‘Ik speel nooit als ik speel,’ bekent de wereldberoemde Las Vegas-entertainer Liberace ergens halverwege Steven Soderberghs Behind the Candelabra aan zijn veel jongere minnaar Scott. Wat hij hier zegt is dat hij niet geniet als hij piano speelt. Dat hij alleen maar een virtuoos op de piano is geworden omdat dat van zijn moeder moest.

Het blijkt slechts een van de vele rollen die Liberace in zijn leven speelde . Zo ontkende hij publiekelijk altijd dat hij gay was, ook al wezen de extravagante kostuums, het verwijfde loopje en de geaffecteerde stem heel nadrukkelijk in die richting. Maar voor zijn publiek – voornamelijk vrouwen van middelbare leeftijd – waren de maniertjes authentiek en juist deel van zijn charme.

Privé was Liberace – Lee voor intimi – minder dubbelzinnig . Zoals we hem in Soderberghs film leren kennen is hij een roofdier. Altijd op zoek naar jonge mannen. Een van die jonge mannen is Scott Thorson, met wie Liberace uiteindelijk zes jaar zal samenleven.

In Behind the Candelabra – gebaseerd op het gelijknamige boek van Thorson – zijn we getuige van hun turbulente en per definitie ongelijke relatie. Liberace is immers veel rijker en veel ouder dan de naïeve, beetje dommige Scott.

Soderbergh laat er geen twijfel over bestaan hoe ongelijk de relatie was – Scott is net als het meubilair in Liberace’s huis, dat was geïnspireerd op de toetsen van een piano, steevast gekleed in zwart en wit – maar Soderbergh toont ook de intimiteit van hun relatie, die in veel leek op een traditioneel huwelijk.

Bij intimiteit hoort seks, en die wordt door Soderbergh opvallend open en expliciet in beeld gebracht. Helemaal als je beseft dat Liberace en Scott worden gespeeld door A-sterren Michael Douglas en Matt Damon. We zien ze zoenen, vrijen en ontspannen bloot op bed liggen (zonder strategisch gedrapeerde lakens ), waardoor Behind the Candelabra veel meer dan een biopic een relatiedrama is geworden.

Douglas en Damon zijn beiden voortreffelijk, maar zullen met hun moedige vertolkingen zeker geen Oscar winnen. Simpelweg omdat Behind the Candelabra geen speelfilm is, maar een televisiefilm. Toen de filmstudio’s afhaakten omdat ze meenden dat de film ‘too gay’ was om geld aan te kunnen verdienen, schoot betaalzender HBO te hulp. In Amerika is de film daarom alleen op televisie te zien – in de rest van de wereld wordt de film overigens gewoon in de bioscoop uitgebracht – en kan hij volgens de reglementen niet meedingen naar een Oscar. Een Emmy – de televisie-Oscar – is daarmee het hoogst haalbare geworden.