Eens was Lotje IJzermans de vrouwelijke stem van de alternatieve Nederlandse radio, nu debuteert ze als scenarioschrijver met de Lola-film Burgers/Reizigers. Over een gezin dat in een woonwagenkamp terechtkomt: 'Dat wil iedereen toch wel?'

Ze stond onlangs vooraan bij het optreden van Kings Of Leon in Amsterdam, en dacht bij zichzelf: wat ben ik nou, 17? Of ben ik 45 en een oud wijf? 'Nou ja, beide denk ik hè,' zegt Lotje IJzermans, die het scenario schreef voor een film die in de serie De Nieuwe Lola's te zien is: Burgers/Reizigers.

Mensen van haar generatie zullen IJzermans vooral kennen van VPRO-radioprogramma's als Nozems a gogo en Villa 65, die ze samen met Fons Dellen presenteerde. Ze stapte eind jaren negentig over naar Lola da musica, op televisie, waarna ze bij Het geluk van Nederland (ook VPRO) terecht kwam.

Met de televisiefilm Burgers /Reizigers begint een tweede carrière: die van scenarioschrijver. De film gaat over het gezin Losman (dochter Loe, vader Hank en moeder Ine) dat gaat verhuizen naar een nieuw te bouwen huis. Om geld te besparen, besluit Hank dat ze maar vast hun oude huis opzeggen en tijdens de bouwperiode op het bouwterrein gaan wonen in een caravan. Omdat ze daar geen vergunning voor hebben, worden ze door de politie weggestuurd naar een woonwagenkamp. Daar komt het huwelijk van Hank en Ine onder steeds meer onder spanning te staan, terwijl de 17-jarige Loe verliefd wordt op kampbewoner Alex. Terwijl Hank en Loe toenadering zoeken tot de woonwagenbewoners ('reizigers', zoals ze zich noemen), blijft Ine een 'burger ' die in het kamp niet kan aarden.

'Toen ik elf was,' vertelt IJzermans , 'gingen mijn ouders een nieuwbouwwoning bouwen, en net als in de film overbrugden we de bouwperiode in een caravan. Dat duurde een maand of vier. Ik kwam op een nieuwe school, waar ik werd uitgescholden voor zigeunerkind, omdat ik in een caravan woonde. Zo ontstond het idee voor dit scenario: ik probeerde me voor te stellen hoe het zou zijn als je dan echt naar een woonwagenkamp zou moeten.'

Zelf zou ze dat idee niet onaantrekkelijk vinden, zeker na een bezoek aan het woonwagenkamp in Amsterdam-West waar de de film werd opgenomen: ' Ik zou er zó willen wonen. Ik vind het super-romantisch. Het is een manier om je buiten de maatschappij te plaatsen. Dat wil iedereen toch wel?'

Burgers/ Reizigers was misschien nooit geschreven als IJzermans' hoofdredacteur bij de radio niet jaren geleden eens had gevraagd of ze geen zin had een cursus te doen - er was toen nog geld in overvloed bij de publieke omroep. Ze koos in een opwelling voor een korte cursus scenarioschrijven, waarin het idee voor Burgers/ Reizigers ontstond. Lange tijd bleef het niet veel meer dan dat, tot IJzermans er aan toe kwam het uit te werken tot een echt scenario. Het kwam terecht bij de redactie van de Lola-televisiefilms - en nu is het verfilmd, door regisseur Janice Pierre. (IJzermans: 'Je moet wel veel haar naam noemen hoor: Janice Pierre... veelbelovend... Janice Pierre, zeer getalenteerd... zou meer moeten maken... iedere omroep zou haar moeten steunen... Zoiets.')

Met het scenario won IJzermans ook een prijs van de EBU (European Broadcasting Union), die onder meer bestaat uit een workshop, onder begeleiding van twee BBC- professionals. Daarmee is ze nu haar volgende scenario aan het uitwerken. 'Ze komen met nuttige kritiek. Al moet je oppassen dat het nog wel je eigen ding blijft. Die mensen van de BBC zijn honderd keer zo vakkundig en ervaren als ik, maar ze hebben misschien niet dezelfde smaak. Eén van hen merkte op dat mijn hoofdpersoon in de eerste drie minuten van de film met iemand naar bed ging. Hij zei: 'You don't want your audience to think she's a tart, do you?' Nou ja, was mijn reactie: why not? Dat is ze volgens mij niet, maar zo gaat het gewoon. Dat liet ik toch maar wel staan.'

Er zijn heel wat boeken met instructies voor beginnende scenarioschrijvers: die zijn aan IJzermans niet besteed. 'Ik ben eens op wintersport geweest, dan zie je iedereen in zo'n klasje. Dat kan ik niet zo goed. Ik ga wel gewoon op de berg staan, en buitel naar beneden.'