Biologisch-dynamische boer Reinout Leerentveld: ‘Bij ieder keurmerk wordt gesjoemeld.’

Die Bio-Illusion: Massenware mit Öko-Siegel
Arte, 20.15-21.45 uur

In de EU wordt jaarlijks 21 miljard euro omgezet in de biologische landbouw en dat getal is stijgende. Eko-eten is hip. Dat merkt ook Reinout Leerentveld (24). Sinds 2011 leidt hij de tuinderij op biologisch-dynamische (zorg)boerderij Zonnehoeve in Flevoland, waar hij op verantwoorde manier seizoensgebonden voedsel produceert.
‘Je hebt de boer die vanuit principiële overwegingen biologisch werkt en er zijn boeren die omschakelen naar biologisch omdat ze zien dat er veel vraag naar is,’ zegt Leerentveld, die zelf uiteraard tot de eerste categorie behoort. ‘Als je uit economische overwegingen biologisch teelt, probeer je de kosten natuurlijk zo laag mogelijk te houden.
Wil je aan Albert Heijn leveren, dan bepalen zij welke prijs ze betalen. Je zegt niet: “Ik heb een krop ijsbergsla geteeld. Dat heeft me een kwartje gekost en ik wil er veertig cent voor hebben.” Zij bepalen wat ze je geven.’

Als principiële boer hecht Leerentveld veel waarde aan de gezondheid van zijn grond. ‘Ik neem bijvoorbeeld een stuk gras mee in mijn vruchtwisseling waar de schapen een jaar lang al het onkruid opeten. Zo wil ik de natuur zijn werk laten doen. Op dat stuk grond had ik ook kroppen sla neer kunnen zetten. Bij massaproductie zou dat ook gebeurd zijn. Op een gegeven moment trek je gewoon de aarde leeg en dan kun je in de toekomst op dat stuk grond überhaupt niets meer verbouwen.’

Ieder jaar controleert Stichting Skal of boeren zich aan alle richtlijnen voor het eko-keurmerk houden. Dit is alleen lastig te controleren. ‘Eigenlijk denk ik dat bij ieder keurmerk wel door mensen gesjoemeld wordt. Het Fair Trade-keurmerk is ook niet altijd terecht gebleken. Als je zeker wil zijn van je product, moet je naar de boer gaan. Op Zonnehoeve hebben we open dagen en worden er groentes aan huis verkocht. We vinden het fantastisch als mensen langs komen.’
De connectie met de consument vindt Reinout erg belangrijk. ‘In sommige supermarkten in de regio Utrecht liggen mijn producten in een schap met lokaal voedsel. Dan staat er bijvoorbeeld Reinout van de Zonnehoeve Slamix. En als je pech hebt staat er nog een foto bij ook! Bij Albert Heijn zie je alleen uit welk land het komt, maar je hebt geen idee welke boer het geproduceerd heeft of wat er allemaal mee gedaan is voordat het in het schap terecht kwam.’
In Die Bio-Illusion: Massenware mit Öko-Siegel (Duitsland, 2014) onderzoekt Christian Jentzsch in hoeverre biologische (massa-)producten nog volgens de oorspronkelijke idealen van de biologische boer geproduceerd (kunnen) worden, waar de Europese subsidies voor omschakelen naar bio-landbouw blijven en of het keurmerk ‘biologisch’ nog te vertrouwen is.