HBO-serie Perry Mason toont de mens achter de strafrechtadvocaat

‘Mijn God, waarom?’ was de eerste reactie van Matthew Rhys (The Americans) toen hij hoorde dat HBO een Perry Mason-remake in gedachten had. En toen zijn agent hem twee jaar geleden voor het eerst polste of hij wellicht interesse had in de hoofdrol wees hij die direct af. ‘Perry Mason? Nee. Nee!’ aldus de acteur in een interview met The New York Times. Maar nee zeggen tegen een HBO-project is blijkbaar nog niet zo eenvoudig, want deze week ziet de eerste aflevering van een gloednieuwe achtdelige Perry Mason-miniserie het licht. Met Rhys in de hoofdrol.

Rhys, zoals veel mensen, kende Perry Mason van de gelijknamige Amerikaanse televisieserie die voor het eerst in de jaren vijftig en zestig werd uitgezonden. Een serie over een briljante strafrechtenadvocaat, gespeeld door Raymond Burr, met elke week een soortgelijke insteek: er is een moord gepleegd, de schuldige wordt gepakt, Perry Mason neemt de zaak aan en bewijst de onschuld van zijn cliënt door tijdens de rechtszaak de werkelijke dader aan te wijzen – meestal nadat hij een vlijmscherp verhoor afgenomen heeft.

Perry Mason werd bedacht door schrijver Erle Stanley Gardner, die de eerste detective met de strafrechtadvocaat in de hoofdrol al in 1933 publiceerde. Er zouden nog zo’n tachtig boeken en korte verhalen volgen.

Zijn werk vormde halverwege de vorige eeuw niet alleen de basis voor een populaire televisieserie. Er kwam een radioserie, er werd een tweede televisieserie gemaakt en er verschenen maar liefst dertig televisiefilms. Maar in alle bewerkingen bleef één aspect altijd volledig onderbelicht: wie was de man achter de strafrechtadvocaat? In Gardners boeken en verhalen is niets wezenlijks te vinden over Masons achtergrond en zijn familie, of hoe zijn leven eruitzag voordat hij advocaat werd. En dat mysterieuze verleden blijkt de perfecte plek om opnieuw te beginnen.

Perry Mason is een project van producent Susan Downey en haar man, acteur Robert Downey Jr. Het oorspronkelijke idee uit 2011 was een film met Downey Jr. in de hoofdrol. Toen dat niet doorging werd HBO benaderd voor een serie, maar aangezien Downey Jr. op dat moment geen tijd had om Mason te spelen – hij is nog wel uitvoerend producent – werd Rhys gevonden.

Dat de acteur ondanks zijn aanvankelijke bezwaren toch instemde, kwam doordat de Perry Mason die showrunners Rolin Jones en Ron Fitzgerald creëerden in niets lijkt op de advocaat die Rhys kende uit de herhalingen van de zwart-witserie. In plaats van een integere strafrechtadvocaat die alle zaken wint, krijgen we nu een wat morsige Perry Mason te zien die regelmatig dronken is en een trauma heeft opgelopen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Een man die zijn geld bij elkaar scharrelt als privédetective en daarnaast compromitterende foto’s van Hollywoodsterren maakt voor boulevardbladen.

Al in de eerste aflevering krijgt Mason rake klappen en hij komt ongelukkig ten val tijdens een vrijpartij. We zien hem het stro in de koeienstallen verschonen op de boerderij die zijn ouders hem hebben nagelaten. En het kerstcadeau dat hij naar zijn zoontje heeft gestuurd, komt retour omdat er te weinig postzegels op zitten. ‘Ik wist dat dit niet de Perry Mason van mijn ouders was,’ vertelde Rhys in weekblad TV Guide. ‘Hij is zo gemankeerd dat ik geen nee kon zeggen tegen de rol.’

Om de herintroductie van dit bekende personage geloofwaardiger te maken, speelt de serie zich af vóór Gardners verhalen, in het Los Angeles van 1931. Een stad die floreert dankzij de vondst van olie, de naderende Olympische Spelen en de filmindustrie van Hollywood, terwijl de rest van het land in een zware economische recessie verkeert. Als de ontvoering van een baby dramatisch eindigt, wordt Mason ingeschakeld door Elias Birchard Jonathan, de advocaat die de verdachten bijstaat (een fijne rol van John Lithgow). Deze zaak – zoals het hoort in een oorsprongsverhaal – blijkt bepalend te zijn voor Masons verdere leven. Rhys tegen TV Guide: ‘Hij begint zich te realiseren wat zijn taak op aarde is: onrecht ongedaan maken.’

Dat de HBO-serie niet enkel voelt als een verhaal over een getergde witte man is te danken aan de vele gelaagde bijrollen, die ingevuld worden door Emmy-winnaars én vrouwen. Zo speelt een geblondeerde Tatiana Maslany (Orphan Black) Sister Alice McKeegan, een vrouw die een snel groeiende evangelische beweging leidt, botst Juliet Rylance (The Knick) als Jonathans secretaresse Della Street regelmatig met Mason en is Gayle Rankin (Glow) een rouwende moeder met een duister verleden.

Paul Drake, een terugkerend personage in de boeken en serie, kreeg al net zo’n opvallende reboot als Mason. Drake is nu geen witte privédetective, maar een zwarte politieagent die het moeilijk heeft binnen de overwegend witte, racistische politiemacht van Los Angeles. Een belangrijke aanpassing, zei acteur Chris Chalk (When They See Us) – die Drake speelt – op het ATX Television Festival. ‘Ik ben opgegroeid met herhalingen van Perry Mason. Ik vond het wel leuk, maar het raakte me verder niet echt omdat ik me niet vertegenwoordigd voelde. Ik zag mezelf nergens terug. En mijn moeder, mijn vriend en mijn neef ook niet. Niemand.’

Maar in de nieuwe Perry Mason is die herkenning er wel, zegt hij. ‘Wat de serie voor mij heel speciaal maakt, is dat het niet ophoudt bij Perry’s verhaal. Het gaat verder en laat zien: dit is waar deze zwarte man mee te maken kreeg in de jaren dertig. Dat zorgt ervoor dat de serie niet alleen vermakelijk is, maar ook krachtig en relevant. Mijn moeder kan er nu ook naar kijken en er iets in herkennen. Het is mooi als goede televisie je raakt, dat je niet alleen kijker bent, maar er ook deel van uitmaakt.’