Buitenhof: 2 maart

over de eerste zes maanden van de Gaza-oorlog

Hij is geboren en getogen in Gaza, werkte er jarenlang als journalist voor verschillende buitenlandse media, en zat op 7 oktober zijn balkon met een kop koffie en een sigaret toen de eerste berichten over de de aanval van Hamas binnendruppelden. Hij wist: dit wordt oorlog en deze wordt anders dan de eerdere oorlogen. Journalist Sami al-Ajrami schreef De sleutels van het huis over zijn ervaringen de eerste zes maanden van de oorlog in Gaza.  

Hij vertelt aan de Buitenhof-tafel over hoe de woede van de Palestijnen zich zowel op Israël als op Hamas richt. Hij beschrijft hoe hij zijn naasten probeert te beschermen terwijl hij in zijn werk als journalist een doelwit was van het Israëlische leger. Al-Ajrami vertelt met tranen in de ogen hoe hij een jongen wiens ouders tijdens een luchtaanval omkwamen, moest interviewen: 'het is mijn werk om te graven en wonden van mensen telkens weer open te halen bij het schrijven van verhalen'. 

Trump VS Zelensky

De ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodymyr Zelensky ontaardde afgelopen week in een historische ruzie tussen twee staatshoofden.  Geen grondstoffen deal voor de VS en geen veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Welke situatie is er nu ontstaan? In Buitenhof diplomaat, oud-ambassadeur in Oekraïne en voormalig VN gezant voor het Midden-Oosten Robert Serry over de gevolgen voor de oorlog in Oekraïne en de opnieuw opgeschudde geopolitieke verhoudingen. 

Bij de familie van Serry is er met ‘ongeloof en verbijstering’ gekeken naar de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodymyr Zelensky. ‘En er was ook angst. Tijdens dat gesprek, dat twistgesprek, ging het luchtalarm ook in Kiev’, vertelt Serry. ‘Het was natuurlijk gewoon onbeschoft zoals [Zelensky] daar behandeld is. Dat is werkelijk ongekend’, aldus de oud-ambassadeur.  
Secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte stelt dat Zelensky de relatie met de Amerikanen moet herstellen. ‘Moet hij nog een keer een gang naar Canossa maken, deze Zelensky, die zo beledigd is? Hij zal het graag doen, denk ik. Maar alleen als er veiligheidsgaranties zijn. Dus niet alleen die mineralendeal, maar veiligheidsgaranties’, aldus Serry. Hij heeft begrip voor Rutte’s standpunt: ‘hij is bezorgd over de transatlantische relatie’. Maar Serry is ook kritisch: Trump 'weigert te zeggen dat Poetin de agressor is’. ‘Dat betekent dus dat de leider van de westerse wereld eigenlijk een papagaai is geworden van Poetin’. Met zoveel onzekerheid stelt Serry dat het tijd is ‘dat er Europees leiderschap opstaat’. Hij vindt dat we vrede niet aan Trump moeten overlaten: ‘we moeten zelf komen, als Europa, met een geloofwaardig plan’.  

Serry erkent ook dat het spannende tijden zijn: ‘het is reëel dat Oekraïne kan omvallen’, aldus de oud-diplomaat. 'Miljoenen Oekraïners zullen vluchten om te ontkomen aan foltering en misschien de dood onder de heerschappij van Poetin’.  

Voorjaarsnota

Het was een drukke week voor minister Heinen van Financien. Hij mocht namens Nederland aanschuiven bij de G20 en het Centraal Planbureau kwam met mooie cijfers in aanloop naar de Voorjaarsnota. Wat heeft Eelco Heinen bereikt bij de G20 en welke hobbels zijn er te nemen op weg naar de puzzel die Voorjaarsnota heet? 

