'Ongemak en schaamte, weg ermee'

© Sophie Kerkhof

De documentaire Niet zoals het hoort is onderdeel van de documentairereeks Ongeschreven regels en is een persoonlijk verhaal van Roos Wijnen over haar schaamte voor haar gehoorapparaat. Haar documentaire is, samen met drie andere ongeschreven regels in première gegaan op het Nederlands Film Festival. 

‘Daar ben ik nog steeds kapot moe van,' lacht Roos, 'maar de première op het NFF was de kers op de taart. Alle credits voor onze eindredacteur Karin van Dijk die dit voor elkaar heeft gekregen. Toen ik dit plan indiende bij VPRO Dorst (dé plek binnen de VPRO voor beginnende makers, red.) had ik niet kunnen vermoeden dat het zover zou komen.’

zelf doen

Als programmamaker en regisseur maakt ze veel programma's in samenwerking met kunstenaars, die erfgoed/archiefmateriaal hergebruiken voor autonome kunstwerken. Roos: 'Ik geef veel werk in opdracht aan kunstenaars dus ik geef vooral anderen een platform om een verhaal te vertellen of observaties over de maatschappij te delen. Maar met dit verhaal kon dat niet, want daar zit mijn eigen verhaal in. Ik had een vraag - waarom schaam ik mij voor mijn gehoorapparaat - die ik zelf niet kon beantwoorden. Maar er was ook niemand anders die het adresseerde.'

'Die vraag was voor mij inmiddels zo urgent dat ik zelf de barricade maar op moest. In de twee slechthorende vrouwen die ik voor mijn documentaire sprak, herkende ik mezelf, al staan zij er beiden anders in. Zij hebben mij veel nieuwe inzichten gegeven.’

de tekst gaat hieronder verder

niks missen?

Nieuwsgierig naar meer van onze makers? En wil je iedere donderdag het laatste nieuws van de VPRO en luister-, kijk- en leestips in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

weg met de norm

'Wat ik met deze film wil laten zien is dat schaamte en ongemak ontzettend schadelijk zijn. We houden ons vast aan een bepaalde norm, zijn angstig voor het onbekende. Ik hoop dat mensen door de film minder schaamte en ongemak ervaren. Ik moet eerlijk zeggen dat het bij mij niet helemaal weg is, maar laten we met elkaar afspreken dat we ons niet meer aan een standaard vast blijven houden. Je krijgt er alleen maar afstand door, dat is zo zonde. Bovendien heeft iedereen wel iets.’ 

ruim baan voor...

‘Schaamte en ongemak komt ook doordat we te weinig diverse verhalen horen. Veel verhalen worden vanuit het verkeerde perspectief verteld. Er moet dus veel meer ruimte komen voor vrouwelijk perspectief, het perspectief van mensen van kleur, verhalen vanuit zintuigelijke diversiteit, enzovoorts. En ik wil ook een lans breken voor makers zonder academische opleiding. Ik ken zoveel makers die nu geen podium krijgen terwijl ze die wel verdienen.’

tekst gaat verder onder de afbeeldingen

ongeschreven regels

en verder...

‘Ik zou heel graag wat met absurdisme willen doen. Een fictief element gebruiken in een non-fictieverhaal en op die manier een maatschappelijk issue aankaarten. Sowieso wil ik meer maken over schaamte en ongemak. Waarom dragen mannen bijvoorbeeld een onderbroek onder hun zwembroek? Maar ook: waar is de onbevangenheid van jonge mensen gebleven? Ik heb nog zoveel observaties en er zijn zoveel opmerkelijkheden; ideeën genoeg!'

tips van Roos

meer jonge makers