Nelly dos Reis zette haar eerste stappen als documentairemaker bij de VPRO. Tijdens de jaarlijkse pitch bij VPRO Dorst, de plek voor aanstormend talent, werd haar idee om vrouwen van kleur te portretteren die worstelen met hun uiterlijk, en dan met name hun haar, direct goed ontvangen. Dat dit plan zou uitmonden in een zeer persoonlijke documentaire over haarzelf, had ze echter niet kunnen vermoeden.

Hoe is VPRO Dorst en de Dorst Pitch op je pad gekomen?

‘Tijdens een reis door Argentinië met een filmmaker heb ik veel geleerd over het vertellen van verhalen en ik wilde hier verder mee. Toen ik de oproep van de Pitch las, dacht ik eerst nog ‘ik ga me toch niet zomaar aanmelden, ik heb nul ervaring’. Maar er stond ‘geen ervaring vereist’ dus ik had geen excuus om me achter te verschuilen. Ik vond het heel spannend om als vrouw van kleur te vertellen dat ik een film wilde maken over kroeshaar. Het moment was ook nog eens extra beladen omdat twee weken daarvoor George Floyd was vermoord. Na mijn presentatie moest ik echt even gaan zitten voor ik vragen kon beantwoorden. Maar die hadden ze helemaal niet, alle vragen had ik al in mijn pitch beantwoord.’

Een documentaire over je eigen diepgewortelde onzekerheid, geïnternaliseerd racisme, schoonheidsidealen en zelfacceptatie; heftig als allereerste project. Wat maakte dat je zo’n persoonlijk verhaal toch durfde te vertellen?

‘Ik heb mezelf wel gelijk neergezet hè’, lacht Nelly. ‘Dat het zo persoonlijk is geworden, komt omdat ik het verhaal uiteindelijk voor 3Lab mocht maken. Ik wist niet eens dat dat een optie was! Toen ik het plan samen met Ruby Deelen (eindredacteur) en Soraya Pol (regisseur) opnieuw ging uitwerken, leek het hen toffer als ik dit verhaal over het streven naar een wit schoonheidsideaal vanuit mezelf zou vertellen. Ik heb daar eigenlijk geen seconde over na hoeven denken. Ik wist dat zij beiden het beste met mij voor hadden en het voelde goed om dit te doen. Het voelde veilig. Soraya is zelf ook een vrouw van kleur, dus ik wist dat ik iemand in mijn corner had, mét makerservaring, met wie ik kon sparren als ik het even niet wist. Qua visie en smaak zaten we ook goed op een lijn. Zo kon ik me helemaal overgeven aan de scènes want ik kon erop vertrouwen dat zij het juiste eruit zou halen, op de manier waarop ik dat zou willen.’

En zo zit je dan ineens zelf bij de kapper, om je haar wat je al sinds je tiende ontkroest/stijlt/relaxt te laten transformeren naar ‘natural’.

‘Die kapster was echt een cadeautje. Zo’n leuke vrouw. Ook bij haar voelde ik me direct veilig en dat is zo belangrijk. Mijn researcher Aisha Bosnie had haar gevonden en wist meteen dat ik me bij haar op m’n gemak zou voelen. Zij heeft haar research echt fantastisch gedaan en dat heeft zo geholpen. Ook Aisha is een vrouw van kleur met dezelfde ervaringen en weet hoe belangrijk dit is.'

Ik ben trots op waar ik vandaan kom, maar wij hebben zelf ook dingen die niet oké zijn en die besproken moeten worden.

Je vertelt in de documentaire dat je heel bang bent voor de confrontatie en reactie van mensen. Inmiddels is de documentaire op tv geweest en online te zien en de reacties zijn heel positief. Wat doet dat met je?

‘Ik vind dat heel mooi. Juist ook de reacties vanuit mijn eigen gemeenschap. Ik was heel bang dat ik ze onder de bus had gegooid, want ik ben heel eerlijk en oprecht over wat mij is overkomen, ook binnen de gemeenschap. Maar ik heb het zo kunnen inpakken dat zij zeggen ‘dit was nodig, we moeten het hier over hebben’. Ik ben trots op waar ik vandaan kom, maar wij hebben zelf ook dingen die niet oké zijn en die besproken moeten worden. Dus ik ben heel blij dat dit zo is opgepakt.’

Smaakt het maken van zo’n documentaire nu naar meer?

‘Zeker! Ik wil verhalen vertellen waar ik me mee kan identificeren. Dat heb ik zelf heel erg gemist toen ik opgroeide. Het begint nu wel steeds meer te komen, je ziet op Instagram bijvoorbeeld best veel influencers die hun haar weer ‘natural’ gaan dragen, maar dat had je in de jaren negentig niet. Ik hoop dat ik nu iets kan toevoegen en al inspireer ik maar één iemand, dan ben ik al zo blij.’

‘Ik geloof heel erg in de kracht van storytelling. Als we verhalen met elkaar delen en ervoor open staan om naar elkaar te luisteren, dan komen we echt zoveel meer te weten van elkaar en gaan we elkaar zoveel meer begrijpen. Ik zou dat willen voortzetten. Misschien niet in de vorm van een documentaire maar een ander soort programma waarin ik in gesprek ga met mensen en die verhalen deel. Ik ben altijd heel nieuwsgierig naar andere mensen; waar komen ze vandaan, waar gaan ze naar toe en hoe ziet hun dag eruit? Die eigenschap gaat me nog goed van pas komen.’