewel men daar in de Bijbel anders over denkt, mogelijke schuld wordt niet doorgegeven aan het nageslacht.
5. Je kunt zeggen dat een systeem schuldig is, dat wij in een systeem leven dat gebukt gaat onder racistische tendensen. Geen verzet plegen tegen de bezetter is nog geen collaboratie, oftewel schuld.
6. De opvatting dat men onschuldig is tenzij anders bewezen is het verdedigen waard. Men moet uitgaan van de onschuld van de ander. Onschuldig tenzij anders bewezen zou ook het uitgangspunt moeten zijn in wat met een vreselijk woord het racismedebat heet.
7. Privilege en schuld zijn twee verschillende zaken. De gezonde mens heeft privileges vergeleken met de mens in een rolstoel. Het siert hem als hij, indien de situatie daarom vraagt, de persoon in de rolstoel de helpende hand toesteekt, maar hij hoeft zich niet schuldig te voelen over zijn privileges. Dat zou ook nutteloos en absurd zijn.
8. Over collectieve schuld een andere keer.