Ook Heinen zag de ontmoeting tussen Zelensky en Trump: ‘ik zie een president die vooral naar zijn eigen achterban communiceert. En ik zie een president van Oekraïne die voor zijn land vecht. En daar vindt geen gesprek plaats’. De verslechterende geopolitieke verhoudingen vragen om meer defensieuitgaven die zwaar drukken, ook op de begrotingsgesprekken in Nederland. 'Met dit kabinet is het voor het eerst dat we die twee procent halen. Dat zijn miljarden voor defensie’, stelt de minister. Tegelijkertijd stijgen de prijzen in de supermarkt en hebben middeninkomens het zwaar. ‘Het moet ingepast worden en dat wordt een hele moeilijke puzzel die wij dit voorjaar gaan leggen’.

De staatsschuld is in Nederland de afgelopen 50 jaar nog nooit zo laag geweest. Is het niet tijd om die te laten oplopen? 'Ik hoop dat iedereen beseft dat die lage staatsschuld in de toekomst nog wel eens een zegen zou kunnen zijn. Want we zullen die diepe zakken echt nodig gaan hebben’, aldus Heinen. Hoe de minister de dossiers: het ravijnjaar voor gemeenten, klimaatproblematiek en herziening van het elektriciteitnet gaat aanpakken? ‘Mijn hoofd koel houden. Stap voor stap al die problemen oplossen. En je niet van de leg laten leiden’, antwoordt hij.  

© Buitenhof 26/1/25

de nieuwsfoto

In deze rubriek bespreekt Buitenhof een spraakmakende nieuwsfoto, deze week uitgekozen door fotograaf en filmmaker Ahmet Polat. 

Bron: (AP Photo/Metin Yoksu) 
'Aan de ene kant wordt hij heel erg verguisd en aan de andere kant wordt hij ook wel echt een beetje verheerlijkt’, aldus Polat over Abdullah Öcalan.
Polat koos deze week de nieuwsfoto waarop een foto te zien is van Abdullah Öcalan, de leider van de Koerische Verzetsbeweging PKK. Die riep op om de wapens neer te leggen. De foto is gemaakt door Metin Yoksu in Diyarbakir, Turkije 27 februari 2025 (AP Photo). 

Kijk dit gesprek

© Metin Yoksu/AP Photo

over verdwijnen in een vastgelopen huwelijk

Christien Brinkgreve is een succesvolle wetenschapper, maar binnen de muren van het grote huis waar ze woont met haar man en twee zoons is ze niet de zelfverzekerde energieke vrouw van daarbuiten. In Beladen Huis schrijft ze over het verdwijnen binnen een huwelijk. En vooral: over het waarom. 

‘We zijn zo goed begonnen met zoveel gelijkwaardigheid en zoveel enthousiasme. En dan een sluipend proces waarin ik stiller viel binnenshuis, en buitenshuis veel meer tot bloei kon komen’, aldus Brinkgreven, schrijver van Beladen huis, een memoir over haar huwelijk met wijlen schrijver Arend Jan Heerma van Vos. Het boek is een relationele archeologie: ‘graven en verder komen en verder komen en kijken ook hoe die processen zijn gelopen’.  
Brinkgrave stelt vast dat we te maken hebben met ‘de karrensporen van het patriarchaat’, waar mannen voorgaan en vrouwen de sfeer thuis prettig houden. ‘Diepe sporen van patronen van dominantie en onderschikking’. Daarnaast is er ook sprake van een empathiekloof volgens Brinkgreve. ‘Ik was veel meer gericht op hoe het hem ging en zijn stemmingen dan omgekeerd. Dat is een patroon dat heel veel mensen herkennen’. Aan het eind van deze Buitenhof vertelt de wetenschapper dat haar boek veel reacties oplevert van generatiegenoten, jongere vrouwen en ook mannen. ‘Het zet dus aan tot nadenken en tot gesprekken. En dat vind ik natuurlijk echt geweldig’. 

© Inez Agneze

Christien Brinkgreve

wetenschapper en schrijver

meld je aan voor de nieuwsbrief

Krijg als eerste te horen wie er zondag aanschuift voor een mooi gesprek, stevige discussie of goed debat. En krijg na de uitzending een nieuwsbrief met Het beste van Buitenhof. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via onderstaand formulier.