Een pilletje doen op een feestje om even helemaal uit je plaat te gaan, dat is voor veel mensen een manier om in het weekend goed stoom af te blazen. Maar dat is niet het enige waar drugs goed voor kunnen zijn. Ze kunnen ook worden ingezet als medicijn of therapievorm.

microdosing

Je hebt er misschien al eens over gehoord of gelezen. Bij microdosing neem je met regelmaat kleine hoeveelheden LSD of magic mushroom in. Bijvoorbeeld bij je ontbijt, om te zorgen voor een betere stemming, productiviteit of creativiteit die dag – en dan dus gewoon naar je werk toe.

Deze trend is een paar jaar geleden gestart door wat techneuten in Silicon Valley. Nu type je ‘microdosing’ in op YouTube en je wordt overspoeld met verhalen van ervaringsdeskundigen. En omdat er nog vrijwel geen langdurig wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van microdoseren is gedaan, moeten we het daar voor nu ook van hebben.

ervaringen met microdosing

In de onderzoekspodcast Trees praat Volkan Duvan met onder anderen Deniz, Roman, Sjannet en Matthijs over hoe en waarom zij ‘micro gaan’. Deniz vertelt bijvoorbeeld: ‘In ons moderne bestaan is het heel erg makkelijk om ons te verliezen in de hectiek van alledag. Daarom dacht ik dat microdoseren wel kon helpen om wat meer rust te vinden. Ik moet zeggen dat ik een subtiele verandering merkte. Geen hele grote verandering in de manier waarop ik naar de wereld kijk ofzo, maar ik was wel meer gegrond in mezelf.’

En Matthijs vertelt: ‘Het zorgde ervoor dat ik dingen niet uitstel omdat ik er geen zin in heb of denk dat ik het antwoord niet heb. Dat smelt als het ware weg en je doet het gewoon.’

In dit fragment kun je beluisteren hoe Thomas microdoset om de sleur van de dag tegen te gaan:

spacen voor je leven

Eigenlijk zoekt de mens al eeuwenlang en overal op de wereld naar middelen om langer, beter en gezonder te leven. Zo kauwen Bolivianen bijvoorbeeld al meer dan drieduizend jaar op cocabladeren als medicijn tegen hoogteziekte, kun je in Californië bij chronische pijn terecht voor een marihuanabehandeling en hallucineren ze in Mexico op de Peyote-cactus als ‘medicijn voor het hart'. Kunnen dit soort psychoactieve drugs, die lang in het verdomhoekje zaten, ons als mens – en onze gezondheidszorg – echt verbeteren?

In het amazonegebied van Peru vindt de afgelopen 25 jaar iets opmerkelijks plaats: jaarlijks trekken daar duizenden toeristen naartoe voor het plantmedicijn ayahuasca. Deze bevat de psychoactieve stof DMT – ze gaan dus om eens een potje goed te trippen.

Bekijk in onderstaand fragment van Metropolis hoe Claudia speciaal voor dit hallucinogene drankje afreist naar het regenwoud. Het doel? Haar ziel reinigen van een door haar stiefmoeder opgelegde vloek.

ayahuasca in het westen

Veel westerse toeristen zoeken ook een vorm van therapie in de ayahuasca-behandeling; tegen depressie, verslaving of als traumaverwerking. Vaak wanneer de ‘reguliere gezondheidszorg’ voor hen niet meer lijkt te werken.

In dit artikel van The Guardian wordt de grote aantrekkingskracht van het middel verklaard: ‘Er bestaat de overtuiging dat ayahuasca de hoofdoorzaak van je ziekte aanpakt en daarbij geen onderscheid maakt tussen lichaam en geest, terwijl westerse medicijnen meestal alleen symptomen bestrijden.’

In 2018 kwam in de allereerste klinische studie naar ayahuasca ook daadwerkelijk naar voren dat het psychedelische drankje depressie- en angstverminderende effecten heeft.

lekker experimenteren

Onderzoek van het CBS uit 2018 toont aan dat een kwart van de Nederlandse volwassenen eigenlijk evenveel waarde hecht aan alternatieve- als reguliere geneeskunde. Dat zijn meer dan vier miljoen Nederlanders; de een brengt het misschien naar een ayahuasca-ritueel in Peru, de ander naar een acupuncturist om de hoek. Herbalist Robert, die te zien was in De outsiders, gaat om deze reden bijna dagelijks naar parken en wegbermen midden in de stad, waar hij zijn eigen helende kruiden plukt.

Maar ook wetenschappers lijken de laatste jaren steeds meer interesse te tonen in andere geneeswijzen. In Amerika zijn er bijvoorbeeld al kankerpatienten met psilocybine behandeld, de psychoactieve stof in sommige paddenstoelen (-ook wel magic mushrooms).

En in april dit jaar is de eerste Europese traumabehandeling met MDMA uitgevoerd. Allemaal overigens nog wel in de experimentele fase, maar het markeert wel het begin van een nieuwe inslag binnen de westerse gezondheidszorg.

De Nederlandse neurowetenschapper en psycholoog Michiel van Elk kreeg in 2020 zelfs een grote beurs om onderzoek te doen naar de effecten van psychoactieve drugs op het menselijk brein. In onderstaand fragment van radioprogramma OVT vertelt hij hoe de psychedelica als medicijn eigenlijk terug is van weggeweest. 

LSD en psilocybine werden in de jaren ‘50 al breed beschikbaar gesteld door de farmaceutische bedrijven die de stoffen ontdekt hadden. Iedere onderzoeker die maar wilde kon ermee experimenteren. Maar de middelen drongen al snel door in de samenleving en raakten verspreid onder jeugd- en protestculturen in de jaren ‘60 en ‘70.

nieuw onderzoek naar hallucinerende middelen

Een tekenend voorbeeld van de invloed die psychedelica toen, in de ‘vrijere sferen’, had op mensen is de campagne van Timothy Leary. Deze psycholoog van Harvard moedigde zijn studenten aan om LSD te gebruiken.

Michiel van Elk vertelt: ‘Halverwege de jaren ‘60 ontspoorde dit. Toen kreeg je van die verhalen over mensen die onder invloed van psychedelica uit het raam sprongen, of dachten dat ze een auto konden laten stoppen en vervolgens onder die auto belandden. Dat zorgde uiteindelijk voor een grote terugslag in het onderzoek naar serieuzere toepassingen van LSD en psilocybine.’ En dat wordt nu pas weer opgepakt.

vrijere sferen

Gemma Blok is hoogleraar moderne geschiedenis van drugsgebruik aan de Open Universiteit. En volgens haar kunnen psychedelica echt nieuwe deuren openen. In jezelf en daarom ook binnen de gezondheidszorg. Zij vertelt in OVT over haar ervaring: ‘Je krijgt een verhoogde perceptie van alles om je heen. Wordt op allerlei manieren met jezelf geconfronteerd, die niet altijd even prettig zijn. En je zweeft een beetje overal bovenuit, kunt dingen in perspectief plaatsen; de absurditeit van het bestaan, de rollen die mensen spelen, die je zelf speelt. Binnen de psychiatrie hielp dat vroeger bijvoorbeeld bij angsten, neuroses en dwanghandelingen. Dat je een keer flink opgeschud wordt zodat er allerlei onbewust materiaal naar boven wordt gehaald.’

Beluister hieronder het hele interview met Gemma Blok over LSD in OVT. En wil je dan nog meer lezen over drugs en psychedelica, probeer dan eens dit artikel: 'Wat zit er allemaal achter jouw drugsbestelling?'

artikelen in deze reeks