Tarzan

Verenigde Staten 1932. Actiefilm van

Hoewel het door Edgar Rice Burroughs bedachte personage van de Koning der Jungle sinds de eerste verfilming (met spierbundel Elmo Lincoln in de hoofdrol) in 1918 door tal van acteurs is neergezet, wordt Johnny Weismuller (1904-84) door generaties filmfanaten als de Enige Ware Tarzan beschouwd. Er waren al eerder zwijgende films van het Tarzan- verhaal gemaakt, maar de eerste produktie die wezenlijk indruk maakte was de vroege geluidsfilm TARZAN, THE APE MAN (1932), waarin olympisch zwemkampioen Weismuller de hoofdrol speelde. Hoewel het niet bepaald een getrouwe bewerking was van het verhaal van Burroughs, was dit een onderhoudende, goedgemaakte film, die tot de verbeelding van het publiek sprak in de crisisjaren. Deze film leidde tot een reeks vervolgen, die al even onderhoudend waren. Filmkenners wijzen gewoonlijk TARZAN AND HIS MATE (1934) aan als de beste van allemaal. Evenals de andere films die in de jaren 1930-40 in deze serie werden gemaakt, was dit een goed geproduceerde klassefilm met volop actie en sterke bijrollen, natuurlijk onder aanvoering van de lieftallige Maureen O`Sullivan in de rol van Jane. Het succes van deze films inspireerde andere producenten om het ook te proberen met hun eigen `Tarzan`- projecten. Meestal betrof het tweederangs pogingen, hoewel er altijd goedgebouwde olympische kampioenen voor de hoofdrol werden aangetrokken, zoals Buster Crabbe, Herman Brix en Glenn Morris. Latere MGM-films, waaronder TARZAN`S NEW YORK ADVENTURE, waren evenals de films in andere reeksen meer gekunsteld. Vaak zaten er buitensporig veel komische elementen in, waarvoor gezorgd werd door de chimpansee Cheetah, die begon als medespeler van Weismuller en hem overleefde en ruimschoots de volgende eeuw haalde. Daarnaast zorgde de komst van Johnny Sheffield als Boy voor de nodige gezinsperikelen. Toen MGM de belangstelling voor deze serie verloor, ging Weismuller door met het maken van `Tarzan`-films voor producent Sol Lesser van RKO; dit gebeurde zonder O`Sullivan en zonder de glans van de MGM-produkties. Lex Barker nam de rol in 1949 over, waarna de serie langzamerhand meer een routineklus werd. Barker speelde zijn laatste junglerol in 1955. Sindsdien hebben een aantal mensen de rol van Tarzan vertolkt, onder wie Denny Miller (die in 1959 de hoofdrol speelde in een herverfilming van de Weismuller-film uit 1932 met ingekleurde fragmenten uit de originele versie), Jock Mahoney (die ook in twee andere `Tarzan`-films een bijrol had), Mike Henry en Gordon Scott. Laatstgenoemde had het meeste succes met een aantal goed geproduceerde avonturenverhalen van Britse bodem, waaronder TARZAN`S GREATEST ADVENTURE, een uitstekend jungleverhaal in kleur met een jonge Sean Connery in de cast. Ron Ely speelde de rol van Tarzan in een tv-serie die in Mexico werd opgenomen; een aantal afleveringen hieruit werden samengerijgd tot surrogaat-speelfilms. De meeste recente toneelondernemingen rond het `Tarzan`-personage waren echter allemaal ongewoon: een onaantrekkelijke tekenfilmparodie getiteld SHAME OF THE JUNGLE, waarvoor de stem van Johnny Weismuller jr gebruikt werd; een levendige-actieklucht getiteld TARZAN THE APE MAN, die bedoeld was als uitstalraam voor sexy Bo Derek; een bijdetijdse ironische tv-versie getiteld TARZAN IN MANHATTAN; de meest ambitieuze poging is getiteld GREYSTOKE: THE LEGEND OF TARZAN, LORD OF THE APES. Deze film had de bedoeling terug te keren naar het oorspronkelijke concept van Edgar Rice Burroughs, maar week (ondanks het opvallende succes) op zijn eigen manier af van het uitgangsmateriaal. Vergeleken met een film als GREYSTOKE, lijken de films uit de oude series simplistisch en zelfs curieus, maar ze hebben geen pretenties en zijn zeker onderhoudend. Spierbundel uit de actiefilm Caspar Van Dien kroop in 1998 in de huid van Tarzan in TARZAN AND THE LOST CITY van Carl Schenkel. De sequels kwamen uit op video en dat spreekt boekdelen voor het `succes` van Van Dien. Disney bracht in 1999 een matineelange tekenfilm van Chris Buck en Kevin Lima uit, die in 2001 werd gevolgd door een tekenfilmserie voor de tv, die tot 2003 liep. En of hij nu waarheidsgetrouw is of niet, de Tarzan van Johnny Weismuller is bij veel mensen onuitwisbaar in het geheugen gegrift als de enige echte legendarische jungleheld van Rice Burroughs.%WR%LS%WR%VTTARZAN%VO%WRTarzan of the Apes (1918)%WRTarzan, the Ape Man (1932)%WRTarzan the Fearless (1933)%WRTarzan and His Mate (1934)%WRNew Adventures of Tarzan (1935)%WRTarzan Escapes (1936)%WRTarzan`s Revenge (1938)%WRTarzan and the Green Goddess (1938)%WRTarzan Finds a Son! (1939)%WRTarzan`s Secret Treasure (1941)%WRTarzan`s New York Adventure (1942)%WRTarzan Triumphs (1943)%WRTarzan`s Desert Mystery (1943)%WRTarzan and the Amazons (1945)%WRTarzan and the Leopard Woman (1946)%WRTarzan and the Huntress (1947)%WRTarzan and the Mermaids (1948)%WRTarzan`s Magic Fountain (1949)%WRTarzan and the Slave Girl (1950)%WRTarzan`s Peril (1951)%WRTarzan`s Savage Fury (1952)%WRTarzan and the She-Devil (1953)%WRTarzan`s Hidden Jungle (1955)%WRTarzan and the Lost Safari (1957)%WRTarzan`s Fight for Life (1958)%WRTarzan and the Trappers (1958)%WRTarzan`s Greatest Adventure (1959)%WRTarzan, the Ape Man (1959)%WRTarzan the Magnificent (1960)%WRTarzan Goes to India (1962)%WRTarzan`s Three Challenges (1963%WRTarzan and the Valley of Gold (1966)%WRTarzan and the Great River (1967)%WRTarzan and the Jungle Boy (1968)%WRTarzan`s Jungle Rebellion (1970)%WRTarzan`s Deadly Silence (1970)%WRTarzan, the Ape Man (1981)%WRGreystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes (1984)%WR%LS%WR.