Primate

Verenigde Staten 1974. Documentaire van Frederick Wiseman.

De befaamde documentarist Wiseman heeft zijn camera's opgesteld in het Yerkes Regional Primate Research Center, een wetenschappelijk instituut dat de gedragingen bestudeert van mensapen. Zoals steeds observeert hij genadeloos het gebeuren, zonder een woord commentaar, pro noch contra. Hij toont wetenschappers die over dieren praten alsof het gevoelloze voorwerpen zijn, die zonder verpinken de dieren onderwerpen aan allerlei onmogelijke en pijnlijke onderzoekingen. De apen worden electronisch gestimuleerd zodat hun seksuele activiteiten getest kunnen worden. Vivisecties worden koelbloedig uitgevoerd. Nog nooit zag je apen zo ongelukkig en lusteloos rondhuppelen als in deze onthutsende, schokkende documentaire. Wiseman gaat net zo te werk als de wetenschappers: met zijn vlijmscherpe stiletto snijdt hij tot op het bot en wat de toeschouwer te zien krijgt is alles behalve mooi of poëtisch. Als de geleerden te horen krijgen dat Washington van plan is om de geldkraan voor hun instituut dicht te draaien, ga je haast juichen. De beelden die Wiseman toont zijn niet geschikt voor gevoelige mensen, maar dierenrechtenorganisaties krijgen volop materiaal om ten strijde te trekken tegen experimenten met dieren. Een film die lang blijft nazinderen. Wiseman produceerde, regisseerde en monteerde. Ditmaal stond William Brayne achter de camera.