Het Marathon-Interview
Precies veertig jaar geleden was ze voor het eerst op de televisie te zien – de toen 26 jarige SONJA BAREND. En dat het morgenavond voor het laatst zal zijn, is u vast niet ontgaan, want ze is al een tijdje afscheid aan het nemen. In augustus kondigde ze het aan: ik stóp!, maar toen kwamen nog de negen afleveringen van de serie ‘Sonja’, waarin ze terugkijkt op de invloed die veertig jaar televisie, niet alleen die van haarzelf maar in het algemeen, heeft gehad.
Haar televisiecarriere begint in 1966, als scriptgirl en omroepster bij de NTS en de VARA, waar zij Fenklub en Een dagje ouder presenteert. Na een kort verblijf in Israel komt ze begin jaren 70 terecht bij de AVRO – Sterallures en Een leven in beeld zijn de titels die daarbij horen, en dan ‘Sonja ’s avonds’ – haar eerste talkshow, de eerste van een hele lange reeks die ze al snel bij de VARA voortzet. Sonja’s Goed Nieuws Show, en Sonja op maandag, of vrijdag, of zaterdag, of zondag, het is maar welk seizoen we te pakken hebben in die lange periode, die duurt tot eind jaren negentig. Waarin een enorme hoeveelheid normale en niet zo normale Nederlanders bij haar langs komt, die in vaak verhitte discussies raken, waarbij de presentatrice haar eigen kijk op de zaak niet onvermeld laat.
Dan volgen vijf jaar Barend en Witteman, B&W, een dagelijks praatprogramma dicht op het nieuws. De laatste jaren was ze te zien met een serie portretten en masterclasses. En nu dus ‘Sonja’ , soberder kan de titel niet worden, de negen tv shows waarin ze terugkijkt op zaken als dood, misdrijf, seks, populisme en omgangsvormen in een poging te achterhalen hoe de televisie en de maatschappij elkaar onlosmakelijk beinvloed hebben.
Wat daar onbesproken blijft: hoe hebben al deze ontwikkelingen de presentatrice zelf beinvloed en gevormd? Toen ze als jonge tv babe avant la lettre begon zei ze al: ‘Hoe minder je jezelf laat zien hoe langer je het volhoudt in dit vak’. Nu ze het vak verlaat kan dit adagium wellicht overboord. Want na morgen is er niks meer: Nederland moet wennen aan Sonja-loze televisie en Sonja moet wennen aan een televisieloos bestaan. Veertig jaar, het zit erop. Ze verzuchtte zelf eens: ‘Wat een energie gaat er in zitten. Het gaat de godgansedag – en soms ook wel ’s nachts – door m’n kop. Daar gaat je hele leven mee heen.’
Luistert u de komende drie uur naar SONJA BAREND in gesprek met Djoeke Veeninga