Een studie volgen is een investering en we willen rendement uit onze relaties halen. Bij de aflevering Gaten in de markt ging Tegenlicht op zoek naar voorbeelden van verregaande commercialisering. Dit is een selectie van wat u ons stuurde.

Bij de klachtentelefoon van KPN (betaald!) moest mijn man minutenlang wachten. Daarbij kreeg hij i.p.v. het gebruikelijke wacht-deuntje reclame te horen.

Saskia Hak

Dat de commercie ver doordringt in ons dagelijks leven is Dick Verheul, Magdeleen van Eersel en Peter opgevallen. "Een term als Jupiler League is een goed voorbeeld," aldus Peter. "Als niet-voetballiefhebber (en dan druk ik me zwak uit) heb ik een hele tijd niet begrepen dat dat gewoon de Eerste Divisie is." 

Daarnaast is er 'De Warme Truiendag': "Een campagne die al enkele jaren loopt en beoogt om kinderen enig energiebewustzijn bij te brengen heet plotseling 'Greenchoice Warme Truiendag'." Daardoor vindt Dick Verheul er nu niks meer aan.

Magdeleen van Eersel denkt aan een geboortekaartje met een standaardgedichtje waarin het woord 'pamperkontje' wordt gebruikt. "En als je baby luiers van een ander merk draagt, wordt het dan een Kruidvat/AH/Etoskontje?", vraagt ze zich af.

Darius van Hoven en Rens leggen de nadruk op de gevolgen van het marktdenken door grote bedrijven. Volgens Darius van Hoven beschouwen oliemultinationals de lokale bevolking en de natuur als 'collateral damage' op weg naar winst.

Rens komt met het voorbeeld van grote (voedsel)bedrijven die illegaal afvalstoffen dumpen, of anderszins het milieu schaden. Vervolgens betalen ze de boete zonder problemen, omdat dat veel goedkoper is dan preventief er iets aan doen.

Saskia Hak komt erachter dat de eurotekens ook bij KPN in de ogen staan. Als haar man de klachtentelefoon belt, moet hij enkele minuten wachten waarbij hij reclame te horen krijgt in plaats van een wachtdeuntje.

Alles is te koop

Dat overal geld aan te verdienen is valt D. Jansen en Marina Meeuwisse ook op. De eerste noemt de reclames voor Secondlove.nl als voorbeeld van verregaande commercialisering: “Het idee dat er een menselijke behoefte is aan vreemdgaan en dat er dus een markt voor is en er geld aan te verdienen valt door dat te faciliteren... walgelijk!”

Marina Meeuwisse ziet het in haar eigen omgeving gebeuren. Om bij het winkelcentrum te komen, moet je door een passage waar perrons op uitkomen. Bewoners mogen gratis door deze onderdoorgang lopen, mits ze een OV-chipkaart aanschaffen van € 7,50.

Rudo Verstappen bedenkt op onze Facebook-pagina een idee dat past in een wereld die draait op commercie en winst maken: "Ik kan me als docent marketing laten sponsoren met shirtreclame. Elke week 20 uur uw product ten overstaande van uw doelgroep in een positieve setting in beeld. Wie biedt??? Graag een pm'tje."

De strijd tegen de commercialisering

Rudo Verstappen probeert de absurditeit van commercialisering aan te tonen. In Engeland gaan kunstenaars een stapje verder door middel van 'adbusten'. Dit is het veranderen van reclames of vervangen door een parodie. Caat noemt de website http://brandalism.org.uk/, waarop deze kunstwerken worden gepresenteerd. Met hun actie willen ze 'het visuele landschap' terugkapen van de advertentie-industrie.

De vele inzendingen en reacties laten zien dat veel mensen snel voorbeelden kunnen noemen van verregaande commercialisering. We bedanken alle inzenders voor het meedenken. Naar aanleiding van de aflevering Gaten in de markt kijken we ook naar succevolle samenwerkingen van burgers die niet gericht zijn op winst maken. Bekijk deze voorbeelden van burgerkracht om te zien hoe het ook kan.