In de muziekstad van de toekomst gaan we samen luisteren, denken, eten, drinken, praten, spelen, tekenen, schilderen, feestvieren, slapen en dromen. Alle Menschen werden Brüder? Urbo Kune in zes vragen.

Wat is Urbo Kune – volledige titel: Ein Tag und eine Stunde in Urbo Kune: een stad, een opera of een toekomstvisie?

Aan de oorsprong van Urbo Kune, een 25 uur durende ‘stedenbouwkundige opera’, staan een Tsjechische-Oostenrijkse architectuurhistoricus (Jan Tabor), een Iraaks-Britse architect (Zaha Hadid), een Zweedse freejazz-saxofonist (Mats Gustafsson) en een Australisch-Bulgaars-Duits-Fins-Frans-Grieks-Italiaans-Oostenrijks-Zweeds-Zwitsers muziekensemble (Klangforum Wien). Urbo kuno is Esperanto voor ‘gemeenschappelijke stad’. Het is een multidisciplinair, meerjarig kunst- en onderzoeksproject dat aan de hand van muzikale verkenningen en debat de contouren van de toekomstige hoofdstad van de Verenigde Staten van Europa wil schetsen. Een utopie ja, vooralsnog, maar die stad moet er ook echt komen!

Says who?

Om te beginnen de initiator van het project, de Tsjechisch-Oostenrijkse architectuurhistoricus Jan Tabor. Hij nam het Weense muziekensemble Klangforum Wien in de arm en zo nog wat kunstenaars en denkers, die op verschillende plekken in Europa en in conclaaf met lokale zielsverwanten helpen zoeken naar de ideale vorm voor Urbo Kune. Zonder Europese hoofdstad geen Europese identiteit en ook geen verbondenheid, is het idee.

Klinkt dat niet eerder naar een manifest dan naar muziektheater?

Vlak de inbreng van Klangforum Wien niet uit. Het eigengereide orkest (24 m/v afkomstig uit tien landen) zet alles op alles als het om de kunst en het leven gaat. Met niets minder dan die overtuiging én Eros betreedt het gezelschap de muzikale arena, waar dan ook. Bovendien is Klangforum een beetje klaar met de compositiepraktijk van hapklare brokken, die op overzichtelijke stukjes van hooguit twinig minuten mikt. Het mag groots en meeslepend. Zo’n gedroomde Eurostad laat zich heus opbouwen uit partituren, niet van vandaag op morgen, wel mettertijd. En dan mag het ook best de nodige voorbereiding vergen en uiteindelijk 25 uur duren.

Is muziek hier een metafoor voor de stad of is het andersom?

Een architectuurontwerp kan zelfs dienst doen als partituur, dat heeft Klangforum Wien bewezen in samenwerking met freejazzsaxofonist Mats Gustafsson. Van de schetsen van de bibliotheek die de Iraakse-Britse architect Zaha Hadid ontwierp voor de Wirtschaftsuniversität Wien maakten zij een muziekstuk. Het was in de afgelopen tijd te horen tijdens een van de Konstellationen, een reeks van voorstudies voor Urbo Kune, dat in complete vorm in mei in Keulen zijn wereldpremière beleeft en in juni het Muziekgebouw aan ’t IJ aandoet.

Een opera die een dag en een nacht en een uur duurt, dat houdt toch niemand vol?

Ook daar is aan gedacht: er zijn futons, matrassen. Verwacht dus geen ouderwetse zit-stil-opstelling, in en uit lopen is geoorloofd, eten en drinken ook. Het is juist de bedoeling dat ‘we’ in die muziekstad van de toekomst ‘samen luisteren, denken, eten, drinken, praten, spelen, tekenen, schilderen, feestvieren, slapen en dromen’. In de late uurtjes mogen de oogjes toe bij rustgevende tapemuziek en ’s ochtends wordt er weer flink kabaal gemaakt.

Is er Nederlandse inbreng te verwachten bij dit Eurospektakel?

Ja, burgemeester Eberhard van der Laan vertolkt zijn visie op de hoofdstad, Francine Houben komt vertellen over ‘haar’ bibliotheek van de toekomst die intussen in Birmingham staat en ook Arnon Grunberg is van de partij, met een voordracht getiteld ‘Deutschland über alles’. Toch een soort ‘Alle Menschen werden Brüder’ dus.

Muziekgebouw aan ’t IJ

Ein Tag und eine Stunde in Arbo Kune

Zaterdag 6 JUNI, 12.12 UUR