Je kunt je afvragen - zoals op het Cinema.nl-forum gebeurde - of Der Untergang een betere film was geweest, als de makers andere keuzes hadden gemaakt. Als ze hadden gekozen om als enige setting de bunker te nemen waarin Hitler en zijn gevolg zich aan het eind van de oorlog hadden verschanst, bijvoorbeeld. Als ze voor één verhaalperspectief hadden gekozen, in plaats van diverse personages te volgen. Het zou de film, die met zijn tweeëneenhalf uur nogal een lange zit was, ook korter hebben gemaakt.

In de documentaire die op de dvd van Der Untergang is bijgevoegd, leggen de makers uit waarom ze daarvoor niet gekozen hebben: het idee was om de laatste tien dagen van het regime te laten zien, de ineenstorting van het regime, niet alleen van Hitler. Het ging juist om een bredere kijk, omdat met de dood van Hitler niet meteen alles eindigde.

Je zou Der Untergang niet helemaal geslaagd kunnen noemen, maar de verdiensten van de film wegen op tegen de onvolkomenheden. Regisseur Oliver Hirschbiegel wilde een geloofwaardige Hitler laten zien, en dat is hem gelukt. Acteur Bruno Ganz speelt Hitler erg goed.

De regisseur memoreert in de documentaire ook nog eens de weerstand waar hij op stuitte bij het maken van de film. Hij had wel enige commotie verwacht, maar niet zó erg. Vooral in Duitsland kon men slecht omgaan met het idee van een vertolking van Hitler die als mens werd getoond. Niet als karikatuur, niet als abstractie (het vleesgeworden kwaad), maar als een man die aardig kon zijn tegen zijn secretaresse, en het volgende moment weer schuimbekkend zijn officieren de huid stijf schold.

In een extra interview op de dvd zegt Hirschbiegel dat hij een drie-dimensionaal beeld van Hitler wilde neerzetten. Zonder de pretentie te hebben een verklaring te geven van 's mans macht en z'n charisma.

Bruno Ganz vertelt - terwijl het Hitlersnorretje dat hij ook tijdens het interview draagt, nogal afleidt - dat hij eerst niet wist hoe hij de rol moest benaderen. Voor de hand lag om Hitler als parodie te spelen. Dat was ook makkelijker geweest. Voor Ganz was het ook moeilijk om Hitler als mens te zien, iets dat wel nodig was om hem te kunnen spelen. De meeste moeite had Ganz met sommige teksten die hij moest uitspreken, vooral de weerzinwekkende antisemitische tirades van Hitler.

Interessant is ook wat acteur Ulrich Noethen te berde brengt over de historische figuur die hij moest spelen: Heinrich Himmler. Hij mocht dan persoonlijk Himmler en waar hij voor stond scherp veroordelen, als acteur moest hij de man niet spelen als een slecht mens - simpelweg omdat Himmler zichzelf niet als een slecht mens zag. De acteur moest zijn morele opvattingen negeren om de rol goed te kunnen spelen.

De extra documentaire en interviews zijn te vinden op een dubbel-dvd, die naast de enkele dvd is uitgebracht. Oorspronkelijk was het de bedoeling een dvd met drie discs uit te brengen, maar daar stak de Duitse producent op het laatste moment een stokje voor. De nog uitgebreidere versie zal in december verkrijgbaar worden.

Helemaal bevredigend is de dubbel-dvd overigens niet. De extra schijf bevat een uur durende documentaire die redelijk interessant is, maar niet de namen van de geïnterviewden in beeld brengt. Dat is niet zo erg bij de regisseur en de acteurs, die wel herkenbaar zijn, maar er komen ook anderen aan bod die interessante dingen zeggen, bij wie je blijft denken: wie zou die meneer toch zijn? Dat is slordig. Ook is het onduidelijk waarom er een blokje korte (nog geen minuut durende) interviews met acteurs is toegevoegd, terwijl veel van dat materiaal ook al in de documentaire te zien was.

Een ander extra'tje is de 'b-roll', met andere woorden: beelden van een camera die de filmopnamen opnam . Die beelden zijn nogal weinigzeggend. Dvd-vulling.

Wel interessant is een toegevoegd interview van een kleine 20 minuten met regisseur Hirschbiegel, die ook wat verder kijkt dan de film lang is. Zo stelt hij de vraag of je de wreedheid van de nazi's als iets typisch Duits moet zien. Had het ook ergens anders kunnen gebeuren? Nee, zegt Hirschbiegel: wat er indertijd gebeurd is, met die precisie, die industriële aanpak van de massamoord, de manier waarop mensen gedood werden zonder ze nog als mensen te zien, dat was alleen mogelijk in Duitsland, op dat moment. Dat moeten hij en zijn landgenoten onder ogen zien. Ook wijst hij op de gevolgen voor de Duitse cultuur, die juist zo uniek was door de symbiose van de joodse en de Duitse cultuur. Daar hebben die ene man en zijn regime een eind aan gemaakt, voor ze hun eigen ondergang vonden.

Beeldformaat: 16:9
Geluidsformaat: Dolby Digital 5.1, Dolby Digital Surround 5.1
Ondertiteling: Nederlands
Duur: 148 minuten (hoofdfilm)
Distributeur: A-Film Home Entertainment