Ikon Doc: Gulabi Gang
Nederland 2, 22.45-23.45 uur
Eerst sta je er niet zo bij stil, maar het klinkt natuurlijk onwaarschijnlijk: een vrouw die van top tot teen is verbrand tijdens het koken van de dagelijkse maaltijd. En dat op een gaspitje van niets. Want wie bedenkt er nou dat ze eerst ergens op een veld in brand is gestoken en daarna naar haar huisje is gesleept en dat vervolgens wordt volgehouden dat ze zelfmoord heeft gepleegd. Gewoon zomaar. Als dit een aflevering van CSI was kon het nog spannend worden, maar dit is het begin van de documentaire Gulabi Gang (Nishta Jain, 2012). Dit soort taferelen zijn voor veel vrouwen in India (en ver daarbuiten) helaas geen fictie. Elk uur wordt er een vrouw vermoord in dat land. Om nog maar te zwijgen van het aantal verkrachtingen in datzelfde uur.
De meeste slachtoffers zijn ‘dalits’, ook wel onaanraakbaren of kastelozen genoemd. Om op te komen voor deze verworpenen der aarde heeft Sampat Pal Devi, zelf een dalit en ooit kindbruid, in 2006 de Gulabi Gang opgericht. Gekleed in roze (gulabi) sari’s slaan deze vrouwen van zich af. Sampat Pal Devi is voor de duvel niet bang. Op felle toon dient ze mannen van repliek en zegt ze waar het op staat. De plaatselijke politie wordt hardop voor corrupt uitgemaakt en ze eist, en krijgt, een nieuw onderzoek naar de ware toedracht van de moord. Dat is enorm lef hebben in een gebied (Uttar Pradesh) waar de vrouwen hun gezicht bedekken en op gedempte toon spreken om vooral niet aanwezig te zijn.
Je kan echter een roze sari aantrekken en met een stok in je hand opkomen tegen onrecht, maar als het je eigen familie betreft blijken normen en tradities niet zo makkelijk af te schudden. Ook door een Gulabi Gang-vrouw is de keuze tussen de eer van een man en een vrouwenleven, zelfs dat van je eigen zus of dochter, te snel voor het helaas al te vertrouwde gemaakt. Zo zit het verraad ook in de vrouwen zelf.