De documentaire begint bij de bron van het probleem. Het is nacht en bij schaars licht zien we methamfetamine-koks hun werk doen. De drugs die ze brouwen gaan regelrecht naar de vs, het land waar de meeste drugs verkocht worden. ‘We hebben geen keuze,’ zegt een van de koks. ‘We weten dat het schadelijk is. We leven in armoede en willen net zo’n leven als jij.’
Cartel Land, dat zich afspeelt in Mexico nabij de Amerikaans grens, verschuift dan de focus naar de burgers die de strijd aangaan met deze drugskartels. Die kartels terroriseren al jaren het land. Om hun families te beschermen nemen deze burgerwachten het heft in eigen hand. Ook zij gaan daarbij genadeloos te werk. Er wordt gemarteld, de straffeloosheid viert hoogtij. Ook zij hebben geen keus, vinden ze, omdat hun overheid het volledig laat afweten.
De film laat zien dat het een strijd tussen twee kwaden is. Beide draaien om elkaar heen in een cyclus van geweld. En de overheid is niet in staat het monopolie op geweld naar zich toe te trekken. Regisseur Matthew Heineman toont wat de gevolgen zijn van een falende staat. Hij registreert ooggetuigenverhalen van gewone burgers. Zo zien we een vrouw die vertelt hoe haar echtgenoot werd opgepakt door een drugskartel. Voor haar ogen werd hij gemarteld, onthoofd en verbrand. Na deze orgie ‘speelden ze met me en deden wat ze maar wilden’. Heineman draait alles zelf, als een camjo. Hij vindt zichzelf geen oorlogsverslaggever. In Mexico filmde hij desondanks soms met gevaar voor eigen leven.
Heineman trok negen maanden embedded op met een groep burgerwachten van De Autodefensas uit Michoacán. Het kogelvrije vest was hard nodig; op zeker moment belandt hij middenin een shoot-out. Op dat moment denk je als kijker: op wie kan de burger echt vertrouwen? Deze burgerwachten zijn net zo geworden als hun vijand: corrupt en gewelddadig tot op het bot.
‘Het was een crazy, wild adventure’, zei Heineman tegen de verslaggever van Vice die de maker deze zomer volgde bij de première in Mexico-Stad. De recensies zijn lovend, de enige kritiek is dat sommigen duiding missen bij zijn verhaal. Tegenover Vice benadrukt Heineman dat hij bewust geen politieke film wilde maken. Door vooral te registreren en het verhaal van binnenuit te vertellen, hoopt hij dat dit onderwerp niet langer genegeerd kan worden.